اثرات بحران اقتصادی غرب بر بخش صنعت و معدن ایران

*نامدار محمدی منجیری
کارشناس سیستم در سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

1- در ابتدا نياز است عقبه و زمينه اي که موجب بحران اخير اقتصادي در غرب و آمريکا گرديده است ،به طور مختصر جهت شناخت فرصتها و تهديدهاي اين بحران در اقتصاد و بخصوص بر بخش صنعت و معدن اشاره گردد.

اين بحران و منشا آن از کشور آمريکا و به علت عدم دخالت دولت در معاملات اعتباري به خصوص دادن وام به مشتريان که مشخصا در شاخه مسکن بيشترين متقاضي را داشته موجب بازار کاذبي بين بنگاهها و موسسات مالي گرديده است که از خريد امتياز و بهره شناوري فيمابين اين موسسات با مشتريان و افزايش اين نرخ بهره به مرور زمان منجر به عدم توانايي مشتريان در پرداخت ديون خود به بانکها و موسسات مالي شد که اين امر منجر به رکود ساختمان سازي و در نتيجه اولين اثر منفي و لطمه زدن به بيش از 200 صنعت وابسته به ساختمان سازي در آمريکا شد.

در ادامه هم با توجه به عدم تعهد موسسات مالي مياني و کوچک به بانکهاي بزرگ در پرداخت بهره بين بانکي و همچنين عدم حمايت دولت از بانکهاي بزرگ ،منجر به اعلان ورشکستگي بانکهاي بزرگ با قدمت 150 سال در آمر يکا گرديد.

حال در اين وضعيت بانکها از دادن وام جديد به بنگاهاي توليدي و صنايع امتناع کرده و در نتيجه بنگاهاي توليدي و صنايع که از نظر مالي توسط موسسات مالي و بانکهاتغذيه و حمايت مي شدند دچار رکود و بحران گرديده و از طرف ديگر مردم که بخشي از اعضا سهامداران شرکتها و صنايع بوده نيز به علت عدم اعتماد به بازار با اقدام يکطرفه و همه گيرانه به فروش سهام و کاهش قيمت سهام در بازارهاي بور س کرده و عملا همه ابعاد جامعه و بازار دستخوش اين بحران که در صد سال اخير بي سابقه بودند قرار گرفتند.

البته در نهايت هم به علت افزايش قيمت دلار و در نتيجه افزايش قيمت صادرات از آمريکا به کشور هاي ديگر اين بحران عملا به کليه کشورها و موسسات مالي و اعتبار در دنيا که در اين چرخه بودن لطمه فراواني را تحميل نمود که با توجه به گستردگي اين بحران دولتها مجبور به دخالت و تغذيه پول در بازار شده تا بتوانند اعتماد را به مردم و بازا بر گردانند.در اقتصاد غرب، معاملات و مراودات به صورت اعتباري بوده و همين امر به علت خاصيت ربوي بودن آن منجر به بحران اشاره شده است.

2-در ایران خوشبختانه هم از نظر حرام بودن معاملات ربوی در اقتصاد اسلامی وهم به علت انجام معاملات به صورت نقدی عملا زیاد دستخوش و اثرات این بحران نشده ایم اما در قسمت واردات و مراودات بین المللی به علت افزایش نرخ دلار در ازای ریال و همچنین کاهش ارزش یورو و نفت اثراتی بر بدنه اقتصاد ایران وارد گردیده یا در آینده خواهد آورد.

3-تبدیل" تهدیدها به فرصتها "می تواند در این مسئله به خوبی از طرف بخشهای صنعت و معدن اعمال کرد و آنکه با توجه به رشد قیمت محصولات تمام شده در دنیا به علت بحران فعلی اقتصادی ،بخش تولیدی صنعت و معدن کشورمان می تواند با بکارگیری استانداردهای ملی و بین المللی بیشتر از هر زمان نسبت به ارتقا کیفیت محصولات تولیدی در ایران اقدام نموده تا در بازار رقابتی دنیا به علت قیمت تمام شده پایین و افزایش کیفیت محصولات خود نسبت به جذب بازارهای جدید اقدام نماید تا از این طریق هم نسبت به افزایش صادرات غیر نفتی خود افزایش داده و هم نسبت به تاثیر پذیری منفی و وابستگی به فروش نفت که قیمت آن هر روز در حال نزول می باشد پوششی صورت پذیرد.

4-یکی از فرصتهای فعلی میتوان به خروج شرکتهای خارجی از ایران و خالی کردن و ایجاد میدان برای شرکتها داخلی جهت انجام و اجرای پروژه های داخل کشور و درنتیجه افزایش توانمندیهای این شرکتها نام برد.

5-تشویق برای جذب سرمایه های خارج شده سرمایه گذاران از کشورهای همسایه حاشیه خلیج فارس و غربی در بخش صنعت و معدن داخل کشور به علت ریسک بسیار پایین در اقتصاد ایران.

6-البته به علت افزایش قیمت دلار در چند ماه اخیریکی از مهمترین اثر منفی این بحران در بخش صنعت و معدن، اخذ فاینانس های مالی برای پروژهای صنعت و معدن که نیاز به آن دارند یا با مشکل برخورده یا در آینده نزدیک به این مشکل مواجه خواهند شد.