فیلم گزارش را اینجا ببینید
عصر ایران ــ دانشمندان دریافتهاند که معده انسان، که بهعنوان «مغز دوم» شناخته میشود، نقش کلیدی در سلامت روان، رفتار و حتی حافظه ایفا میکند. میکروبیوتای معده، مجموعهای از باکتریها، قارچها و میکروارگانیسمهایی که در دستگاه گوارش زندگی میکنند، نهتنها در گوارش، متابولیسم و پیشگیری از بیماریها مؤثر است، بلکه بر افکار، حالات روانی و رفتار ما نیز تأثیر میگذارد.
ارتباط بین معده و مغز از قرن نوزدهم میلادی، زمانی که جراح آمریکایی، ویلیام بومونت، روی بیمارش آلکسیس سنتمارتین تحقیق کرد، مورد توجه قرار گرفت. سنتمارتین بهدلیل جراحت ناشی از شلیک گلوله، سوراخی دائمی در شکمش داشت که به بومونت فرصتی بینظیر برای مطالعه فرآیندهای گوارشی و ارتباط آنها با احساسات بیمار داد. هرچند برخی آزمایشهای بومونت شائبههای اخلاقی را برانگیخت، اما نتایج او نشان داد که حالات روانی میتوانند بر گوارش تأثیر بگذارند.
تحقیقات مدرن این ارتباط را تأیید کرده و نشان دادهاند که میکروبهای معده با تنظیم سیستم ایمنی و تولید مواد شیمیایی، مستقیماً بر فعالیت مغز اثر میگذارند و حتی در رشد مسیرهای عصبی نقش دارند. آزمایشها روی موشها نشان داده که موشهای بدون میکروب (رشد یافته در محیط استریل) در مقایسه با موشهای دارای میکروبیوتای طبیعی، اضطراب بیشتر، رفتار اجتماعی کمتر و حتی بیشفعالی و ریسکپذیری بیشتری از خود نشان میدهند. همچنین کاهش میکروبها بهدلیل مصرف آنتیبیوتیک با ضعف حافظه مرتبط است.
این یافتهها امیدهایی برای درمان بیماریهای روانی ایجاد کرده است. تحقیقات نشان دادهاند که کاهش برخی باکتریهای خاص در افراد مبتلا به افسردگی رایج است و مصرف پروبیوتیکها میتواند علائم افسردگی را بهبود بخشد. اگرچه تحقیقات انسانی هنوز در مراحل اولیه است، اما مشخص شده که تغذیه سالم نهتنها برای جسم، بلکه برای سلامت ذهن نیز حیاتی است.
دانشمندان معتقدند درک عمیقتر از تأثیر میکروبیوتای معده بر رفتار میتواند راه را برای درمانهای نوین اختلالات روانی هموار کند. این اکتشافات بار دیگر بر اهمیت رژیم غذایی سالم برای ذهن و جسم تأکید دارد.