محیط زیست

باران دیرهنگام پاییز هم نتوانست خاطر سوخته جنگل‌های هیرکانی را التیام بخشد. آتش‌سوزی‌های مکرر و انسانی یک ماه اخیر، این میراث ۵۰ میلیون‌ساله را در معرض خطری جدی قرار داده و مقامات منابع طبیعی استان را وادار به صدور فرمان «ممنوعیت مطلق تردد» و تشکیل «گشت‌های فوق‌العاده مسلح» کرده است. 

اگر بحران آب صرفا مجموعه‌ای از آمارهای علمی باشد، برای مردم «امر شخصی» نمی‌شود. اما وقتی به بخشی از داستان روزمره و هویت جمعی تبدیل شود، مسوولیت‌پذیری شکل می‌گیرد.

باستانی اظهار کرد: کلینیک حیات وحش پردیسان ابتدا یک کافی‌شاپ و فضای مشجر برای مراجعه‌کنندگان بود و اداره امور پارک به محل رسیدگی می‌کرد. بعدها به‌تدریج و احتمالا به دلیل عدم دسترسی به منابع لازم، تعدادی قفس چندمنظوره بدون استاندارد در آن ساخته شده است.

چهارشنبه 5 پرواز عملیاتی در روز 19 آذر انجام شد که این تعداد، یک رکورد در تاریخچه پروازهای بارورسازی ابرها به شمار می‌رود. از این 5 پرواز، 3 پرواز با هواپیما انجام شد که 2 پرواز بر فراز تهران، قزوین و البرز و 1 پرواز در آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان بوده است.

نیروهای زمینی نقش اصلی را در خاموش کردن آتش‌سوزی جنگل‌ها دارند؛ برخورداری آن‌ها از تجهیزات مناسب،‌ مهم است.

تعدادی از پژوهشگران اقلیم شناس از وقوع پدیده ال‌نینو در طی ماه‌های پیش رو خبر می‌دهند. ال‌نینو فقط «بارش بیشتر» نیست؛ بارش‌های شدیدتر و متمرکزتر هم هست.

بارورسازی ابرهای سرد، در صورتی که در زمان و مکان درست و با اجرای دقیق هوایی انجام شود، می‌تواند به عنوان ابزاری مکمل در کنار سایر راهکارهای مدیریت منابع آب مؤثر باشد؛ به‌ویژه در حوضه‌هایی مانند دریاچه ارومیه که هر افزایش بارشی می‌تواند در روند احیا و پایداری اکوسیستم منطقه نقش‌آفرین باشد.

این نقطه جایی است که ضمن یادآوری اهمیت سد کرخه باید پرسید آیا تنها دلیل کم شدن حجم ورودی آب به این سد تغییرات اقلیمی و خشکسالی است؟ خارج شدن نیروگاه این سد از مدار چه تبعاتی به دنبال دارد و آیا بارش‌های اخیر می‌تواند گره کور سد کرخه را باز کند؟

هورالعظیم تنها یک تالاب در خطر نیست؛ آزمونی است برای مسئولیت‌پذیری، عدالت محیط زیستی و آینده جمعی ایران و عراق. بی‌توجهی به آن به معنای نابودی معیشت هزاران نفر، از بین رفتن یک اکوسیستم و بخشی از تاریخ محیط زیستی مشترک است.

صادق ضیاییان اظهار کرد: بر اساس نقشه‌های همدیدی و آینده‌نگری هواشناسی چهارشنبه (۱۹ آذرماه) در نوار غربی، دامنه‌های جنوبی البرز واقع در قزوین، البرز و تهران، غرب اصفهان و فارس و غرب سواحل دریای خزر، ابرناکی و بارش باران پیش‌بینی می‌شود همچنین در مناطق سردسیر و ارتفاعات، بارش برف انتظار می‌رود.

مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور گفت: کشور از ابتدای سال آبی جاری تاکنون تنها ۷ میلی‌متر بارندگی دریافت کرده که این رقم در مقایسه با میانگین بلندمدت ۴۰ میلی‌متری برای این مقطع زمانی، نشان‌دهنده کاهش ۸۵ درصدی بارش‌ها است. 

طبق برخی گزارش‌ها، مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها به تنهایی می‌تواند تا حدود ۴۰ درصد در تولید ذرات معلق (PM۲.۵) تأثیر داشته باشد.

حدود ۳۵۰ دشت از دشت‌های کشور دچار پدیده فرونشست هستند. در این مناطق، حدود ۲۸ درصد از چاه‌های کشور وجود دارند که فرونشست‌های بیش از ۱۰ سانتی‌متر در سال ایجاد کرده‌اند. هم‌اکنون ۱۱۷ هزار چاه برداشت آب در این محدوده‌ها فعال است که برداشت بی‌رویه آن‌ها موجب تشدید سالانه این وضعیت می‌شود. 

یک نماینده مجلس گفت: ضمن بازدید از جنگل‌های الیت که به وسعت ۲۰۰ هکتار به‌صورت لکه‌ای درگیر آتش‌سوزی بوده باید اعلام کنم که مساحت محدوده‌هایی که پوشش گیاهی آن سوخته و تخریب گردیده است حدود ۱۰ هکتار برآورد می‌شود.

قوه قضائیه علیه اسماعیل کهرم، بوم‌شناس و فعال محیط زیست، به دلیل سخنان وی، اعلام جرم کرد.

محمد فریدی هشدار داد که تالاب بندعلیخان امروز در وضعیت خشکی مطلق قرار دارد و طی ماه‌های گذشته «هیچ قطره‌ای» از حقابه زیستی وعده‌ داده‌شده به این تالاب نرسیده است.

یکی از زیباترین نمودهای این همزیستی در منطقه هیرکانی، سیستم «گله‌داری چرخشی» در منطقه اسالم به خلخال است. چوپانان هر سال مسیر مشخصی را در جنگل طی می‌کنند که دقیقا با زمان رویش گیاهان دارویی و قارچ‌های وحشی هماهنگ است؛ نه زودتر که گیاه هنوز جوان باشد، نه دیرتر که جنگل از کود طبیعی دام بی‌بهره بماند.

 حرفی باقی نمی‌ماند، جز یادآوری تعبیر معروف که گفت: وای به حال واقعیت‌هایی که باب میل ما نباشند.

اسماعیل کهرم گفته بود: «هر موشکی که ساخته می‌شود ۲ میلیون دلار هزینه دارد و اگر سلامت مردم برای مسئولان مهم باشد، با پول ۱۰ موشک می‌توان مازوت‌ها را استاندارد کرد.»

۱۹ آبان ماه امسال فیلمی از ناله‌کردن ونداد، ببر نر سافاری الیمالات مازندران یا همان پارک حیات وحش مایا، در فضای مجازی به طور گسترده منتشر شد. اداره کل محیط زیست مازندران چند ساعت بعد خبر داد که این ببر نر تلف شده است.