آلودگی هوا خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهد

تخمین زده می‌شود که بیماری‌های زوال عقل مانند بیماری آلزایمر بیش از ۵۷.۴ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد، عددی که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ تقریبا سه برابر شده و به ۱۵۲.۸ میلیون مورد برسد. تاثیرات آن بر افراد، خانواده‌ها و مراقبان و جامعه به طور کلی بسیار زیاد است.

به گزارش ایسنا به نقل از ساینس‌دیلی، در حالی که برخی نشانه‌ها حاکی از کاهش شیوع زوال عقل در اروپا و آمریکای شمالی است، که نشان می‌دهد ممکن است بتوان خطر ابتلا به این بیماری را در سطح جمعیت کاهش داد، در جاهای دیگر این تصویر چندان امیدوارکننده نیست.

به تازگی آلودگی هوا به عنوان یک عامل خطر برای زوال عقل شناخته شده است و چندین مطالعه انگشت اتهام را به سمت تعدادی از آلاینده‌ها نشانه گرفته‌اند. با این حال، قدرت شواهد و توانایی تعیین یک اثر علی متفاوت بوده است.

محققان ۵۱ مطالعه، شامل داده‌های بیش از ۲۹ میلیون شرکت‌کننده، عمدتا از کشورهای با درآمد بالا، را در این متاآنالیز گنجاندند. از این تعداد، ۳۴ مقاله در متاآنالیز گنجانده شد که  ۱۵ مقاله از آمریکای شمالی، ۱۰ مقاله از اروپا، هفت مقاله از آسیا و دو مقاله از استرالیا بود.

محققان ارتباط مثبت و از نظر آماری معناداری بین سه نوع آلاینده هوا و زوال عقل یافتند. این سه نوع آلاینده عبارت بودند از ذرات معلق با قطر ۲.۵ میکرون یا کمتر (PM 2.5)، آلاینده‌ای که از ذرات ریز تشکیل شده و به اندازه‌ای کوچک است که می‌توان آنها را تا اعماق ریه‌ها استنشاق کرد. این ذرات از منابع مختلفی از جمله انتشار گازهای گلخانه‌ای از وسایل نقلیه، نیروگاه‌ها، فرآیندهای صنعتی، اجاق‌ها و شومینه‌های هیزمی و گرد و غبار ساختمانی ناشی می‌شوند. آنها همچنین به دلیل واکنش‌های شیمیایی پیچیده شامل سایر آلاینده‌ها مانند دی اکسید گوگرد و اکسیدهای نیتروژن در جو تشکیل می‌شوند. این ذرات می‌توانند برای مدت طولانی در هوا باقی بمانند و از محل تولید خود مسافت زیادی را طی کنند.

مورد دیگر دی اکسید نیتروژن (NO2)است که یکی از آلاینده‌های کلیدی ناشی از سوختن سوخت‌های فسیلی است. این گاز در اگزوز وسایل نقلیه، به ویژه اگزوز دیزل، و انتشار گازهای صنعتی و همچنین گازهای اجاق گاز و بخاری یافت می‌شود. قرار گرفتن در معرض غلظت بالای دی اکسید نیتروژن می‌تواند سیستم تنفسی را تحریک کند، بیماری‌هایی مانند آسم را بدتر و ایجاد کند و عملکرد ریه را کاهش دهد.

دوده نیز از منابعی مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای از اگزوز وسایل نقلیه و سوزاندن چوب ایجاد می‌شود. می‌تواند گرما را به دام بیندازد و بر آب و هوا تاثیر بگذارد. هنگام استنشاق، می‌تواند به اعماق ریه‌ها نفوذ کند، بیماری‌های تنفسی را تشدید کند و خطر مشکلات قلبی را افزایش دهد.

به گفته محققان، به ازای هر ۱۰ میکروگرم در متر مکعب (μg/m³) از ذرات معلق با قطر ۲.۵ میکرون، خطر نسبی ابتلا به زوال عقل در فرد ۱۷ درصد افزایش می‌یابد. به ازای هر ۱۰ میکروگرم در متر مکعب دی اکسید نیتروژن، خطر نسبی سه درصد افزایش یافت. به ازای هر یک میکروگرم در متر مکعب دوده موجود، خطر نسبی ۱۳ درصد افزایش یافت.

شواهد اپیدمیولوژیک نقش مهمی در تعیین اینکه آیا آلودگی هوا خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهد یا خیر و اینکه این افزایش چقدر است، ایفا می‌کند. کار ما شواهد بیشتری را برای تایید این مشاهده ارائه می‌دهد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هوای بیرون، یک عامل خطر برای شروع زوال عقل در بزرگسالانی است که پیش‌تر سالم بوده‌اند.

مقابله با آلودگی هوا می‌تواند مزایای بهداشتی، اجتماعی، اقلیمی و اقتصادی طولانی مدت داشته باشد. این امر می‌تواند بار عظیم بیماران، خانواده‌ها و مراقبان را کاهش دهد، در حالی که فشار بر سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی بیش از حد تحت فشار را کاهش می‌دهد.

چندین مکانیسم برای توضیح چگونگی ایجاد زوال عقل توسط آلودگی هوا پیشنهاد شده است که در درجه اول شامل التهاب در مغز و استرس اکسیداتیو است که یک فرآیند شیمیایی در بدن بوده که می‌تواند باعث آسیب به سلول‌ها، پروتئین‌ها و دی‌ان‌ای شود. استرس اکسیداتیو و التهاب هر دو نقش کاملا اثبات شده‌ای در شروع و پیشرفت زوال عقل دارند. تصور می‌شود که آلودگی هوا از طریق ورود مستقیم به مغز یا از طریق همان مکانیسم‌های اساسی بیماری‌های ریوی و قلبی عروقی، این فرآیندها را تحریک می‌کند. آلودگی هوا همچنین می‌تواند از ریه‌ها وارد گردش خون شود و به اندام‌های جامد منتقل شود و التهاب موضعی و گسترده را آغاز کند.

تجزیه و تحلیل بیشتر نشان داد که در حالی که قرار گرفتن در معرض این آلاینده‌ها خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهد، این اثر برای زوال عقل عروقی، نوعی زوال عقل ناشی از کاهش جریان خون به مغز، قوی‌تر به نظر می‌رسد.

چرا باید هنگام فرود و برخاست هواپیما، صندلی‌ها را صاف کنیم؟

بیشتر بخوانید:

راهکار شهردار تهران برای رفع مشکل آلودگی هوا (فیلم)

تماشاخانه

تمدنی ۲ هزار ساله که هنوز در ایران ناشناخته است / داستان شاهان عیلام به زبان ساده / عیلامیان در بیش از ۴ هزار سال قبل در ایران چه می‌کردند؟ آن‌ها پیش از هخامنشیان سلسله قدرتمندی بودند (فیلم)

تنها نشان هلندی‌ها در بندرعباس فراموش می‌شود؟ ویرانی تنها عمارت تاریخی صفوی بندرعباس (فیلم)

فیلم های دیگر