نق زدن یا حل مسأله؟!

مدتی است وقتی به اخبار و گزارشهای رسانه ها و گپ و گفت های مردمی توجه می کنیم همه چیز بوی نگرانی و نا امیدی و اضطراب می دهد. به نمونه های زیر توجه کنید که در رسانه های و شبکه های اجتماعی بازتاب یافته است:

• زلزله احتمالی در تهران بزرگترین فاجعه انسانی را در جهان رقم می زند.
•خشکسالی در کمین کشور است و آب اشامیدنی در تهران به نفس افتاده است
•آلودگی هوای کلان شهرها منشا بسیاری از بیماریها به ویژه سرطان است
•سبزیهای آلوده به اب فضلاب ومیوه ها الوده به کودهای شیمیایی است .
•گوشت مرغ در کشور هورمونی است و برای سلامتی مضر است .
•جاده های کشور استاندارد نیست و اغلب خودروهای ساخت داخل فاقد ایمنی لازم است .
•هواپیماها در ایران به کمبودقطعات و عدم نوسازی ناوگان هوایی فرسوده و غیر قابل اطمینان است
•بحران پوکی استخوان در کمین زنان ایرانی است
•ایرانیان در معرض بیماریهای قلبی و عروقی هستند
•تعداد مبتلایان به ایدز رو به افزایش است
•فساد و فحشا در شهرهای بزرگ رو به ازدیاد است
•بنزین تولید داخل مهمترین منشا الودگی هوا و برای کودکان بسیار خطر ناک است .
•شرکت های هواپیمایی و تورهای مسافری خدمات استاندارد به مسافران ا رایه نمی دهند.
•لبنیات موجود در بازار الوده به روغن پالم است و این روغن سرطان زاست
•کاربران بانکداری الکترونیکی مراقب سارقان فضای مجازی باشند و استفاده کنندگان از دستگاههای خود پرداز مراقب شیوه های نوین سرقت باشند.
و…

اگر این فهرست را ادامه دهیم صدها صفحه می توان تیترهای اینچنین را ادامه داد.خواننده این مطالب در یک جمع بندی کلی اولا از این که در چنین جامعه و کشوری زنده است متعجب می شود و فریاد واحسرتا در قیاس با دیگر کشورها سر می دهد.

شاید گفته شود این اخبار و اطلاعات صحیح است و نباید چشم بر واقعیات بست که البته نکته صحیحی است. عده ای هم می گویند وظیفه رسانه ها هشدار درباره تهدیدهاست این نکته هم صحیح است اما روی سخن این نوشتار نوع نگاه نادرست برخی از لایه های جامعه ایرانی به مشکلات و بحران ها و معضلات است . این نگاه نادرست در چند زاویه نگرش خود را نشان می دهد که عبارتند از :

۱- بسیاری در جامعه تصور می کنند وجود مشکل و معضل و بحران امر غیر طبیعی است و دیگر جوامع از این دست مسائل و مشکلات ندارند در حالی که واقعیت غیر از این است همه جوامع حتی جوامع توسعه یافته نیز روزانه با مشکلات و مسائل متنوعی مواجه می شوند اما نوع نگاه و مواجهه انها با ما متفاوت است .
 ملتها و دولتهای پیشرو وقتی با مشکل و معضلی روبرو می شوند بجای نق و ناراحتی و اضطراب و به دنبال مقصر گشتن با ارامش و امید و تدبیر و تجربه و دانش در صدد حل مشکلات بر می ایند و اساسا معتقدند زندگی یعنی مواجهه با مشکلات و حل خردمندانه انها .

۲- بسیاری در جامعه ما در مواجهه با مشکلات بجای حل انها به دنبال معرفی مقصر می گردند و از مسئولیت ایجاد مشکل و حل آن شانه خالی می کنند .فرهنگ سیاسی استبداد زده نیز مهمترین مقصر را در بروز و حل نشدن مشکلات ؛ دولت و حکومت می دانند و هیچ نقشی برای جامعه در بروز و لاینحل ماندن مشکلات قائل نیست .

۳- وقتی به اطراف و پیرامون خود با دقت نگاه می کنیم متوجه می شویم بسیاری از این مشکلات ناشی از زیاده خواهی و سود جویی از یکسو و در میدان بودن افراد نالایق و نابخرد از سوی دیگر است . به عبارت دیگر با سپردن کارها و امور به افراد لایق و شایسته و سالم و سیر می توان بسیاری از نابسامانی ها را بسامان کرد و رضایت شهروندان را ارتقا بخشید . باز تاکید می کنم این معضلات لزوما مربوط به بخش دولتی و حکومتی نیست و بخش های خصوصی و عمومی و تعاونی نیز در ایران با این مشکلات مواجه هستند . مثال ساده برخورد سرد و ترش رویانه و خشک برخی مغازه داران در بازار است که موجب تکدر خاطر مشتریان و کسادی بازار خودشان می شود و در این سوء رابطه دولت هیچ نقشی ندارد . مثال در این حوزه بسیار زیاد است .

در مقام نتیجه گیری می توان گفت رسانه هاو نخبگان و نویسندگان و همه گروههای مرجع در جامعه وظیفه خطیری دارند که طوری سخن بگویند و رفتار کنند که نقد و آسیب شناسی و دیدن مشکلات در جامعه تبدیل به پمپاژ نا امیدی و یاس و اضطراب در جامعه نشود . مهم این است که طرح مشکلات زمینه و بستر مناسب حل آنها و پیشرفت کشور باشد .مهم این نیست که همه دائم از بروز بحرانها و معضلات سخن بگویند و به دنبال مقصر باشند مهم این است که ضمن رفع زمینه های بروز مشکل با خرد جمعی و تکیه بر دانش و تجربه مشکلات را رفع و زمینه های بهزیستی را برای همگان فراهم سازیم .
این مهم نیازمند امید به آینده ، پرهیز از بدبینی نسبت به هم ، ورود بهترین ها و فهمیده ترین ها در عرصه دولت ، حاکمیت قانون ، احساس مسئولیت جمعی و وجدان کاری و در عین حال برقراری نظام تنبیه و تشویق اجتماعی است و بسیاری از جوامع مطلوب و الگوی امروز در جهان از همین مسیر به وضع کنونی دست یافته اند.