هشدار به خانواده نوجوانان براي مصرف الکل

اعتماد: يک سال پس از آنکه اين خبر برخلاف معمول تکذيب نشد که «مصرف الکل در سن زير 30 سال و جمعيت دانش آموزي و دانشجويي کشور افزايش يافته است»، مي توان ضمن رعايت احتياط هاي معمول آن را موضوعي دانست که بايد بيشتر مورد توجه سياستگذاران فرهنگي و اجتماعي قرار گيرد.

خبر را دکتر «فرهاد طارميان» يک عضو اتاق فکر در امر مبارزه با مواد مخدر در يک سخنراني ايراد کرد و البته بعدها خبرهاي بسياري در همين ارتباط منتشر شد که جاي انکار را کاملاً گرفت.

دکتر طارميان بلافاصله پس از نکته پيش گفته، اين را افزوده بود که «البته از آنجا که هيچ عدد (آمار) تاييد شده يي در مورد مصرف الکل وجود ندارد، نمي توان با قطعيت مشخص کرد شمار جواناني که لب به الکل مي زنند، چقدر تغيير کرده است.»

سردار روزبهاني رئيس پليس امنيت اخلاقي چندي پيش در کنار اعلام خبر کشفيات مشروبات الکلي، به «کاهش سن مشروب خواري به 15 و 16 سال» نيز اشاره کرده بود و سردار «احمدي مقدم» فرمانده ناجا و دبيرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر نيز گفته بود «در سال 1385 بيش از چهار ميليون ليتر مشروب الکلي کشف شده است.»

علاوه بر ميليون ها ليتر مشروب الکلي قاچاق، توليد چند ميليون ليتري الکل سفيد در کارخانه هاي داخلي نيز همواره مورد طمع مشروب خوارها است. هفته نامه «سلامت» در گزارشي از «افزايش مسموميت ناشي از مصرف الکل سفيد» که در ايران به «الکل طبي» مشهور است، نوشته بود؛ «الکل سفيد به يکي از پرفروش ترين اقلام در داروخانه ها تبديل شده است.» به نوشته همين هفته نامه ، «به خاطر وفور متقاضيان، الکل سفيد بدون نسخه پزشک و چند برابر قيمت فروخته مي شود. سود حاصل از فروش الکل سفيد براي داروخانه هاي مختلف بين 70 تا 100 درصد برآورده شده است.»

افزون بر مشروبات قاچاق، مشروباتي که اصطلاحاً «دست ساز» ناميده مي شود به ويژه مشروب با درجه الکلي بيش از 90 درصد که به نام «عرق سگي» خوانده مي شود، بيشترين سهم را در تامين نياز معتادان دارد. برپايه آمار وزارت صنايع و معادن ايران، 20 شرکت توليدکننده الکل اتيليکي با ظرفيت اسمي 16 ميليون و 281 هزار ليتر در کشور به توليد الکل سفيد مشغولند که به نوشته هفته نامه «سلامت»، حاضر نيستند گزارشي از ميزان توليد واقعي خود ارائه کنند.»

در کشور ما به دليل پاره يي از مشکلات و ملاحظات، تاکنون تحقيقات عميق و گسترده يي براي تعيين ميزان مصرف مشروبات الکلي و جوامع مصرف کننده صورت نگرفته است. با اين وجود در تحقيقي که سايت خبري «الف» منتشر کرده، آمده است؛ به تازگي پيرامون ميزان شيوع مصرف مواد محرک، انواع داروهاي روانگردان، الکل و سيگار، (تحقيقي) روي هشت هزار جوان 15 تا 35 ساله در 22 منطقه شهرداري تهران صورت گرفته که يافته ها نشان مي دهد متوسط سن مصرف الکل به 20 سال مي رسد و 5/26 درصد جواناني که به مصرف الکل روي آورده اند، سابقه مصرف اين ناهنجاري را در خانواده خود داشته اند.

بنا بر تحقيق ديگري که همين منبع با عنوان يافته هاي يک پژوهش انجام شده توسط معاونت اجتماعي استانداري اصفهان معرفي کرده، در 88 درصد يک جامعه آماري، 490 مصرف کننده مشروبات الکلي، زير ديپلم هستند. همچنين يافته هاي چند پژوهش ديگر که «الف» به آنها اشاره دارد، هيچ رابطه يي ميان سطح سواد، مصرف يا نبود مصرف را تاييد نمي کند که از آن جمله تحقيق دکتر «سراج زاده» يک استاد دانشگاه روي پنج هزار و 231 دانشجو در 21 دانشگاه کشور در سال تحصيلي 82-81 است.

نتيجه اين تحقيق نشان مي دهد 6/47 درصد از دانشجويان مورد پرسش، ابراز داشته اند «زياد» و «خيلي زياد» مشروب الکلي را تفريحي، مورد استفاده قرار مي دهند و 8/28 درصد از دانشجويان نيز گفته اند در «حد زياد» و «خيلي زياد» به مشروبات الکلي معتادند. آنچه در اين ميان مهم است، مصرف نسبتاً آشکار اين مشروبات در محافل خانوادگي، دوستانه و مراسم مختلف مانند برخي جشن ها و ميهماني هاي خانوادگي حتي در حضور بزرگان خانواده است.

براي روشن شدن ابعاد موضوع و پاسخ به بسياري از ابهامات در اين زمينه انجام تحقيقات و پژوهش هاي ميداني يک ضرورت اجتناب ناپذير است اما براي مواجهه و برخورد با اين پديده در شرايط کنوني چه ساز و کارهايي را مي توان در نظر گرفت. در اين زمينه مجموعه يي از کارشناسان و صاحب نظران دانشگاهي مسائل اجتماعي پيشنهادي هفت بندي را ارائه مي کنند و چنين مي نمايد که مي تواند دستمايه يي مناسب به ويژه براي گروه هاي تصميم ساز و اجرايي باشد.

براساس اين پيشنهادهاي هفتگانه، نوشابه هاي خاص غيرالکلي از قبيل انواع ماءالشعيرها (که در سال هاي گذشته توليد و عرضه آن مورد استقبال جوانان نيز قرار گرفت) با بهره گيري از گوناگوني نيازها و ذائقه هاي نسل جديد توليد و با قيمت مناسب عرضه شود. دومين بند جنبه آموزشي دارد که بر پايه آن فيلم ها، مستندات اجتماعي يا کتاب هاي مناسب براي نشان دادن عوارض نامطلوب استفاده از مشروبات الکلي منتشر شود.

براي نمونه با نمايش فيلم هايي که شخصيت هاي منفي يا منفور آن مشروبات الکلي مصرف مي کنند زشتي اين ناهنجاري و فرجام آن مورد تاکيد قرار گيرد. در سومين راهکار برخي اخبار هدفمند را مي توان توليد کرد و روي سايت هاي اطلاع رساني قرار داد مانند موارد رخ داده سابق که نشان مي دهد در اثر مصرف برخي مشروبات الکلي وارداتي يا الکل سفيد چند نفر از جوانان دچار مسموميت شديد شده و جان باخته اند يا مصرف آن چه تاثير منفي روي سلامتي مصرف کنندگان گذاشته است.

گسترش برخورد با قاچاقچيان عمده و مراکز توليد داخلي نيز چهارمين راهکار است که اکنون محور اساسي مواجهه پليس با اين افراد است.

در پنجمين بند پيشنهادشده توليدکنندگان داخلي الکل سفيد با اجراي بخشنامه وزارت بهداشت به افزودن اسانس هاي تلخ و غيرقابل شرب کننده الکل هاي توليدي موظف شوند. ششمين بند نيز برگزاري ميزگردهاي علمي با حضور صاحب نظران با هدف آگاه سازي خانواده ها براي جلوگيري از مصرف مشروبات الکلي را مورد تاکيد قرار مي دهد و بيان اين موضوع که حتي در کشورهاي اروپايي و امريکايي نيز چنين رويه يي مصرفي مرسوم نيست و حتي افزون بر روند کاهش ميزان مصرف، دور نگه داشتن نوجوانان و جوانان از دامنه مشروبات الکلي از برنامه هاي اين کشورها است. هفتمين محور نيز تهيه بروشورهاي آگاهي دهنده براي توزيع در مدارس و دانشگاه ها با استفاده از ديدگاه هاي صاحب نظران و استادان فن است.

کانال عصر ایران در تلگرام