شرق: شمالشهر يا جنوبشهر فرقي ندارد، تب خريد سكه كماكان داغ است و مجاوران بانكهاي عرضهكننده همچنان در عذاب. تبي كه اختلاف قيمت سكه بانكي با بازار آن را ايجاد كرده و حضور دلالان و واسطهها مانع فروكشي آن شده است.
شما اما اگر قصد خريد سكه داريد زياد به خودتان زحمت ندهيد چرا كه مافياي خريد سكه شانس شما را به حداقل رسانده است و به احتمال زياد تنها بيخوابي و بيماري حاصل از سرماي شبانه نصيبتان خواهد شد. اما اگر تمايل داريد تا در اين آشفته بازار بخت خود را آزمايش كنيد بايد شال و كلاه كرده و سوز شبانه و بيخوابي را به جان بخريد تا ما هم با شما همراه شويم.
20 دقيقه از نيمهشب گذشته و فضاي سبز نزديك به يكي از بانكهاي عرضهكننده سكه در شمال شهر ميزبان تعدادي از كارگران فصلي و يكي از واسطهها بود كه آماده حضور در برابر بانك ميشدند. سرما بهانه خوبي بود تا خودم را به جمع آنها نزديك كرده تا شايد همزمان با گرفتن گرما از زبانههاي آتشي كه از درون حلبهاي بزرگ روغن زبانه ميكشيد، اطلاعاتي نيز كسب كنم. پيرمردي كلاه پشمي به سر سعي در رساندن خود به كانون گرما داشت تا ضمن گرم كردن خود با صاحب كار جديد نيز صحبت كند.
30 هزار تومان مبلغي بود كه وي براي حداقل 12 ساعت بيخوابي و در سرما منتظر ماندن طلب كرد. صاحب كار كه مجيد خطابش ميكردند حاضر به پرداخت اين ميزان نبود چرا كه به گفته وي قيمت سكه بانكي هم افزايش داشته و سود اين كار نيز پايين آمده است.
سكوت و حجب و حياي پسر جواني كه با فاصله از بقيه ايستاده بود، جلب توجه ميكرد. اسمش محسن و دانشجوي سال آخر جامعهشناسي بود كه به گفته خودش از اينكه مجبور شده براي 30 هزار تومان دست به چنين كاري بزند ناراحت بوده و عذاب وجدان دارد. محسن از تجربه بد زندگي و تحصيل در تهران گفت.
گفت كه چرا حاضر شده دست به چنين كاري بزند. محسن كه دنيايي از رنج و اندوه را در پشت خطوط صورتش پنهان كرده بود گفت كمك خرج خانواده هستم و الان به خاطر بيماري برادر كوچكترم مجبورم به هر دري بزنم. از نظر وي تهران شهر پولدارهاست يا بايد پول و ارتباط داشته باشي تا بتواني زندگي كني يا اينكه زير بار مشكلات كمر خم كني و صبح تا شب براي زنده ماندن تلاش كني. محسن با خنده تلخي بانك مركزي را يكي از موفقترين دستگاهها در اشتغالزايي دانست و گفت: پول خريد سكه ندارم و در قبال مبلغ ناچيزي به اينجا آمدهام تا فرد ديگري كسب سود كند.
بغضآلود و بدون خداحافظي به طرف بانك رفت تا به قول خودش اولين نفر صف كذايي سكه باشد تا شايد سر وقت به كلاس درس برسد. ساعت از يك بامداد گذشته بود كه ازدحام جلوي بانك توجه رهگذران را به خود جلب كرده بود. سرماي شبانه و همهمه خريداران سكه در نيمه شب يكي از آخرين روزهاي پاييزي با كنايه رهگذران همراه شده بود. كنايههاي تلخي كه حال و هواي اين روزهاي اكثر مردم را به رخ ميكشيدند.
ساعت دو صبح بود كه خريداران به خط شده پشت در بانك به بيش از 60 نفر رسيده بود كه مينيبوس سفيد رنگي ترمز كرد و 15 نفر ديگر به جمع حاضر اضافه شدند. افرادي كه مشخص بود از روستاهاي اطراف تهران براي خريد سكه آمدهاند.
ساعت سه صبح آمد و شدها در شهر خبر از آغاز يك روز كاري ديگر ميداد و طباخيها خود را آماده سرويسدهي ميكردند. در اين نقطه از شهر و چندين نقطه ديگر اما هياهو تمامي ندارد و همسايههاي بانكها كلافه از دعواهاي گاه و بيگاه مردم. بالاي شهر و پايين شهر فرقي ندارد.
اين روزها به لطف بانك مركزي، محوطه شعب منتخب عرضه سكه پر از مردمي است كه سعي دارند به هر نحوي كه شده تعدادي سكه بخرند؛ تفاوتي كه در خريد سكه از شعب منتخب بانك ملي در مناطق مختلف تهران مشهود است، در حقيقت جمعيت حاضر در اين صفها است. شما اگر جزو همسايههاي شعب منتخب هستيد چهرههاي خاص و تكراري را در بين حاضران خواهيد ديد. چهرههايي كه تفاوتشان در بالاي شهري يا پايين شهري بودنشان است. هر چه از مركز شهر و بازار مرجع ارز و سكه فاصله گرفته و به مناطقي برويد كه مردم كمدرآمد در آن زندگي ميكنند، بيشتر چهرههاي افراد معمولي را در اين صفوف ميبينيد.
اين حالت در شعب مركزي تهران متفاوت است، چرا كه بيشتر در آن مناطق كهنهكاران بازار سكه نوبتهاي اصلي صف را دارند. ساعت چهار پس از دو بار حضور و غياب آمار حاضران به بيش از 120 نفر رسيده بود كه با نزديك شدن به طلوع آفتاب تعداد حاضران بيشتر و بيشتر ميشد. غافل از اينكه اسمنويسي تمام شده و مراجعه به بانك فقط موجب ازدحام بيش از حد ميشود. هرچه كه هست بازار سكه داغ و تب خريد سكه بانكي فروكش نكرده است. با در نظر گرفتن شرايط اقتصادي بايد به مردم حق داد كه به دنبال كسب سود از طريق خريد سكه يا كسب درآمد از طريق نوبتگيري باشند. در اين بين اما واسطهها و برخي از نزديكان به سيستم بانكي را فراموش نكنيد. افرادي كه در قبال دريافت 100 هزار تومان 20 قطعه سكه دولتي به شما تحويل ميدهند.
نامهنگاري مديران شعب براي تغيير شيوه توزيع سكه
شلوغي شعب منتخب فروش سكه در هفتههاي اخير به حدي بوده است كه در برخي مواقع نياز به حضور پليس احساس شده است. جايي كه حضور چشمگير دلالان و نوبتبگيران در بازار سكه موجب بروز درگيري فيزيكي نيز ميشود. بروز چنين مواردي موجب شده تا تعدادي از مديران اين شعب نامهاي را به اداره مركزي بانك ملي براي تغيير شيوهفروش سكه تنظيم و ارسال كنند. به گزارش فارس، افزايش تقاضا براي خريد سكه از شعب منتخب بانك ملي طي هفتههاي اخير تا حدودي موجب اختلال در سرويسدهي اين شعب به مشتريانشان شده است. سيل جمعيتي كه در تمام ساعات روز پشت درب شعب ايستادهاند و بعضا هم شب را در همين حالت به صبح ميرسانند طبيعتا موجب ميشود كه فعاليتهاي اين شعب بانك ملي با اخلال همراه شود.
اخلال در سرويسدهي به مشتريان، خروج سپردهها از شعب، تضعيف فرآيند جذب مشتري جديد، توجه به وضعيت سپردهگذاران و ساير خدماتي كه روزانه شعب بانكي آنها را انجام ميدهند، اين روزها بهعنوان دغدغههاي شعب بانكي هستند. نبايد ناديده گرفت كه فروش سكه در اين شرايط موجب ميشود تا وقت و انرژي كارمندان و روساي شعب نيز صرف امور مربوط به نظمدهي شعبه و جلوگيري از درگيري مردم متقاضي خريد سكه شود. مراجعه خبرنگار فارس به تعدادي از شعب منتخب فروش سكه بانك ملي حكايت از آن دارد كه برخي از مديران اين شعب نامهاي را با مضمون درخواست تغيير شيوه فروش سكه تنظيم و به اداره مركزي بانك ملي ارسال كردهاند تا تجديدنظري در اين خصوص انجام شود.
يك از اين روساي شعب در همين ارتباط به خبرنگار فارس گفته بود: گروههاي سني متفاوتي وجود دارند كه روزانه براي خريد سكه ميآيند، اما به دليل وجود عدهاي افراد تكراري و خاص امكان فروش به ديگران وجود ندارد. وي اضافه كرد: به همين خاطر بنده و همكارانم در شعبههاي ديگر نامهاي را تنظيم و به اداره مركزي ارسال خواهيم كرد مبني بر اينكه شلوغي و تجمع افراد در بيرون شعبه مانع از سرويسدهي تمام و كمال به ساير مشتريان ميشود. رييس يكي از شعبههاي فروش سكه كه اتفاقا جمعيت زيادي مقابل اين شعبه براي خريد سكه به صف ايستادهاند، گفت: وضعيت اين روزهاي شعبه به حدي رسيده كه ما روزانه حاضريم مبلغي را به نيروي انتظامي بدهيم تا به خاطر جلوگيري از درگيري، تعدادي نيرو در اختيار شعبه قرار دهد. وي اضافه كرد: هر روز نفرات خاصي به اينجا ميآيند و قصد خريد سكه را دارند، اما به دليل وجود برخي افراد سودجو در صف در روزهاي قبل درگيريهاي متعدد و شديدي بين مردم رخ داد، به همين خاطر از نيروي انتظامي خواستيم تا اين وضعيت را ساماندهي كند.
فروش تركيبي سكه به دستور رييس شعبه
بر اساس اين گزارش برخي از روساي شعب بستگي به ميل خود تعيين ميكنند كه در هر روز چه نوع سكهاي و چه تعدادي به مردم فروخته شود. يكي از اين شعب، روزانه تعيين ميكند كه مردم فرضا دو قطعه نيم سكه و سه قطعه ربع سكه دريافت كنند، در مجموع رييس شعبه است كه تعيين ميكند مردم پنج قطعه سكه مجاز را در چه نوعي بخرند.
يكي از روساي اين شعب در اين زمينه گفت: اين وضعيت بستگي به ميزان سكهاي كه در اختيار داريم دارد، اين تصميم را ميگيريم تا همه مردم بتوانند سكه بخرند. وي تاكيد كرد: البته هر تعدادي كه اداره مركزي به ما بدهد ما نيز به مردم ميفروشيم؛ اداره مركزي تعيين ميكند كه ما روزانه فروش تركيبي را در چه قطعاتي داشته باشيم. حسين دشتي مديركل روابط عمومي بانك ملي در توضيح اين اقدام برخي شعب، ميگويد: اصلا بخشنامهاي مربوط به فروش تركيبي سكه به شعب مختلف بانكي ابلاغ نكردهايم.
وي اضافه كرد: البته اين وضعيت بستگي به تشخيص روساي شعب نيز دارد كه تعيين كنند براساس ميزان سكه در اختيار چه نوع و چه تعدادي به مردم فروخته شود ولي هيچ دستورالعمل مكتوبي در اين خصوص نداريم.