برای روابط عمومی، تعاریف فراوانی را بیان کرده اند ؛ از ویترین یک موسسه و سازمان و شرکت گرفته، تا شفاف سازی فعالیت ها، وکیل مدافع مخاطبان بودن و پیگیر تحقق اهداف سازمان متبوع شدن و... بسیاری تعریف های دیگر .

روابط عمومی در بسیاری از کشورها ، سردرگمی را پشت سر گذاشته و به مرحله تثبیت رسیده است. مرحله ای که دایره انتظارات دیگران و چارچوب اختیارات آن، بر اساس اصول آکادمیک و یافته ها و تجربه ها مشخص شده و نقشه راه فعالیت روابط عمومی ها را تشریح می نماید .

ولی متاسفانه ، روابط عمومی در کشور ما ، گیج است و نمی داند چه مسیری را باید طی کند تا به هدف برسد .

روابط عمومی در کشور ما ، نمی داند مطابق اهداف اولیه تشکیل آن در جهان و در ایران ،باید پل ارتباطی و تسهیل گر ارتباط مدیران و مسئولان با مخاطبان و مردم باشد و یا صرفا ، توجیه گر بی چون و چرا و چشم و گوش بسته تصمیم های مدیران بالا دستی .

از آن زمان ، که روابط عمومی - بر اساس احساس ضرورت روشنگری فعالیت های یک سازمان - آغاز به کار کرد همه تعاریف و تعابیر ، حاکی از آن بوده است که " روابط عمومی ، یکی از اعمال مدیریت است و کمک می کند تا ضمن برقراری ارتباط بین سازمان و مخاطبان ، حقوق مخاطبان و مردم حفظ شود و در ضمن ، وجهه و منافع سازمان نیز تقویت و تامین گردد .

فراز و نشیب های روابط عمومی

با نگاهی به گذشته روابط عمومی در ایران، می توان دریافت این " هنر - علم " چند دوره پر از فراز و نشیب را پشت سر گذاشته است و با توجه به شرایط حاکم بر فعالیت روابط عمومی های کشور - به ویژه روابط عمومی های بخش دولتی - به نظر می رسد قرار هم نیست به این زودی ها ، در مسیر و ریل اصلی درست خود حرکت کند .

در دهه های اولیه تشکیل روابط عمومی در ایران ، خیلی از مدیران ، بیشتر انتظار انجام امور " تشریفات " را از روابط عمومی داشتند و تاکید چندانی ، به حضور یک روابط عمومی تمام عیار نمی کردند . البته از سال ۱۳۴۶ و با تاسیس دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی توسط دکتر مصباح زاده و تلاش های دکتر حمید نطقی ( پدر روابط عمومی ایران ) برای ایجاد و افزایش ذخایر آکادمیک این رشته ، روابط عمومی می رفت تا به جایگاه واقعی خود نزدیک شود و بتواند با استفاده از دانش مدیران و متخصصان روابط عمومی فارغ التحصیل از این دانشکده ، نقش و رسالت خود را ایفا نماید .

ولی تداوم این روند در سال های پس از ۱۳۵۷ ، با ابهام ها و اختلال های قابل توجهی روبرو شد . تا سال ها ، واژه " ارشاد " را به روابط عمومی چسباندند . رده شغلی روابط عمومی را پایین آوردند . ضرورت انتصاب و همکاری روابط عمومی با بالاترین مقام سازمانی را نادیده گرفتند و این ارتباط جدا نشدنی را ، به رده معاونت سازمان و یا مدیر کل دفتر مدیریت سازمان تقلیل دادند . رویه نادرستی که با کمال تاسف ، هنوز هم به چشم می خورد و روابط عمومی را به تدارکات چی و تشریفات چی محض تقلیل داده و از ایفای نقش واقعی خویش دور ساخته است .

جای خالی روابط عمومی کارآمد

شرایط دشوار اقتصادی سال های اخیر و وضعیت سیاسی و اجتماعی جامعه ، منجر به طرح مطالبات قشرهای مختلف از کارگران گرفته تا معلمان و بازنشستگان شده و این پیگیری مطالبات ، تنش ها و چالش های قابل توجهی را در سطح جامعه ایجاد کرده است که تبدیل به یکی از دغدغه های قابل توجه مدیران ارشد کشور شده است .

فارغ از چگونگی و چرایی ایجاد و بروز این بحران ها ، خیلی راحت می توان جای خالی روابط عمومی های هشیار ، تحلیل گر حرکت های مخاطبان سازمانی ، روابط عمومی به عنوان اتاق فکر مدیران و ارائه دهنده راهکار به مدیران ، توضیح دهنده و روشنگری در خصوص شرایط بحران به مخاطبان و ارائه راهکارهای مناسب برای برون رفت از بحران به مدیران را به خوبی مشاهده کرد .

به جرات می توان گفت در هر یک از بحران های این مدت ، چنانچه مدیران ارشد ، شناخت درستی از روابط عمومی داشتند و به توان و پتانسیل آن ، در تشخیص و حل مشکلات عقیده داشتند و از مشاوران و مدیران روابط عمومی زبده و کارآمدی بهره می بردند بسیاری از بحران های اخیر اجتماعی ، یا به وجود نمی آمد و یا ، شدت و حدت کمتری داشت .

البته ، فراموش نکنیم تمام سنگینی بار این مشکلات را نباید بر سر روابط عمومی نیمه جان کشورمان آوار کرده و کوتاهی های متولیان و مسئولان را فراموش کنیم .

از یاد نبریم روابط عمومی بیش از ۲۲۰۰ سازمان دولتی و شبه دولتی و روابط عمومی بیش از ده هزار شرکت و سازمان خصوصی ، نه متولی مشخصی دارند و نه قانون و نظامنامه مدون صنفی و نه ، انجمن صنفی و سندیکایی که - همچون دیگر کشورهای جهان - مدافع و پیگیر حقوق و شرایط کاری و مطالبات صنفی این خانواده بزرگ چند صد هزار نفری در سطح کشور باشد .

کانال عصر ایران در تلگرام