رمز گشایی از نخستین سخنان رئیس جدید قوه قضائیه و علت نگرانی بعضی ها از ریاست او

عصرایران - آیت الله صادق لاریجانی ، در مراسم معارفه خود به عنوان رئیس جدید قوه قضائیه ، اظهاراتی داشت که تأمل در آن ، می تواند رمزگشای نگاه قضایی وی در دوران آتی دستگاه دادگستری کشور و علت نگرانی برخی جریان ها از ریاست وی بر قوه قضائیه باشد.

«رئیس جدید قوه قضائیه گفت: هیچ کس نباید جرأت کند و به خود حق دهد که بر خلاف قانون حکم و حقوق شهروندان را ضایع و امنیت آنان را سلب کند.چنین کسانی باید بدانند که دیر یا زود به محکمه عدل فراخوانده می‌شوند و حق مظلومان از آنان ستانده می‌شود.من در اینجا اعلام می‌کنم که در این راستا به احدی گذشت نخواهم کرد و با خواست خدا خاطیان را به دستگاه عدالت خواهم سپرد.»

این بخش از اظهارات وی که می توان آن را یکی از مهم ترین فرازهای سخنان یک مقام عالیرتبه قضایی در جمهوری اسلامی دانست ، بسیار حائز اهمیت است.

تا بیش از این ، مقامات ارشد قضایی ، در مقامی فرادست ، عموماً اجرای عدالت درباره همه را گوشزد می کرده اند به جز درباره خودشان! و این در حالی است که یک قوه قضائیه سالم ، هرگز شکل نمی گیرد و سلامت نمی ماند مگر با نظارت سختگیرانه درونی و الا قدرت بی نظیری که قضات دارند ، در گذر زمان ، حتی می تواند انسان های فاضل و متقی را نیز دچار وسوسه و لغزش کند و لغزش یک قاضی نیز می تواند به همان نکته ای منجر شود که آیت الله لاریجانی بدان اشاره کرده است:"جرأت یافتن بر صدور حکم خلاف قانون ، تضییع حقوق شهروندان و سلب امنیت آنان."

از این رو ، وقتی رئیس قوه قضائیه ، در اولین فرازهای صحبتش ، اشاره به این نقد و نظارت درونی می کند و تصریح می دارد که در این خصوص به احدی رحم نخواهد شد ، می توان  این نوید را دریافت که قرار است اجرای عدالت در دستگاه عدالت ، از درون آن آغاز شود.

البته این سخن بدین معنا نیست که تا کنون چنین نظارتی در قوه قضائیه وجود نداشته بلکه وقتی اولین تاکید رئیس جدید بر نظارت درونی تعلق می گیرد ، می توان از آن پیام های امیدوار کننده ای را دریافت  والا خارج از برخی تخلفات و مسادل سیاسی که متاسفانه وارد امر قضا نیز شده است ، قضات منصف و عادل در دستگاه قضایی ، کم شمار نیستند.

« آیت الله لاریجانی گفت: این نظارت هم به نظارت درونی دستگاه و هم نظارت بیرونی نسبت به قوه مجریه و دیگر قوا مربوط می‌شود.»

این بخش از سخنان رئیس قوه قضائیه نیز که بر نظارت بر قوای دیگر دلالت دارد ، هر چند اشاره ای به یک وظیفه ذاتی در قوه قضائیه است ، اما امیدواریم تأکید رئیس جدید بر آن ، به معنای جدی کردن نظارت بر دستگاه های حکومتی باشد زیرا همان طور که آیت الله لاریجانی هم گفته است" اگر تخلف یا فسادی از قاضی یا مسئولی دیده شود، چهره کل دستگاه ذیربط مخدوش می‌شود."
متأسفانه ، شاهد آن بوده ایم که بعد نظارتی قوه قضائیه بر دستگاه های حکومتی مانند دولت ، اغلب تحت الشعاع رابطه های سیاسی و شخصی و مصلت اندیشی های بی بنیاد بوده است و کمتر دیده ایم که دستگاه قضایی مسوولان را محاکمه و مجازات کند تا مردم شعار تساوی همگان در برابر قانون را در عمل نیز ببینند و ان را باور کنند.

حال منتظر می مانیم تا ببینیم ، رئیس جدید قوه قضائیه ، قادر خواهد بود نظارت قوه قضائیه بر دستگاه های حکومتی را از قید تعارفات و روابط ویژه و ... خلاص کند یا آن که رابطه این قوه با دیگر نهادهای حکومتی ، صرفاً در حوزه دوستی ها و منفعت ها و بی خیالی ها طی خواهد شد؟!

قطعاً برای قوه قضائیه ای که در محاکمه خرده دزد لاستیک خودروها تردید نمی کند ، بسیار ناشایست خواهد بود که در جرائم کلان برخی صاحب منصبان ، سکوت پیشه کند و خود را به ندیدن بزند.

هر چند آیت الله لاریجانی ، در سخنرانی افتتاحیه خود ، نکات دیگری را نیز مانند لزوم تربیت قضات کارآمد و تسریع در دادرسی و ... مورد اشاره قرار داد ، اما این دو فراز از سخنان وی ، ازآن نظر بسیار حائز اهمیت است که از آن می توان این برداشت را کرد که از دیدگاه رئیس جدید قوه قضائیه ، اجرای عدالت ابتدا باید درون همین قوه آغاز شود و سپس ناظر بر دستگاه های حکومتی باشد و نهایتاً به بدنه جامعه و مردم عادی برسد و راه درست نیز همین است.

این رویکرد البته با نگرانی برخی جریان ها و رسانه های اقتدارگرا روبرو شده است به گونه ای که در همین بدو امر سعی در تحریف سخنان رئیس قوه قضائیه داشته اند و در رسانه های آنان ، این بخش از سخنان آیت الله لاریجانی که ناظر به صدور حکم خلاف قانون و نظارت بر دستگاه های دیگر بوده ، کمرنگ جلوه داده شده یا حذف شده است. به عنوان مثال روزنامه ایران تنها بخش کوچکی از سخنان وی را منتشر کرد و در صفحه اول خود با سانسور جمله « هیچ کس نباید جرأت کند و به خود حق دهد که بر خلاف قانون حکم و حقوق شهروندان را ضایع و امنیت آنان را سلب کند.» آن را به این شکل درآورد:«هیچ کس نباید جرأت کند بر خلاف قانون آرامش و امنیت شهروندان را سلب کند.» تا بدین ترتیب مشخص نشود که تاکید این جمله بر حفظ حقوق مردم توسط حاکمان است و نه صرفاً مردم عادی.
این تحریف ، دقیقاً در صفحه اول روزنامه وطن امروز نیز رخ داد و کیهان نیز در صفحه نخست خود اشاره ای به بخش اصلی کلام وی نداشت و این جمله را تیتر یک کرد که" قانون شکنان نباید احساس امنیت کنند." و در این صفحه کوچکترین اشاره ای به حساسیت رئیس جدید قوه قضائیه نسبت به حفظ حقوق مردم توسط حاکمان و نظارت بر درون قوه قضائیه و دستگاه های حکومتی نکرد.

اینک با سخنان آیت الله لاریجانی و واکنش های رسانه ای متعاقب آن ، معلوم شده است  ، جریانی که در طول چند ماه گذشته ، می کوشید او رئیس قوه قضائیه نشود ، نگران چه چیزی بوده است.

امید که آیت الله لاریجانی - که در پرونده او هیچ نقطه تاریکی تا کنون وجود ندارد - به آنچه گفته ، در عمل نیز پایبند بماند و امیدهایی که از دیروز با سخنان صریح و صادقانه و قاطعانه اش به وجود آمده را بر باد ندهد.