واکسن کزاز و عوارض آن

عصر ایران - واکسیناسیون مردم جهان از پنجاه سال پیش شروع شده و بیشتر از هر اقدام بهداشتی‌ای جان انسان‌ها را حفظ کرده است. واکسن کزاز یا Testanus Vaccines برای جلوگیری از عفونت یک باکتری به نام کزاز است که در بدن شکل می‌گیرد. این واکسن برای کودکان و بزرگسالان تجویز می‌شود که در صورت تزریق و دریافت نکردن آن به بدن، ممکن است به طور دردناکی عظلات اسپاسم کنند یا در مواردی شاهد مرگ افراد بعد از مبتلا به این نوع بیماری بود.

از عوارض واکسن کزاز می‌توان به قرمزی و تورم در ناحیه تزریق شده یا تب، استفراغ، اسهال، سردرد و درد بدن اشاره کرد.

بیماری کزاز را بهتر بشناسیم

کزاز یک باکتری غیر هوازی است که درون بافتهای قسمتی از بدن، سمی عصبی را تولید می‌کند که این باکتری در زخم‌های کثیف و یا آلودگی بند ناف ایجاد می‌شود. این نوع بیماری قابلیت انتقال از یک فرد مبتلا به یک شخص سالم را دارد بنابرین بیشترین عامل ابتلا به کزاز محیط‌های کثیف است. باکتری‌ای که این بیماری را به وجود می‌آورد در خاک و کود و گرد و غبار یافت می‌شود که با وارد شدن به بدن از طریق قسمت شکاف بر روی پوست و سوراخ ایجاد شده در آن و یا سوختگی‌ها، به داخل بدن خود را تکثیر می‌کند و در نهایت با انتشار سمی که دارد به اعصاب و مراکز نخاعی سپس به مغز منتقل می‌شود.

علایم کزاز در فرد مبتلا

این بیماری در دوران ابتدایی فرد واکسینه نشده، با علایمی همچون ناراحتی و بی‌خوابی خود را بروز می‌دهد. بعد از مدت بسیار کوتاهی کزاز باعث تشنج عظلات فک و دهان شده و فرد مبتلا قادر به باز کردن دهان خود و حرف زدن نمی‌شود. با فلج شدن قسمتی از از صورت، به سرعت انبار تمامی نواحی صورت، سر و گردن، دست‌ها و پا‌ها و کمر فلج می‌شود. تب فرد بیمار به 38 درجه رسیده و به خاطر فلج صورت او نوعی حالت لبخند در قیافه او پدیدار می‌شود که به لبخند کزازی معروف است.

بعد از چند روز عظلات ریه‌های تنفسی فرد مبتلا نیز درگیر شده و در نهایت فوت می‌کند. میانگین نهفتگی کزاز در بدن هفت روز بوده و در بین پنج تا پانزده روز متغیر است.

اطلاعاتی در مورد واکسیناسیون کزاز

واکسن کزاز که از چند دهه پیش برای همه افراد واجب شده برای کودکان نیز پنج دوز تزریق می‌شود. هر ده سال یک بار باید دوز اضافی را تزریق کرد تا بعد از سه نوبت بدن کاملا در برابر بیماری کزاز در امان بماند. کسانی که دوز لازم را در بزرگسالی دریافت نکرده‌اند ممکن است در اثر آسیب دیدگی با وسیله یا محیط آلوده به کزاز مبتلا شوند و باید بعد از آسیب دیدگی ظرف 48 ساعت واکسن کزاز را تزریق کنند. پزشکان به افراد آسیب دیده آنتی توکسین کزاز را توصیه می‌کنند. در خانم‌های باردار نیز واکسیناسیون اهمیت زیادی دارد و موجب ایمنی مادر و جنین می‌شود.

عوارض واکسن کزاز

کسانی که واکسن کزاز را دریافت میکنند نگران عوارض بعد از تزریق نباشند زیرا در همه افراد عوارض‌های احتمالی به طور جدی بروز نمی‌کند.

عوارض‌های احتمالی واکسن کزاز عبارت است از:

• درد و قرمزی یا تورم در محل تزریق واکسن
• خارش در ناحیه تزریق
• تب، خستگی و لرز
• از دست دادن اشتها
• سر درد یا درد بدن
• حالت تهوع و استفراغ
• اسهال
• افزایش ضربان قلب
• کاهش فشار خون
• حساسیت پوستی (کهیر)
• واکنش آرتوس
• در کودکان نیز ممکن است باعث درگیری و بی‌قراری شود.

چند نکته مهم و اساسی در مورد تزریق واکسن کزاز

-کسانی که حساسیت به آلومینیوم دارند باید از توکسوئید مایع استفاده کنند.

-افرادی که به کزاز مبتلا شده‌اند و یا در مرحله پیشگیری فوری هستند، برای درمان باید پادزهر کزاز یا پادتن انسانی ضد کزاز استفاده کنند.

- آن دسته از افرادی که به ویروس HIV یا همان ایدز مبتلا هستند به علت ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن برای ایمن سازی خود با نظر پزشک از آن استفاده کنند.

انواع واکسن کزاز و تزریق آن

تزریق واکسن کزاز برای بزرگسالان از قسمت شانه انجام می‌شود ولی محل تزریق در کودکان و نوزادان ناحیه ران و بازو می‌باشد. واکسن دریافتی بسته به نوع سن و وضعیت افراد دارد. با توجه به شرایط اشخاص چهار نوع واکسن به آنان تزریق می‌شود.

• واکسن Tdap : این نوع واکسن بسته به محافظت فرد از کزاز، دیفتری و سیاه سرفه در کودکان خردسال و نوزادان تزریق می‌شود.
  
  
• واکسن DT : این نوع واکسن با محافظت فرد از دیفتری و کزاز برای کودکان و نوزادانی که به واکسن سیاه سرفه از خود واکنش شدیدی نشان داده است تزریق می‌شود.
  
  
• واکسن Tdap : کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان برای در امان ماندن از دیفتری و کزاز این واکسن را دریافت می‌کنند.
  
  
• واکسن Td : این نوع واکسن برای مصمون ماندن بزرگسالان و کودکان بزرگتر از دیفتری و کزاز و تقویت آنان تجویز می‌شود.

موارد احتیاط برای دریافت واکسن

کسانی که به داروهای توکسوئید حساسیت دارند قبل از دریافت واکسن کزاز حتما به پزشک اطلاع دهند.

سابقه بیماری‌های مختلف در افراد مانند عفونت حاد، کاهش تعداد پلاکت خون و اختلالات انعقادی ایجاب می‌کند که از تزریق واکسن کزاز خودداری کنند.

حساسیت به آلومینیوم در افراد زیادی وجود دارد بنابراین باید از فرم مایع واکسن کزاز استفاده کرده و دچار آسیب نشوند.

برای درمان کزاز در بعضی از بیمارانی که نیاز به دریافت پادزهر دارند از پادزهر کزاز باید استفاده شود.

علایمی که بعد از دریافت واکسن کزاز باید به پزشک مراجعه کنید

هنگام تزریق به محل مشخص شده در افراد ممکن است که در محل تزریق واکسن آبسه به وجود آید. آبسه ضایعه‌ای کوچک است که در داخل آن مایع آب مانند جمع شده باشد.با زدن واکسن کزاز در محل تزریق تورم شدیدی در نزدیک‌ترین مفصل محل تزریق، ممکن است ایجاد شود، درد و قرمزی در ناحیه مربوطه بیشتر از سه روز ادامه‌دار باشد و در صورت بیشتر شدن و ادامه یافتن این علایم فرد نیاز به بستری پیدا می‌کند.

ممکن است در بسیاری از افراد نیز لنفادنیت چرکی یا غده‌ای لنفاوی به اندازه 5/1 سانتیمتر و یا کمی بزرگتر در اثر تزریق قسمت زیر بغل در مدت دو تا شش ماه بعد از واکسن ایجاد شود.

سفری عجیب به دوران قاجار؛ نوه ناصرالدین‌شاه با هشت غلام آفریقایی (عکس)

بیشتر بخوانید:

واکسیناسیون اجباری برای دوره متوسطه

تماشاخانه

تد باندی ؛ قاتلی کاریزماتیک و خونسرد که آمریکا را به وحشت انداخت (فیلم)

فنچ های بال سفید تنها لانه سازان یخچالهای طبیعی / خانه‌ای ۵۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا (فیلم)

فیلم های دیگر