آینده پژوهان آمریکایی: تجربه کنترل جمعیت ایران باید جهانی شود

یک وب سایت آمریکایی با انتشار گزارشی نوشت: ایران یکی از آینده نگر ترین کشورهای دنیا در زمینه " کنترل رشد جمعیت" است و جامعه جهانی برای مقابله با رشد سرسام آور جمعیت تا پایان قرن جاری که پیش بینی می شود به 14 میلیارد نفر برسد، باید از برنامه کنترل جمعیت در ایران که از سال 1988 و پس از جنگ با عراق در این کشور با موفقیت به مورد اجرا در آمد، الگو برداری کند.

به گزارش عصر ایران وب سایت "io9 " که وب سایتی در زمینه "آینده پژوهی" با دغدغه های زیست محیطی است، در گزارشی با عنوان " چگونه ایران یکی از آینده نگر ترین کشورهای جهان است " نوشت: وقتی ما به آینده نگری فکر می کنیم ، اغلب تصوراتمان روی رشد تکنولوژی، پیدایش سلاح های خارق العاده و یا ساخت ابزارهایی برای سفر یا مهاجرت انسان ها برای استقرار در کره مریخ است، اما اگر بخواهیم آینده نگری به مفهوم برنامه ریزی برای ایجاد تعادل در زندگی انسان ها بر روی کره زمین در قرن های آتی معنا کنیم باید تجربه ای که ایران موفق به کسب و اجرای آن شده است را مورد نظر قرار دهیم.

برای شناخت بهتر از موفقیتی که ایران طی دو دهه اخیر در زمینه کنترل رشد جمعیت داشت، باید به سخنان سال 1993 مشاور علمی فعلی دولت اوباما " جان هولدرن " توجه کنیم . او در آن سال با انجام یک مطالعه علمی تلاش کرد نشان دهد که چگونه جهان تا پایان قرن بیست و یک ممکن است با حفظ رشد جمعیت کنونی به یک بحران جمعیتی پیش از بحران کمبود انرژی برسد.

هولدرن که یک دانشمند زیست محیطی است در آن سال یک سناریو درباره میزان افزایش جمعیت جهان تا سال 2100 ارایه داد. در سال 1993 جمعیت جهان 5 میلیارد و پانصد میلیون نفر بود.(مقایسه شود با جمعیت بیش از 7 میلیاردی کنونی) که سالانه بیش از 13 تراوات مصرف انرژی داشت. هر چند این مصرف عادلانه نبود و مردم ساکن در کشورهای در حال توسعه به طور متوسط یک کیلووات در روز انرژی صرف می کردند و مردم کشورهای توسعه یافته به طور میانگین 7.5 کیلووات.

 هولدرن در آن سال اعلام کرد با ادامه روند رشد جمعیتی جهان تا پایان قرن بیست و یک، جمعیت 14 میلیاردی سال 2100 جهان به 8 برابر مصرف انرژی بیشتر نیاز خواهد داشت که ممکن است به تخریب کلی اکوسیستم بشر در روی کره زمین و پایان یافتن منابع انرژی بینجامد.

 این امر می تواند یک فاجعه باشد بنابراین هولدرن برای جلوگیری از این فرضیه یک سوال پرسید و آن اینکه چگونه می توان جمعیت جهان را در سال 2100 در سطح 10 میلیارد نفر کنترل کرد به طوری که همه مردم جهان به طور مساوی انرژی مصرف کنند؟ طبق مطالعات این دانشمند آمریکایی اگر همه مردم جهان به طور متوسط 3 کیلووات انرژی مصرف داشته باشند و جمعیت جهان در سال   2100 ، 10 میلیارد نفر باشد، باید برای  تامین این میزان مصرف  30 تراوات انرژی سالانه در آن سال تولید کرد. 

 برای پاسخ به سوال ناشی از مطالعات هولدرن ،  جمعی از دانشمندان بیولوژیست جمعیت شناس و دانشمندان محیط زیست از جمله " گرچن دیلی" و " پاول اهر لیچ" تلاش کردند پاسخ این سوال هولدرن را بدهند .

هدف مطالعات این دانشمندان این بود که میزان جمعیت مطلوب سال 2100 را برای اینکه از کفاف مصارف انرژی آنها  برآییم و اکوسیستم طبیعت کره زمین نیز به هم نریزد، تخمین بزنند.

نتیجه مطالعات این دانشمندان نشان داد برای اینکه چنین شود تازه با فرض انقراض برخی موجودات زمین و نیز مصرف برخی انرژی های نوین و پاک از جمله انرژی خورشیدی، جمعیت جهان باید در سال 2100 به 2 میلیارد نفر کاهش یابد تا تعادل کنونی در اکو سیستم حفظ شود. یعنی بازگشت به جمعیت زمین در سال 1930  و در غیر این صورت اکو سیستم از بین خواهد رفت.

 اما در مواجهه با این اعداد چه می توان کرد و چگونه می شود جمعیت جهان را در روندی معکوس به 2 میلیارد نفر رساند؟ این کار شدنی است و تنها یک نمونه کوچک تر اما موفق در سطح جهان وجود دارد و آن الگوی کنترل جمعیت اجرا شده در ایران در سال های دهه 1990 و 2000 است.

سال ها قبل از ارایه نظرات هولدرن درباره خطرات افزایش جمعیت جهان ، رهبران کشور ایران با معضل افزایش بی سابقه جمعیت روبرو بودند. در سال های اواخر حکومت شاه و سال های آغارین پس از انقلاب جمعیت ایران در روندی بی سابقه از 37 میلیون نفر در سال 1979 به 50 میلیون نفر در سال 1986 رسید.

" آلن ویسمن " روزنامه نگار و محقق آمریکایی نویسنده کتاب "جهان بدون ما" در کتاب اخیر خود با عنوان " شمارش معکوس جمعیت جهان " این روند افزایش جمعیت در ایران در دهه ابتدایی انقلاب را سریع ترین روند رشد جمعیت در تاریخ بشر خوانده است.

ویسمن در کتاب جدید خود از تجربه ایران در کنترل میزان موالید به عنوان یک تجربه موفق و منحصر به فرد یاد کرده است. رهبران ایران در آن زمان که نگران تامین منابع برای روند رو به رشد جمعیت بودند پس از جنگ نزد ایت الله خمینی رفتند و از او مجوزهای لازم را برای کنترل و مهار جمعیت را گرفتند.

این برنامه با شعار " یک بچه خوب است و دو تا بچه کافی است " از سال 1988 آغاز شد. روند آموزش زنان شهری و روستایی آغاز شد و بدون ایجاد محدودیت و اجبار، روش های کنترل بارداری و زادو ولد به طور رایگان در اختیار تمامی زنان قرار گرفت.


وزارت بهداشت ایران جنبشی از زنان تحصیلکرده را راهی دور افتاده ترین روستاها کرد تا به زنان روش های پیشگیری از بارداری ناخواسته را آموزش دهند . هیچ اجباری هم در کار نبود. هر کس می خواست می توانست فرزند بیشتری داشته باشد اما آموزش نحوه و روش پیشگیری از بارداری به زنان بسیار موفق عمل کرد و رشد جمعیت ایران به خوبی مهار شد به نحوی که بر اساس آمارها میزان زادو ولد زنان ایرانی از 2.1 نفر در سال 2000 به 1.7 نفر در سال 2012 رسید.

 در پایان این گزارش آمده است : "صرف نظر از آنچه بعد در ایران اتفاق افتاد ما شواهدی داریم که نشان می دهد در جریان یک نسل (1990 تا 2010) جریان و جنبشی در این کشور برای کنترل موالید آن هم در کشوری مذهبی همچون ایران به راه افتاد که بسیار بسیار موفق بود تا جایی که وزارت بهداشت ایران بابت اجرای موفق این پروژه از سازمان ملل جایزه گرفت.

جلوگیری از بارداری در ایران با یک روش ساده انجام شد: آموزش زوج های جوان و آموزش برنامه ریزی شده برای خانواده ها. اگر ما هم می خواهیم از یک فاجعه زیست محیطی در جهان تا 9 دهه دیگر نجات یابیم باید این تجربه موفق اجرا شده در سطح کشوری چون ایران را به تمامی جهان تعمیم دهیم . تجریه ای که بدون هیچ گونه اجباری در زمینه موالید بسیار موفق بود و روند تصاعدی رشد جمعیت ایران را کنترل کرد.

آنچه که ما باید انجام دهیم این است که به طور آزادانه و نه از روی اجبار هر چیزی که برای انجام این هدف نیاز است در اختیار جمعیت جهان قرار دهیم. این کار بسیار بسیار راحت تر از تامین 30 تراوات انرژی سالانه برای جمعیت رو به رشد جهان است که ممکن نبوده و تعادل اکوسیستم زمین را نیز نابود خواهد کرد.