ساختار سازمانی کسب و کارهای کوچک - نحوه عمل و مثال‌ها

عصر ایران / مدرسه کار و کسب ؛ دکتر علیرضا داداشی* - کسب‌وکارهای کوچک، در مقایسه با کسب و کار بزرگ، تفاوت های مشهود و شناخته شده ای دارند؛ کارمندان کمتر و بودجه‌های کوچک‌تری دارند. برخلاف شرکت‌های بزرگ که سلسله مراتب پیچیده دارند، باید انعطاف‌پذیر باشند، سریع تر تصمیم بگیرند و کارمندان را وادار به ایفای نقش‌های متعدد کنند. یک ساختار سازمانی شفاف به بهبود کارایی این کسب و کارها کمک می‌کند، کارمندان را پاسخگو نگه می‌دارد و شانس موفقیت کسب‌وکار را افزایش می‌دهد.

ساختار سازمانی کسب‌ وکار کوچک چیست؟

ساختار سازمانی کسب ‌وکار کوچک نشان می‌دهد که نقش‌ها، وظایف و تصمیم‌گیری در یک شرکت چگونه سازمان دهی شده و ساختار یافته‌اند.

ساختار سازمانی چارچوبی است که جزئیات را توضیح می دهد: اینکه چه کسی به چه کسی گزارش می‌دهد و چگونه ارتباطات در سراسر سازمان جریان دارد.

نه تنها در کسب و کار کوچک، بلکه حتی در یک تیم کوچک، ساختار شفاف به کارمندان کمک می‌کند نقش‌ها و مسئولیت‌های خود را در سازمان درک کنند.

همچنین به مدیریت کمک می‌کند تا در واسپاری وظایف به طور مؤثرتر عمل کند. این یعنی بهبود در کار تیمی و کسب و کار، جلوگیری از سردرگمی جلوگیری و افزایش بهره‌وری.

اجزای اصلی ساختار سازمانی یک کسب و کار کوچک چیست؟

• مالک/ بنیانگذار کسب و کار

معمولاً مسئول تعیین چشم‌انداز، رهبری تصمیم‌گیری‌های سطح بالا و تضمین رشد بلندمدت کسب و کار است. در کسب و کارهای کوچک، مالکان معمولاً چندین نقش را بر عهده دارد.

• مدیر عملیات

با تعیین فرآیندها، تخصیص صحیح منابع و رعایت زمان بندی ها، عملیات روزانه کسب و کار را به طور کارآمد اجرا می‌کند.

• مدیر مالی/حسابدار

مسئول امور مالی شرکت، از جمله بودجه‌بندی، ثبت و ضبط حساب ها، پردازش حقوق و دستمزد و ردیابی هزینه‌ها است.

• مسئول بازاریابی و فروش

مسئول جذب مشتری و افزایش درآمد از طریق استراتژی‌های بازاریابی و تلاش‌های فروش است.

• نماینده پشتیبانی/خدمات مشتری

به عنوان نقطه اصلی تماس با مشتریان، رسیدگی به سوالات، شکایات و درخواست‌های پشتیبانی را برعهده دارد. هدف ایجاد اعتماد و راضی نگه داشتن مشتریان است.

انواع مختلف ساختارهای سازمانی کسب و کارهای کوچک

کسب و کارهای کوچک مختلف نیازهای متفاوتی دارند و ساختار سازمانی آنها باید منعکس کننده و تامین کننده این نیازها باشد. در اینجا چهار نوع رایج از ساختارهای کسب و کارهای کوچک و نحوه عملکرد آنها آورده شده است:

• ساختار سلسله مراتبی- ساختاری سنتی، که در آن مالک یا بنیانگذار کسب و کار در بالا و مدیران و کارمندان در پایین قرار دارند. این ساختار توسط کسب و کارهایی استفاده می‌شود که نیاز به نظارت دقیق و رهبری روشن دارند.
• ساختار عملکردی- این ساختار بر تخصص تأکید دارد، جایی که کارمندان بر اساس وظایف خاص، مانند بازاریابی، فروش، مالی و عملیات گروه‌بندی می‌شوند. هر بخش دارای یک مدیر است که بر وظایف مربوط به تخصص خود نظارت می‌کند.
• ساختار ماتریسی- این ساختار بر همکاری بین تیمی تمرکز دارد و برای کسب و کارهایی که چندین پروژه را به طور همزمان مدیریت می‌کنند، ایده‌آل است. کارمندان بسته به نوع وظایف یا نوع پروژه، به چندین مدیر گزارش می‌دهند (به عنوان مثال، یک فروشنده به مدیر فروش و مدیر پروژه گزارش می‌دهد)
• ساختار مسطح- این ساختار سطوح بدون مدیریت میانی یا با حضور کمرنگ آن دارد که در نتیجه کارمندان مسئولیت و قدرت تصمیم‌گیری بیشتری دارند. استارتاپ‌های کوچکی که نیاز به انعطاف‌پذیری دارند معمولاً از این ساختار استفاده می‌کنند.

مراحل ایجاد ساختار سازمانی کسب و کار کوچک

شما برای ایجاد یک ساختار سازمانی که متناسب با نیازهای کسب و کار کوچک شما باشد، این مراحل را دنبال کنید:

• نقش‌های کلیدی را شناسایی کنید.

تمام نقش‌های ضروری کسب و کار خود، مانند عملیات، فروش، امور مالی، بازاریابی و غیره را فهرست کنید. درک حوزه‌های کلیدی به شما کمک می‌کند تا وظایف را به طور مؤثر تعیین کنید.

• نقش‌ها و مسئولیت‌ها را به وضوح تعریف کنید.

هدف و مجموعه مسئولیت‌های هر نقش را تعریف کنید تا به کارمندان در درک وظایفشان و جلوگیری از همپوشانی کمک کنید. این کار واگذاری وظایف را آسان‌تر می‌کند و به کارمندان اجازه می‌دهد تا در نقش‌های خود مؤثرتر عمل کنند.

• ساختار سازمانی مناسب را انتخاب کنید.

برای یافتن ساختار سازمانی مناسب برای کسب و کار خود، مدل، اندازه و اهداف کسب و کار خود را با دقت ارزیابی کنید. انتخاب ساختار مناسب، تصمیم‌گیری را کارآمدتر می‌کند و شما را قادر می‌سازد تا با رشد کسب و کارتان، راحت‌تر مقیاس‌بندی کنید.

• نمودار سازمانی خود را ترسیم کنید.

ساختار خود را ترسیم کنید تا نشان دهید که چگونه نقش‌ها به هم متصل می‌شوند و چه کسی به چه کسی گزارش می‌دهد.

نمودار سازمانی شما باید واضح و قابل فهم باشد تا به کارمندان کمک کند جایگاه خود را در شرکت درک کنند.

همچنین به عنوان راهنمایی برای استخدام‌های جدید و برنامه‌ریزی رشد آینده عمل خواهد کرد.

اجرا و به‌روزرسانی منظم

نمودار سازمانی نهایی کسب و کار خود را به طور واضح با کارمندان خود در میان بگذارید تا سریع‌تر اجرا شود. با تکامل کسب و کار شما، ممکن است نقش‌ها تغییر کنند و ممکن است به موقعیت‌های جدید نیاز باشد. نمودار سازمانی خود را مرتباً به‌روزرسانی کنید تا مفید بودن و کارایی آن حفظ شود.

خلاصه:

یک ساختار سازمانی وقتی برای کسب و کارهای کوچک درست تعریف شده که با شفاف‌سازی نقش‌ها، بهبود ارتباطات و افزایش کارایی، پایه و اساس موفقیت بلندمدت کسب و کار شما را تعیین می‌کند.

همچنین به شما کمک می‌کند تا تیم‌ها یا بخش‌ها را مدیریت کنید و با نیازهای متغیر کسب و کار سازگار شوید.

------------------------------

*این نوشته ترجمه مقاله ای است با این مشخصات:

Small Business Organizational Structure – How It Works & ExamplesJan 29, 2025 | https://www.organimi.com

________________________________________

* دکتر علیرضا داداشی
  نویسنده و مدرس مدرسه کار و کسب عصر ایران
- دکترای مدیریت بازاریابی
- مدیر و بنیانگذار گروه «مشاوره، آموزش و تحقیقات بازار خوشه‌چین»
- مشاور کسب و کارهای نوپا، کوچک و متوسط
- پژوهشگر بازار و کسب‌و‌کارها
- نویسنده بیش از 60 مقاله در فروش و بازاریابی
- مولف کتاب: بیست گفتار فروش و بازاریابی- کتاب همراه فروشندگان و بازاریابان
- مترجم کتاب راهنمای استراتژیست‌ها اثر تیموتی گالپین
-بازرس اصلی انجمن علمی مدیریت کسب و کار ایران

نگارخانه کاخ گلستان؛ بازگشتی به ۱۴۰ سال پیش با نقاشی‌های اوایل قاجار(عکس)

بیشتر بخوانید:

نقش و جایگاه مدیر ارتباطات داخلی در کسب و کارها

برچیدن بساط خبرچینی در کار و کسب

تماشاخانه

احمد پژمان : از نیزارهای میناب تا سمفونی ایران؛ یک زندگی موسیقایی به پایان رسید (فیلم)

از ۱۵ ساله تا ۷۲ ساله، قربانیان زن کشی در یک ماه (فیلم)

فیلم های دیگر