عصر ایران/سواد زندگی؛ مریم طرزی- تاب آوری توانایی فرد برای غلبه بر مشکلات، بازگشت از چالشها و سازگاری مجدد با وجود آسیبها یا موقعیتهای استرسزا است. این مفهوم که از روانشناسی گرفته شده است، ریشه در مطالعه مقاومت در برابر آسیب دارد.
آسیب ها و زخم هایی که رهاورد جنگ هستند. جنگها نه تنها بر زمین و زیرساختها تأثیر میگذارند، بلکه بر روان انسانها نیز اثرات عمیقی میگذارند.
در چنین شرایطی، توانایی ما برای تابآوری و حفظ سلامت روانی به شدت محک می خورد. اما چه عواملی میتوانند به ما کمک کنند تا در برابر این چالشها ایستادگی کنیم؟
در این مقاله، به بررسی تکنیکها و استراتژیهایی خواهیم پرداخت که به ما امکان میدهند تا در دل بحرانها قویتر شویم و با امید و اعتماد به نفس به آینده نگاه کنیم.
این مفهوم که بوریس سایرولنیک، متخصص اعصاب و روان، رواجش داد، بر این ایده استوار است که هر کسی میتواند با ابزارهای مناسب و یک محیط حمایتی، پس از یک بحران مثل جنگ، تعادل روانی خود را بازیابد.
تاب آوری به عوامل مختلفی از جمله انعطافپذیری ذهنی، حمایت اجتماعی و منابع شخصی مانند عزت نفس و توانایی یافتن معنا در تجربیات مهم زندگی متکی است. تجربه ای نظیر جنگ و شرایط اضطراری جنگی فرصتی برای رشد شخصی است.
توسعه تابآوری برای گذر از دنیایی که استرس و عدم قطعیت در آن همه جا حضور دارند، ضروری است. تابآوری به معنای اجتناب از احساسات دشوار نیست، بلکه به معنای یادگیری مدیریت آنهاست.
تابآوری نه تنها در زمان جنگ ضروری است، بلکه به ما کمک میکند تا به انسانهایی قویتر، انعطافپذیرتر و با روحیهتری تبدیل شویم. این ویژگیها نه تنها در شرایط بحرانی، بلکه در زندگی روزمره نیز ارزشمند هستند و میتوانند به رشد شخصی و رفاه کلی ما کمک کنند.
تاب آوری تاثیر به سزایی دارد بر:
کاهش تأثیر استرس: افراد تابآور بهتر میتوانند واکنشهای فیزیولوژیکی خود را در برابر استرس مدیریت کنند.
ارتقاء سلامت روان بهتر: آنها کمتر احتمال دارد به اختلالاتی مانند اضطراب یا افسردگی مبتلا شوند.
بهبود روابط بین فردی: تابآوری، همدلی و توانایی حفظ روابط پایدار را علیرغم درگیریها یا مشکلات تقویت میکند.
تابآوری به ما کمک میکند تا روابط اجتماعی خود را تقویت کنیم. در زمانهای بحرانی، حمایت اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است. افرادی که توانایی تابآوری دارند، معمولاً بهتر میتوانند از دیگران حمایت کنند و در عوض حمایت دریافت کنند.
به طور خلاصه، تابآوری یک دارایی ارزشمند برای مقابله با چالشهای زندگی و در عین حال حفظ رفاه فرد است.
اگرچه برخی افراد به طور طبیعی تابآور به نظر میرسند، اما میتوان با کار بر روی عوامل خاصی، این ظرفیت را پرورش داد:
حمایت اجتماعی: ارتباط با خانواده، دوستان یا حتی همکارانی که نقش محافظتی ایفا میکند.
مهارتهای عاطفی: دانستن نحوه شناسایی، درک و بیان احساسات ضروری است.
خوشبینی: اتخاذ یک دیدگاه مثبت با تقویت باور به توانایی فرد در غلبه بر مشکلات، تابآوری را تقویت میکند.
عزت نفس: داشتن یک تصویر مثبت از خود به فرد کمک میکند تا بدون بیارزش کردن خود با چالشها روبرو شود.
این عوامل به عنوان ستونهای تابآوری عمل میکنند. تقویت این مهارتها به مدیریت بهتر موقعیتهای استرسزا و ثبات عاطفی بیشتر کمک میکند.
پرورش تابآوری زمان و میزان مشخصی از تعهد شخصی را میطلبد، اما چندین استراتژی میتواند به شما در دستیابی مؤثر به آن کمک کند.
مراقبت از سلامت جسمی و روانی خود برای مقابله با مشکلات اساسی است. این شامل یک رژیم غذایی متعادل، خواب با کیفیت و ورزش بدنی است. مراقبت از خود به تقویت مقاومت شما در برابر استرس کمک میکند.
مطمئنا در زمان جنگ رژیم غذایی مان به هم می خورد، خواب مان آشفته می شود. اما فرد تاب آور در همین شرایط بحرانی هوای خود را دارد.
در شرایط جنگ، احساس بیقدرتی و عدم کنترل بر وضعیت میتواند به شدت آسیبزننده باشد. تابآوری به ما این امکان را میدهد که بر روی واکنشها و انتخابهای خود تمرکز کنیم و در نتیجه حس کنترل بیشتری بر زندگیمان پیدا کنیم.
یک شبکه پشتیبانی قابل اعتماد منبع آرامش و مشاوره است. این شبکه میتواند شامل دوستان، اعضای خانواده یا حتی گروههای پشتیبانی باشد. به اشتراک گذاشتن تجربیات و احساسات میتواند احساس انزوا را کاهش دهد.
یادگیری تغییر چارچوب افکار منفی راهی عالی برای ایجاد تابآوری است. به عنوان مثال، هنگام مواجهه با با یک شرایط حاد مثلاً نظیر موشک باران در جنگ ، میتوانید به جای " حتما همه ما می میریم!" به خودتان بگویید "من حتما زنده می مانم". " من توانایی این را دارم که به خیلی ها امید و دلداری بدهم"!
" ایمان من به خدای بزرگ و این باور که او نگهدار من است، مرا از هر شرایط بدی در امان می دارد"!
تفکر مثبت اعتماد به نفس ایجاد میکند و به شما کمک میکند تا بهتر به حالت عادی برگردید.
تعیین اهداف واضح و قابل دستیابی به شما کمک میکند تا در مواقع بحرانی در مسیر درست بمانید. این اهداف، حتی اهداف کوچک، میتوانند به عنوان معیارهایی برای پیشرفت گام به گام و بازیابی حس کنترل بر زندگی شما باشند.
تمرینهای زیادی وجود دارد که به توسعه این مهارت کمک میکند. در اینجا چند روش اثباتشده آورده شده است:
دفترچه خاطرات سپاسگزاری: هر روز، نوشتن سه چیزی که از آنها سپاسگزار هستید، به شما کمک میکند تا روی جنبههای مثبت زندگی تمرکز کنید.
هر روز بنویسید که از اینکه سالم هستید، خدارا شکر می کنید.
تجسم موفقیت:تجسم موفقیتهای گذشته یا تصور دستیابی به اهدافتان، یک طرز فکر مثبت ایجاد میکند که تابآوری را ارتقا میدهد.
تجسم کنید که همه استرس ها و آوارگی ها به سر رسیده است و زمان شادی و آرامش فرارسیده است.
تنفس آگاهانه: صرف وقت برای نفس عمیق به کاهش استرس و بازیابی حالت آرامش درونی کمک میکند.
تا می توانید نفس های عمیق بکشید.
ذهن آگاهی:آگاه شدن از افکار و احساسات خود بدون قضاوت، مدیریت عاطفی را تقویت میکند.
این تمرینها، که به طور منظم انجام میشوند، به ایجاد یک نگرش تاب آوری پایدار کمک میکنند.
تابآوری در روانشناسی چیست؟
تابآوری در روانشناسی به توانایی مقابله با سختیها و بازیابی تعادل پس از تروما یا استرس شدید اشاره دارد.
آیا میتوانیم تاب آوری را یاد بگیریم؟
بله، تاب آوری ذاتی نیست؛ میتوان آن را از طریق استراتژیها و تمرینهایی که مدیریت عاطفی و حمایت اجتماعی را تقویت میکنند، توسعه داد.
چه تکنیکهایی میتوانند تاب آوری را افزایش دهند؟
تکنیکهایی مانند قدردانی، تجسم مثبت و ذهنآگاهی با پرورش یک طرز فکر مثبت و پایدار به پرورش تابآوری کمک میکنند.
چرا تاب آوری در زندگی روزمره مهم است؟
به شما کمک میکند تا با چالشها روبرو شوید، استرس را مدیریت کنید و تعادل ذهنی و عاطفی را حتی در شرایط دشوار حفظ کنید.
کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@