می‌گویند هر آن‌چه که از عایدی ما باقی می‌ماند، کنار گذاشته شده یا به تعبیری پس انداز می‌شود، برای اهداف و نیازهای آینده و جاری زندگی‌مان به کار می‌آید. اما اولین باری که واژه پس انداز را شنیدید به خاطر دارید؟ برای بیش‌تر ما اولین باری که این واژه را شنیدیم چندان خوشایند نبود. بی شک زمانی که از گرفتن عیدی و فکر خرج آن چشما‌هایمان برق می‌زد، یکی از بزرگ‌ترها در گوش‌مان زمزمه کرد که «خرجش نکنی! پس انداز کن». نمی‌دانستیم پس انداز کردن یعنی چه اما همین که می‌فهمیدیم نباید آن پول را خرج کنیم، کمی ناراحت می‌شدیم. بعد که می‌پرسیدیم پس انداز چیست؟ و باید چه طور انجامش دهیم، به سرعت برایمان یک قلک می‌خریدند و بعد از این که آن جسم توخالی شبیه به کوزه به دست‌مان داده می‌شد، روند پس انداز کردن هم آغاز می‌شد. گاهی آن‌قدر در پس انداز کردن افراط می‌کردیم که دیگر پولی ته جیب‌مان نمی‌ماند. پس انداز را با یک مثال مجسم که همان قلک باشد شناختیم و برای بسیاری از ما دیگر فرصتی پیش نیامد که فهمی عمیق‌تر از این واژه را به دست آوریم. امروز بعد از سال‌ها می‌خواهیم دوباره برای خود پس انداز چیست را تعریف کنیم و ابعادی که برای انجام این کار لازم است را بهتر بشناسیم.

از هزینه تا پس انداز

در کودکی و نوجوانی که خرجی روی دوش‌مان نیست؛ می‌توانیم قسمت زیادی از پول توی جیبی خود را در همان قلک خود پس انداز کنیم و این طور جواب سوال پس انداز چیست را به خود بدهیم. گاهی هم پدر مادرها می‌توانند برای فرزندان پس انداز را انجام دهند. اما زمانی که زندگی روی جدی‌‎تری از خود نشان می‌دهد و به قول معروف دست‌مان به جیب خودمان می‌رود، آن وقت است که مفهوم پس انداز هم تغییر می‌کند. زمانی که هزینه‌‌ها از هر طرف هجوم می‌آورند، پس انداز کردن سخت‌تر می‌شود. در واقع باید بگوییم که پس انداز کردن تبدیل به یک هنر می‌شود. ما باید از هزینه به پس انداز برسیم. یعنی باید از جایی بکاهیم تا به درآمد آینده بیفزاییم. هزینه‌ها باید مدیریت شوند و هدر رفت پول در مخارجی که واجب نیست را باید از بین ببریم. باید جلوی خریدهای هیجانی و خواسته‌هایی که صرفا برای ترشح هورمون لذت و شادی در ما ترشح می‌شوند را در گام‌های اول پس انداز بگیریم. اما از کجا بفهمیم که خریدهای هیجانی‌مان کدامند؟ آیا راه علمی و کاربردی برای جلوگیری از آن هست؟

بیشتر بخوانید: صندوق درآمد ثابت کیان دیجیتال چیست؟

تشخیص سه روزه

برای جلوگیری از خواسته‌های آنی که در بسیاری از خریدهایمان اتفاق می‌افتد، لازم است بعد از تصمیم برای خرید یک کالا و محصول خاص سه روز فاصله بگذاریم. بعد از سه روز اگر باز هم احساس نیاز به آن کالا یا خدمات داشتیم، آنگاه اقدام به خرید می‌کنیم. درباره مفهوم پس انداز باید به این باور برسیم که صبر هم یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پس انداز است. برای جلوگیری از خرج‌هایی که در دسته نیازهای ما مانند برآورده کردن خوراک و پوشاک و مسکن و ملزومات اولیه زندگی قرار نمی‎‌گیرند، این تمرین سه روزه بهترین روش برای شروع است.

چطور پس انداز کنیم؟

بعد از پاسخ به پرسش پس انداز چیست؟ به این پرسش خواهیم رسید که چطور پس انداز کنیم؟ بی شک راه‌هایی برای این کار به ذهن‌مان می‌رسد. به عنوان مثال خریدن طلا و سکه طلا، باز کردن حساب پس انداز، وام گرفتن برای پس انداز یا کنار گذاشتن پول به روش سنتی. باید گفت تمام این روش‌ها برای پس انداز کردن می‌توانند در گام اول خوب و مناسب به نظر بیایند. اصلا جنس پس انداز همین است. اما مسئله این جا است که آیا روش‌های پس انداز کردن – با توجه به تورم و بالا رفتن قیمت‌ها – می‌توانند در ادامه مسیر زندگی ما کاربردی باشند؟ هر کدام از ما با شروع پس انداز، قصدها و اهداف مالی متنوعی را در ذهن‌‌مان می‌پرورانیم. به خوبی می‌دانیم که روش‌‎های بالا برای شروع پس انداز خوب هستند اما نمی‌توانند به تنهایی به ما کمک کنند تا به اهداف مالی خود دست پیدا کنیم.

با پس انداز خود چه کنیم؟

این سوال پیش می‌آید که حالا که نمی‎‌توانیم با پس انداز صرف به اهداف‌مان برسیم باید چه کنیم؟ در پاسخ باید گفت که بعد از تفهیم سوال پس انداز چیست برای خودمان و اقدام به پس انداز کردن و موفق شدن در آن، خوب است به فکر سرمایه گذاری بیفتیم. یعنی بهتر است همان قلک پلاستیکی خود را به یک قلک سودده تبدیل کنیم: قلک هوشمندی مانند صندوق های سرمایه گذاری. باید همان‌طور که به فکر انباشت پول‌های پس انداز شده هستیم، به فکر جایی باشیم که ارزش این حجم انباشته شده را با تورم حفظ کرده یا حتی از آن جلو بزند و ارزش‌های روز دارایی‎‌های ما را افزایش دهد.

کانال عصر ایران در تلگرام