آیا چین به تقویت مواضع دفاعی ایران کمک خواهد کرد؟

در حالی که ایران پس از جنگ با اسرائیل به دنبال بازسازی توان دفاعی خود است، کارشناسان می‌گویند پکن می‌تواند نقشی در این روند ایفا کند، اما با شرایط خاص خود.

به گزارش عصرایران، خبرگزاری آناتولی ترکیه در گزارشی به این موضوع پرداخته و نوشت:

یک ماه پس از بمباران سایت‌های هسته‌ای ایران توسط جنگنده‌های اسرائیلی و آمریکایی، تحلیلگران می‌گویند تهران احتمالا در تلاش برای بازسازی دفاع خود است.

جنگ 12 روزه در 23 ژوئن، پس از حمله بمب‌افکن‌های رادارگریز ایالات متحده به 3 سایت هسته‌ای ایران و به دنبال آن اعلام آتش‌بس توسط ترامپ، پایان یافت. اما برای ایران این جنگ همزمان با فشار برای سیستم‌های دفاع هوایی توانمندتر خاتمه یافت.

این فوریت، توجه‌ها را به چین، شریک ایران در یک توافق راهبردی 25 ساله جلب کرده و اینکه آیا پکن ممکن است به تقویت پدافند هوایی ایران کمک کند؟

در گزارشی که اندکی پس از آتش‌بس منتشر شد، ادعا شد که ایران باتری‌های موشک زمین به هوای چینی دریافت کرده است، اما نمایندگی دیپلماتیک چین در اسرائیل به سرعت آن را تکذیب کرد. در بیانیه سفارت چین آمده است: "چین هرگز به کشورهایی که درگیر جنگ هستند، سلاح صادر نمی‌کند و کنترل‌های دقیقی بر صادرات اقلام دو منظوره اعمال می‌کند."

اما تحلیلگران چینی که با خبرگزاری آناتولی صحبت کردند، می‌گویند سابقه‌ای برای همکاری خاموش چین با ایران در امور نظامی وجود دارد، اگرچه حمایت آشکار بعید است.

"هونگدا فن" استاد موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای که پیشتر در دانشگاه اصفهان ایران نیز تدریس می‌کرد، گفت: "ایران ارتش خود، به ویژه قدرت هوایی خود را تقویت خواهد کرد. در این زمینه، جایی برای همکاری بین ایران و چین وجود دارد."

او به پیشرفت چین در فناوری نبرد هوایی و دفاعی اشاره کرد و خاطرنشان کرد که پکن و تهران مدت‌هاست روابط نزدیکی را حفظ کرده‌اند.
او گفت: "اگر تهران تمایل کافی داشته باشد... پکن به طور جدی تجارت با ایران در زمینه دفاعی، به ویژه جت‌های جنگنده، را بررسی خواهد کرد."

"اینار تانگن" کارشناس چین مستقر در پکن، نیز همین نظر را تکرار کرد.

او گفت: "چین احتمالا برای کمک به ایران در افزایش ظرفیت‌های دفاعی‌اش و تضمین توانایی آن در حفاظت از حاکمیت خود، آماده خواهد بود. چین احتمالا به سیاست تامین سلاح‌های دفاعی خود ادامه خواهد داد، زیرا در درگیری‌ها شرکت نمی‌کند، اما از کشورها در مقاومت در برابر تهدیدات خارجی به شیوه‌ای غیرتهاجمی حمایت می‌کند."

او خاطرنشان کرد که ایران شریک کلیدی در طرح چند تریلیون دلاری کمربند و جاده چین و همچنین شریک عضو سازمان همکاری شانگهای است.

با این حال، او تاکید کرد که هرگونه اقدامی از سوی پکن، از کشاندن چین به اقدامات تهاجمی که می‌تواند با موضع غیرتقابلی آن در تضاد باشد یا غرب را تحریک کند، جلوگیری می‌کند.

رویکرد اقتصادمحور

تحلیلگران چینی همواره تاکید کرده‌اند که سیاست خارجی پکن در خاورمیانه توسط اقتصاد هدایت می‌شود، نه جاه‌طلبی‌های نظامی.
"یانگ چن" استادیار دانشگاه شانگهای، گفت: "سیاست خارجی چین در خاورمیانه اقتصادمحور است." او افزود که این رویکرد از تجربیات تاریخی خود چین سرچشمه می‌گیرد.

یانگ گفت: "ما در طول 200 سال گذشته رنج زیادی کشیده‌ایم. ما عواقب جنگ را می‌دانیم. بازسازی و توسعه اقتصادی - این مسیر درست رو به جلو است."

او افزود، مشکلات فعلی تهران "همچنین به دلیل فقدان توسعه است... شاید به دلیل تحریم‌ها."

ایران در کنار روسیه و کره شمالی، یکی از کشورهای تحت تحریم شدید در جهان است. بیشتر این اقدامات به صورت یکجانبه توسط ایالات متحده و متحدانش اعمال می‌شود.

یانگ با اشاره به همکاری راهبردی 25 ساله دو کشور گفت: "هدف اصلی" چین همکاری اقتصادی با ایران است. ما وعده‌ای داریم... ما در مورد نحوه اجرای این معاهده دوجانبه راهبردی توافق داریم. چین تمایل دارد سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در ایران انجام دهد."

اما وقتی صحبت از تعامل مستقیم نظامی می‌شود، کارشناسان چینی خط مشخصی را ترسیم می‌کنند.

"شو هویی‌شنگ" استاد دانشگاه زبان و فرهنگ پکن، گفت: "هیچ راهی وجود ندارد که چین در خاورمیانه مداخله نظامی کند. این به نفع چین نیست."

شو در مورد اینکه آیا پکن ممکن است به تهران در بازسازی پدافند هوایی خود کمک کند، گفت که معتقد نیست چین این کار را "به روشی مستقیم" انجام دهد.

او گفت: "اگر چین به ایران در بازسازی ظرفیت نظامی خود کمک کند... بدیهی است که چین در کنار ایران و در مقابل ایالات متحده قرار می‌گیرد... این راه هوشمندانه‌ای نیست."

موضع محتاطانه منطقه‌ای

پکن با آگاهی از تسلط اسرائیل در فناوری دفاعی، از سال 2017 آنچه را که "مشارکت جامع نوآورانه" با تل‌آویو می‌نامد، حفظ کرده است. تجارت دوجانبه در سال‌های اخیر به حدود 23 میلیارد دلار افزایش یافته است و حمایت عمیق واشنگتن از اسرائیل عاملی است که چین مراقب است آن را به چالش نکشد.

اینار با اشاره به اینکه پکن روابط اقتصادی خود را با ایران و اسرائیل تعمیق بخشیده است، گفت: "چین همچنان به حفظ رویکردی متعادل برای محافظت از منافع چندجانبه خود در منطقه متعهد است." اما او افزود: "این جنگ محدودیت‌های اهرم فشار چین به عنوان میانجی بدون دخالت مستقیم نظامی را آشکار کرد."

اینار گفت پکن "کاملا از بی‌ملاحظگی واشنگتن آگاه است" و قصد دارد از کشیده شدن به درگیری‌هایی که می‌تواند اهداف راهبردی و اقتصادی بلندمدت آن را تضعیف کند، جلوگیری کند.

او گفت نگرانی اصلی چین در طول این درگیری، جلوگیری از اختلال در تامین انرژی و اقتصاد جهانی بود. بنا به گزارش‌ها، درخواست‌های ایران برای بستن تنگه هرمز با مقاومت پکن مواجه شده است، کشوری که به شدت به واردات نفت خام از خاورمیانه وابسته است و بخش عمده‌ای از آن از طریق این آبراه باریک عبور می‌کند.

اینار افزود، جنگ 12 روزه تنها سیاست دیرینه پکن در خاورمیانه را تقویت کرده است: عدم دخالت، کاهش تنش و تمرکز بر توسعه مسالمت‌آمیز.
یانگ گفت پکن دخالت خارجی را ریشه بی‌ثباتی خاورمیانه می‌داند.

وی گفت: "در 100 سال گذشته، بزرگترین مشکل، نیروهای خارجی بوده‌اند که با بریتانیا، فرانسه، ایالات متحده، اتحاد جماهیر شوروی و سپس از دهه 1990 به بعد، ایالات متحده، آغاز شده‌اند." وی افزود، چین به اتحادهای نظامی اعتقادی ندارد و "از مداخله خارجی در این منطقه حمایت نمی‌کند."

به گفته هونگدا، حملات نظامی اسرائیل و آمریکا به ایران، منطقه را در وضعیت نگران‌کننده‌ای قرار داده است. وی گفت: "کشورها احتمالا به این فکر می‌کنند که آیا هدف بعدی چنین حمله‌ای خواهند بود یا خیر."

"چین شریک دارد، نه اتحاد"

جنگ ایران و اسرائیل همچنین نور تازه‌ای بر روابط تهران با روسیه، چین و کره شمالی تاباند - که به نظر نمی‌رسید هیچ یک از آنها در طول درگیری، علیرغم همکاری‌های دیرینه، حمایت مادی به یکدیگر ارائه دهند.

تحلیلگران می‌گویند این واقعیت، محدودیت‌های آنچه را که اغلب با اتحادهای استراتژیک اشتباه گرفته می‌شود، منعکس می‌کند.

شو گفت: "این روایت ایدئولوژیک غرب است. چین هرگز اتحاد ندارد. ما فقط شریک داریم. ما با ایالات متحده و همچنین روسیه تجارت می‌کنیم."

اینار روابط بین ایران، روسیه، چین و کره شمالی را "معامله‌ای" توصیف کرد.

او گفت: "روابط آنها مبتنی بر منافع متقابل است تا یک اتحاد نظامی استراتژیک بلندمدت و یکپارچه با ایدئولوژی مشترک یا تعهدات دفاعی متقابل."

همکاری آنها اغلب ناشی از نارضایتی‌های ضد غربی و تمایل به نظم جهانی چندقطبی است، اما منافع ملی و تاریخی فردی هر یک از این 4 کشور به این معنی است که آنها یک نهاد یکپارچه نیستند."

واژگونی عجیب یک خودرو در بزرگراه وکیل آباد مشهد (فیلم)

بیشتر بخوانید:

آیا جنگ جهانی سوم آغاز شده است؟/ آزمون استقامت جهانی و سکوت استراتژیک چین

چین: حمله به ایران اعتبار آمریکا را در جهان خدشه‌دار کرد

نیوزویک: ایران و چین به سمت تشدید همکاری می روند

چرا امنیت آسمان ایران برای چینی ها می تواند مهم باشد؟

تماشاخانه

نگاهی به سریال کوتاه نوجوانی / سریالی که والدین باید ببینند..! (فیلم)

خطرات استفاده از شارژر عمومی تلفن همراه / «دزدی شارژی» داده‌های شخصی شما را تهدید می‌کند (فیلم)

فیلم های دیگر