۲۰ مرداد ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۰ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۳:۰۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۱۰۸۴۴۴۶
تاریخ انتشار: ۰۹:۲۱ - ۲۰-۰۵-۱۴۰۴
کد ۱۰۸۴۴۴۶
انتشار: ۰۹:۲۱ - ۲۰-۰۵-۱۴۰۴

تاثیر استرس مزمن بر روابط همسران

تاثیر استرس مزمن بر روابط همسران
استرس در زندگی مشترک می تواند منجر به کاهش کیفیت رابطه، کاهش صمیمیت و ارتباط ضعیف بین زوجین شود.
استرس مزمن، به عنوان فشاری روانی و جسمی که در طولانی مدت تداوم می یابد، می تواند به طور مستقیم ظرفیت فرد برای تاب آوری را کاهش دهد. زمانی که بدن و ذهن به طور مداوم در حالت آماده باش باقی می مانند، منابع انرژی و روانی تحلیل می رود و توانایی فرد برای مواجهه سالم با مشکلات کاهش می یابد. این وضعیت باعث می شود انعطاف پذیری ذهنی کمتر و واکنش های هیجانی شدیدتر شود.
 
در روابط زناشویی، کاهش تاب آوری فردی می تواند خود را به صورت کاهش صبر، افزایش حساسیت به اختلافات، و تمایل کمتر به گفت وگوی سازنده نشان دهد. وقتی یکی یا هر دو طرف رابطه تحت استرس مزمن باشند، احتمال سوءتفاهم ها، تعارض ها و فاصله عاطفی بیشتر می شود. در چنین شرایطی، حتی مسائل کوچک می توانند به منبع تنش بزرگ تبدیل شوند، زیرا ظرفیت مدیریت اختلافات پایین آمده است.
 
از سوی دیگر، استرس مزمن نه تنها بر کیفیت ارتباط کلامی و غیرکلامی اثر می گذارد، بلکه ممکن است اعتماد و حمایت متقابل را نیز تضعیف کند. این امر، چرخه ای منفی ایجاد می کند که در آن فشار روانی بیشتر، کیفیت رابطه را کاهش می دهد و رابطه ضعیف تر، فشار روانی را تشدید می کند. شکستن این چرخه نیازمند تقویت مهارت های تاب آوری، مراقبت از سلامت روان، و ایجاد فضایی برای همدلی و حمایت دوطرفه است.
 
استرس مزمن به معنای تجربه مداوم فشارها و نگرانی های محیطی، کاری، مالی یا عاطفی است که فرد را به طور پایدار در وضعیت اضطراری قرار می دهد. برخلاف استرس حاد، این نوع استرس دوام دارد و مجاری عصبی و هورمونی را به صورت طولانی مدت فعال نگه می دارد. این حالت باعث ترشح پیوسته هورمون کورتیزول می شود که عملکرد طبیعی سیستم های جنسی، عاطفی و فیزیولوژیک را تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه، میل جنسی که از تعادل هورمونی و آرامش ذهنی ناشی می شود، به شدت آسیب می بیند. منابع علمی تاکید دارند که کورتیزول بالا می تواند موجب اختلال در میل و برانگیختگی جنسی شود.
 
مطالعات پژوهشی در انسان نیز این رابطه را تایید کرده اند. یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد زنانی که سطح بالایی از استرس مزمن داشتند، در پاسخ به محرک جنسی از نظر فیزیولوژیک (مثل برانگیختگی تناسلی) ضعف بیشتری نشان دادند، در حالی که برانگیختگی ذهنی شان تفاوت معناداری نداشت. در این مطالعه عامل حواس پرتی ناشی از استرس حتی از عوامل هورمونی نیز پیشی گرفت و اصلی ترین پیش بینی کننده کاهش پاسخ فیزیولوژیک بود.
 
از منظر هورمونی، استرس مزمن با ایجاد اختلال در محور HPA (هیپوتالاموس–هیپوفیز–آدرنال) باعث افزایش کورتیزول و کاهش تولید هورمون های جنسی مانند تستوسترون، استروژن و پروژسترون می شود. این تغییرات هورمونی می تواند هم در مردان و هم در زنان به کاهش میل و عملکرد جنسی منجر شود. کاهش ترشح آندروژن هایی مانند DHEAS نیز ممکن است در کاهش تحریک جنسیتی موثر باشد.
 
در مردان، استرس مزمن می تواند منجر به کاهش سطح تستوسترون، اختلال در نعوظ و کاهش رضایت جنسی شود. علاوه بر آن، ترشح بیش از حد کورتیزول می تواند عملکرد سیستم عصبی شناختی را مختل کرده و توانایی تمرکز، لذت جنسی و کنترل عملکرد جنسی را کاهش دهد. این چرخه معیوب ممکن است باعث اضطراب عملکردی شود که خود عامل کاهش بیشتر میل و عملکرد جنسی است.
 
از جنبه روان شناختی، استرس مزمن می تواند حواس فرد را مشغول افکار منفی کند و او را از حضور ذهن در لحظات جنسی دور سازد. اضطراب، خستگی ذهنی، کاهش عزت نفس و اختلال در ارتباط عاطفی با همسر، از جمله پیامدهای روانی استرس هستند. این موارد به شکل قابل توجهی میل جنسی را کاهش می دهند. تحقیقات نشان می دهد استرس روزمره حتی بیشتر از رویدادهای بزرگ مانند سوگ یا مشکلات عمده، با مشکلات جنسی ارتباط دارد 
 
در متن پژوهش های بالینی و عملی نیز دیده شده که استرس در زندگی مشترک می تواند منجر به کاهش کیفیت رابطه، کاهش صمیمیت و ارتباط ضعیف بین زوجین شود. مدل نظری «آسیب پذیری–استرس–سازگاری» (Vulnerability-Stress-Adaptation Model) بیان می کند رابطه ای که تحت فشار است، از منابع روانی چنین بحرانی استفاده می کند و در نتیجه انرژی لازم برای حفظ صمیمیت، حمایت و تعامل سازنده کاهش می یابد.
 
در این شرایط، تاب آوری همسران به عنوان منبعی حیاتی برای حفظ سلامت رابطه و جنسی اهمیت پیدا می کند. تاب آوری به معنای توانایی جذب، تطابق و رشد در مقابل استرس و بحران است. افراد تاب آور اغلب به روش های مقابله ای موثر مانند بازخوانی شناختی (cognitive reappraisal)، حفظ هیجانات مثبت، آگاهی از خلق و ایجاد منابع اجتماعی و حمایت متقابل تمایل دارند.
 
مطالعاتی که تاب آوری زوج ها و سبک های مقابله ای آنان را بررسی کرده اند نشان می دهند افرادی که در رابطه خود تاب آوری بالاتری دارند، درجه بالاتری از رضایت زناشویی را گزارش می کنند. ویژگی هایی مانند امید، پشتکار، برقراری ارتباط موثر و حل مساله مستقیما کیفیت ارتباط زناشویی را ارتقاء می دهند. این عوامل می توانند از تخریب میل جنسی در شرایط استرس زا جلوگیری کنند یا آن را کاهش دهند
 
دکتر منیر بیگلربیگی سکس تراپ ومشاور خانواده در پایان آورده است استرس مزمن می تواند از طریق مکانیسم های هورمونی (مانند افزایش کورتیزول و کاهش هورمون های جنسی)، روان شناختی (مانند حواس پرتی، اضطراب، کاهش صمیمیت) و بین فردی (کاهش حمایت و ارتباط در رابطه) منجر به کاهش میل جنسی شود.
 
 با این حال، تاب آوری همسران—شامل توانایی مدیریت هیجانات، حفظ هیجانات مثبت، بازخوانی شناختی و حمایت اجتماعی—می تواند عامل محافظتی مهمی باشد. توصیه می شود زوج ها از طریق تقویت ارتباط عاطفی، حمایت متقابل، به کارگیری راهبردهای مقابله ای، استفاده از مشاوره زناشویی یا مدیریت استرس (مثل ذهن آگاهی، آرام سازی، گفتار درمانی) بتوانند تاب آوری خود را افزایش دهند و به این ترتیب سلامت جنسی و رابطه ای را در شرایط استرس زا حفظ کنند.
 
منبع: میگنا
ارسال به دوستان