یک خانم فعال ایرانی در حوزۀ آموزش معلولان که چندی قبل برای برگزاری دوره های آموزشی به «موریس» دعوت شده بود طی دو هفته اقامت در این جزیره امکان دیدار از کاخ رها شدۀ والری را هم پیدا کرد. جایی در بهشت که برای رضاشاه جهنم بود...

عصر ایران- دکتر فتانه امیری* که چندی قبل برای برگزاری دوره‌های آموزشی ( ویژۀ توان‌یابان/ معلولان) به «موریس» دعوت شده بود طی دو هفته اقامت در این جزیره امکان دیدار از کاخ رها شدۀ والری را هم پیدا کرد. گزارش او از جایی در بهشت که برای رضاشاه جهنم بود، از این قرار است:

وقتی روی نیمکت ساده و قدیمی و البته کهنۀ تراس نشستم منظره بسیار زیبای روبه‌رو را از چشمان رضا شاه نگریستم. فکر کردم چه روزها و شب‌هایی او در دورترین نقطۀ ممکن نسبت به ایران در این بهشت زیبا احساس زندگی در یک جهنم را داشته است. جهنمی که کاخ بزرگ و مجلل او را در جزیرۀ موریس را که چونان قطعه‌ای از بهشت در پهنۀ نیلگون اقیانوس هند زمردوار می‌درخشد به تبعیدگاهی از رنج و درد تنهایی و البته تحقیر تبدیل کرده بود. شاید به جرأت بتوانم بگویم در چند دهۀ اخیر در زمره معدود ایرانیانی بوده‌ام که موفق به ورود به کاخ و بازدید از آن شده‌ است.

ده‌ها سال است که کاخ والری اقامت‌گاه رضا‌خان در منطقه "موکا" در جزیره موریس رها شده و قفل بزرگ بر درِ نرده‌ای آن از ممانعت از ورود به این کاخ زیبا در این مدت حکایت می کند. به لطف انگلیسی‌ها‌، بخش کوچکی از تاریخ ایران با جزیره موریس گره خورده و نام ایران را برای مردم این جزیره و نام این مکان را برای مردم ایران خاص ساخته است . چندین دهه سپری شده اما بنا دچار کمترین تخریب شده زیرا در زمرۀ اولین ساختمان هایی است که با سیمان ساخته شده و مهم‌تر این که معماری آن با سرستون‌هایی به سبک تخت جمشید‌، عظمت تاریخ ایران را در این جزیره دورافتاده به نمایش گذاشته است‌.

استخر کاخ

.
این کاخ رها شده می‌تواند به یک سرمایه ملی و محل گردش‌گری و موزه فرهنگی تاریخی ایران تبدیل شود و به مکانی برای آشنایی بیشتر مردم جهان و موریس با آداب و رسوم و تاریخ چند هزار ساله ایران. موریس یکی از امن‌ترین مکان‌های دنیاست که نه تنها ارتش ندارد بلکه آرامش سواحل آن و توجه ویژه مردم و دولت به تفریح‌، جذابیت ویژه ای به این نقطه از جهان داده است‌. تنوع فرهنگی و نژادی مردمان این کشور را می‌توان نماد تلفیق آداب و رسوم سه قاره اروپا ، آسیا و افریقا دانست.

جزیره موریس در جنوب غربی اقیانوس هند ، شمال غربی ماداگاسکار و در بخش شرقی قاره آفریقا قرار دارد و دارای جزایر متعددی است. پورت لوییس پایتخت آن و پرنده‌ای به نام "دودو" نماد این کشور است که البته نسل آن سال هاست منقرض شده است.

آب لاجوردی ، جنگل‌های انبوه‌، آبشارها و سواحل شنی‌، این کشور را به یک منطقه توریستی جذاب تبدیل کرده است‌. آب و هوای گرمسیری‌، هوای آفتابی و زمستان خنک ویژگی کشور موریس است‌. چون این جزیره چون در نیم‌کرۀ جنوبی قرار دارد فصل‌های آن برعکس فصل‌های نیم‌کرۀ شمالی است و به همین خاطرسفر به این جزیره در ماه‌های " مه تا اکتبر" -خرداد تا مهر - توصیه می‌شود (‌بدین ترتیب می‌توان گفت نارضایتی رضاشاه از آب و هوا جدای جنبه های روحی تبعید مربوط به نیمۀ دیگر سال است- عصر ایران)
.
جزیره رودریگز از جزایر موریس یکی از مکان‌های زیبای جهان است و از ویژگی های آن ناهمواری و آتشفشانی بودن. آبشار "تامارین" در کوهستان و جنگل‌، ساحل "گرند‌بی" با قایق‌های کف شیشه‌ای ، تپه‌های هفت رنگ و لاک پشت‌های غول ‌پیکر از جاذبه‌های این کشور است. این جزیره را در سال 1505 پرتغالی‌ها کشف کردند و بعد تحت استعمار فرانسه و سپس تا سال 1968 مستعمره انگلیس قرار گرفت.

قریب 50 سال است که موریس مستقل شده و در حال حاضر عضو کشورهای مشترک‌المنافع بریتانیا به حساب می‌آید. مساحت کل جزیره تقریباً سه برابر شهر تهران است اما با جمعیتی بسیار کمتر: یک میلیون و سیصد هزار نفر.

همچنین در این باره بخوانید:
* ویلای رضا شاه در موریس؛ یک ملک معمولی یا سرمایه ملی و تاریخی؟

____________
* دانش آموختۀ مهندسی خلاقیت از هند با تخصص آموزش و توان‌مند سازی افراد دارای معلولیت. بنیان‌گذار و دبیر جشنوارۀ فیلم پرواز (‌ویژه مسایل معلولیت)،‌نمایندۀ ایران در مجمع جهانی آموزش افراد نابینا و کم‌بینا

**عصر ایران: برای علاقه‌مندان ماجرای تبعید رضا‌شاه به جزیره موریس مطالعۀ رمان «مردگان جزیرهٔ موریس» نوشتۀ فرهاد کشوری می‌تواند جالب باشد. این کتاب البته چون رمان است طبعاً زادۀ تخیل نویسنده اما درباره زندگی رضاشاه در تبعید و در همین جزیره موریس است و ارواحی که کاخ را محاصره کرده‌اند...

کانال عصر ایران در تلگرام