برای بسیاری از ما، چای فقط یک نوشیدنی نیست؛ یک آیین روزانه است، عادتی آرامشبخش و گاه مسیری بهسوی سلامتی بهتر. اما پشت عطر دلنشین و گرمای دلپذیر آن، حقیقتی نهفته است که کمتر شنیدهایم: همهی چایها برای کبد یکسان و بیضرر نیستند.
به گزارش انتخاب به نقل از انلی مای هلث؛ دکتر سیریاک ابی فیلیپس، متخصص کبد که در شبکههای اجتماعی با عنوان «پزشک کبد» شناخته میشود، بهتازگی دربارهی چایهایی که برای کبد مفید هستند و آنهایی که میتوانند آسیبزا باشند، صحبت کرده است. پیش از آنکه جرعهای دیگر بنوشید، این نکات مهم را بخوانید.
چای سبز (فقط بهصورت متعادل)
چای سبز جایگاه خود را به عنوان یک نوشیدنی سالم تثبیت کرده است. به گفتهی دکتر فیلیپس، مصرف روزانهی حدود ۲ تا ۳ فنجان چای سبز میتواند به کاهش التهاب و تعادل آنزیمهای کبدی کمک کند. با این حال، اعتدال ضروری است؛ مصرف بیش از اندازه یا استفاده از عصارههای غلیظشده میتواند چای سبز را از یک نوشیدنی مفید به یک عامل آسیبزا تبدیل کند.
چای سیاه: محافظ روزانهی کبد
چای سیاه سرشار از فلاونوئیدهایی است که خاصیت محافظتی برای کبد دارند. مطالعات نشان دادهاند که نوشیدن بیش از ۷۵۰ میلیلیتر چای سیاه در روز میتواند خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی را تا ۲۴ درصد کاهش دهد. این چای، ایمن، ساده و علمیپایه است.
چای اولانگ: سنتی اما پیشرو
چای اولانگ فقط حد میانهای میان چای سبز و سیاه نیست، بلکه یک نوشیدنی پرقدرت برای سلامت کبد بهشمار میرود. مطالعات حیوانی در سال ۲۰۲۴ نشان دادند که چای اولانگ میتواند به کاهش چربی کبد، کنترل سطح چربی خون و بهبود بافت کبد در موشهایی که رژیم پرچرب داشتند، کمک کند. نتایج بسیار امیدوارکنندهاند.
چای پوئر: تخمیرشده و کارآمد
این چای چینی کهنه و تخمیرشده، شاید به اندازهی چایهای دیگر رایج نباشد، اما فواید چشمگیری برای کبد دارد. تحقیقات نشان میدهد که چای پوئر میتواند بیماری کبد چرب ناشی از رژیم غذایی را معکوس کند و در مدیریت چربی و التهاب کبد مؤثر باشد.
چای سفید: غول آرام و مفید
کمفرآوریشدهترین نوع چای، چای سفید است که از آنتیاکسیدانهای قوی برخوردار است. مطالعات اخیر نشان میدهند که این چای میتواند استرس اکسیداتیو، تجمع چربی و التهاب در کبد را کاهش دهد. طعمی ملایم دارد اما اثری قوی و درمانگر.
چای هیبیسکوس: ترش و درمانگر
نتایج یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۵ نشان داد که عصارهی چای هیبیسکوس میتواند بهطور چشمگیری سطح تریگلیسیرید و آنزیم ALT (از شاخصهای مهم سلامت کبد) را در بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی کاهش دهد. این چای نهتنها خوشطعم، بلکه بازسازندهی کبد است.
عصارهی چای سبز: زیادهروی در چیز خوب هم بد است
اگرچه نوشیدن چای سبز مفید است، اما مکملها و محصولات موسوم به دتوکس که حاوی سطوح بالایی از EGCG (اپیگالوکتشین گالات) هستند، میتوانند برای کبد سمی باشند. مصرف روزانه بیش از ۸۰۰ میلیگرم از این ترکیب با آسیب کبدی مرتبط است.
چای ریشهی کاوا: آرامش با بهای سنگین
با وجود ادعای آرامبخشی، چای کاوا میتواند بسیار خطرناک باشد. صدها مورد آسیب کبدی، از جمله موارد مرگبار، به آن نسبت داده شده است. نهادهای بهداشتی هشدارهای جدی در مورد مصرف این چای صادر کردهاند.
چای پنیرویال: خطر پنهان در داروی گیاهی
این چای که از گیاهی با کاربرد سنتی دارویی بهدست میآید، حاوی ترکیبی به نام پولگون است. حتی مقدار کمی از آن با نارسایی کبدی مرتبط است. کاملاً از آن دوری کنید.
چای برگ کامفری: طبیعی اما بسیار خطرناک
این دمنوش گیاهی حاوی آلکالوئیدهایی است که میتوانند بهطور غیرقابلبرگشت رگهای خونی کبد را تخریب کنند. این آسیب منجر به بیماری انسداد وریدی کبد میشود که یک وضعیت تهدیدکنندهی زندگی است.
چای چاپارال: خطر بیابانی
ترکیب فعال گیاه چاپارال با آسیب شدید کبدی و حتی نارسایی کامل آن مرتبط است. با وجود هشدارهای قدیمی سازمان غذا و دارو آمریکا، هنوز موارد جدیدی از مسمومیت گزارش میشود.
ترکیبات چای رویبوس و بوچو
با اینکه این چایها بهعنوان ایمن تبلیغ میشوند، اما برخی افراد پس از مصرف آنها دچار هپاتیت سمی شدهاند. علائم آنها فقط با توقف مصرف بهبود یافت.
کامبوچای بیشازحد تخمیرشده
این نوشیدنی تخمیری که برای سلامت روده تبلیغ میشود، اگر بیشازحد تخمیر شود یا در مقدار زیاد مصرف گردد، میتواند الگوی آسیب کبدی مشابه هپاتیت الکلی ایجاد کند.
چایهای دتوکس و لاغری: ترکیبی پرریسک
این چایها که در فضای مجازی بهعنوان معجزههای سلامتی شناخته میشوند، ترکیبات گیاهی قوی مختلفی را در خود دارند که اغلب بدون نظارت دقیق تهیه شدهاند. مصرف مداوم آنها با آسیب کبدی در ارتباط بوده است.
دفعهی بعد که برای نوشیدن چای دست به فنجان بردید، یادتان باشد که کبدتان هم در این تصمیم نقش دارد. سراغ چایهایی بروید که از نظر علمی و ایمنی تأیید شدهاند و آنها را در حد اعتدال بنوشید. از چایهایی که با وعدههای اغراقآمیز و ترکیبات ناشناخته عرضه میشوند، دوری کنید. کبدتان قدردان این انتخاب خواهد بود.