.png "عصر ایران")
۱۵ ارديبهشت ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۵ ارديبهشت ۱۴۰۴ - ۰۸:۲۶
شهرداری و کشاورزان تپه‌های باستانی ۷ هزار ساله را در نزدیکی بهشهر با خاک یکسان کردند / استخوان‌های انسانی متعلق به بیش از ۳ هزار سال قبل روی زمین ریخته‌اند / گوردخمه‌های اشکانی به طور کامل نابود شدند (فیلم) زنان مهريه خود را به يك قلعه تاريخي مي‌بخشند
زنان طرقرود قلعهء طرق، مهريهء باستاني خود را به ميراث فرهنگي مي‌بخشند. قلعهء اشكاني طرق، عمارت خشتي بزرگي است كه از دوران قاجار تا به حال خالي است و از آن به عنوان انباري استفاده مي‌شده به همين دليل قسمتي از اين قلعه به عنوان مهريه و جهيزيه در تملك زنان قرار گرفته است.
اين روستا در طول تاريخ تنها محل امن مردم اين منطقه بوده و به همين دليل از ارزش ويژه‌اي برخوردار بوده است. حالا كه اين ارگ كوچك خالي از سكنه غيرقابل استفاده است تعدادي از اهالي روستا اين قلعه را به شرط مرمت و نگهداري از قلعه و زنده كردن اين ارگ به ميراث فرهنگي واگذار كرده‌اند. نيمي از مالكان اين قلعه زنان هستند و با راهنمايي‌هاي كارشناسان ميراث فرهنگي و روحاني روستا راضي شده‌اند تا به شكل قانوني اين قلعه را به سازمان ميراث فرهنگي واگذار كنند.»
اين بخشي از صحبت‌هاي اميدعلي صادقي رييس ادارهء ميراث فرهنگي و گردشگري نطنز است. او مي‌گويد: «تا به حال حدود 40 نفر از زنان كه مالك اين قلعه هستند، سند آن را به سازمان ميراث فرهنگي تحويل داده‌اند و بقيهء آنان نيز تقريبا راضي به اين كار شده‌اند.»
اين قلعهء خشتي كه در بلندي روستا قرار دارد مجموعه‌اي خشتي در سه طبقه است; طبقه‌اي متعلق به احشام و حيوانات، طبقه‌اي به عنوان انبار كاه و يونجه و طبقه‌اي براي سكونت. طبقات اين قلعه از طريق حفره‌هايي كه حالا فروريخته و از بين رفته به هم مرتبط مي‌شدند. در بالاترين نقطه‌هاي قلعه، اتاقك‌هاي ديده‌باني قرار دارد; روي ديوارهء اين اتاقك‌ها حفره‌هايي وجود دارد كه نگهبان‌ها از آن‌ها اطراف قلعه را زير نظر داشتند. از دريچهء اين اتاقك اطراف روستا، تا دوردست‌ها، درياچه‌اي كوچك با نام «بند طرق» كه در فاصلهء اندكي با قلعه قرار دارد و زمستان‌ها يخ مي‌بندد. اين درياچه به خاطر خاكبرداري اهالي روستا براي ساختن قلعهء خشتي به وجود آمده است. زمين‌هاي كشاورزي و خانه‌هايي كه بعد از تخليه قلعه سكونتگاه مردم روستا شده نيز از بالاي قلعه ديده مي‌شود.»
زير قلعه، تونل‌هايي وجود دارد كه در مواقع خطر مخفيگاه اهالي روستا بوده است. احد اصغري، رييس شوراي روستا از ناامني اين منطقه مي‌گويد: «قلعهء طرق در گذشته مدام مورد حملهء اقوام لر قرار داشت و همين ناامني باعث شده بود، اهالي قلعه تدابير خاصي بينديشند. او از خاطرات مادربزرگش مي‌گويد كه در زمان كودكي به خاطر ناامني در اين منطقه كه با حضور نايب حسين كاشي و قشون او در قلعه حاكم شده بود، مجبور شده بود به همراه هشت دختر ديگر 11 روز تمام در انبار كوچك هيزم و خار و خاشاك زنداني شود و هر روز پيرمردي براي آنان تكه‌اي نان مي‌آورد.
مي‌گويد كه مادربزرگم تعريف مي‌كرد كه تا يك ماه مادران از بدن دختران‌شان تيغ و خاشاك خارج مي‌كردند چرا كه اهالي روستا فرصت نكرده بودند به موقع وارد قلعه شوند.
در زمان قاجار حضور ارتش و قشون نايب حسين كاشي باعث ناامني زنان شده بود. اصغري مي‌گويد: «به خاطر همين شرايط تاريخي، زنان طرق رود از مردان زرنگ‌تر و مدبرتر شده بودند چرا كه مجبور به حفاظت از خود بودند. زنان اين روستا همدوش مردان كار و فعاليت مي‌كردند و در توليد گيوه كه روزگاري محصول اصلي اين روستا بود سهم مهمي داشتند.»
در گذشته طرقرود مسووليت توليد گيوه‌هاي ارتش قاجار را به عهده داشت. گيوه‌هايي از جنس كتان كه كف آن را مردان مي‌ساختند و رويهء آن محصول زنان بود اما بعد از گذشت سال‌ها، صنعت گيوه ديگر در اين روستا از رونق افتاده هر چند برخي از سالخوردگان ابزار ساخت اين گيوه‌ها را دارند اما ديگر آن قدر پيرند كه توانايي توليد ندارند. اكنون قاليبافي جاي گيوه‌دوزي را براي زنان گرفته است. اصغري مي‌گويد: «زنان ديگر يا قالي مي‌بافند يا در برداشت زعفران كه به تازگي در اين منطقه كاشته مي‌شود فعاليت دارند.»
دختران طرقرود كه بعضي از آن‌ها براي تحصيل به نطنز و اصفهان سفر كرده‌اند و برخي به همراه خانوادهء خود به شهرهاي بزرگ مهاجرت كرده‌اند، اواخر آبان ماه هر سال براي برداشت زعفران به روستا مي‌آيند.
اما در طرقرود تنها زنان قاليباف و كشاورز كار نمي‌كنند. اعظم زني، است كه يك مغازهء خواروبارفروشي كوچك را نزديك سرو خوابيدهء طرقرود كه يكي از عجيب‌ترين درختان ايران است، اداره مي‌كند. مي‌گويد بدون سرمايه اين كار را شروع كرده است و وضعيت اقتصادي و خانوادگي او را تحت تاثير قرار داده است.
بيشتر مشتري‌هاي او زن هستند و گاهي كه شوهرش به جاي او ادارهء مغازه را به عهده مي‌گيرد از نبودن او ناراحت مي‌شوند.
فاطمه زن ديگري از اهالي روستاست كه از بهبود وضعيت زنان روستا مي‌گويد. زناني كه نسبت به گذشته از آزادي بيش‌تري برخوردار شده‌اند و مستقل‌تر از گذشته‌ها زندگي مي‌كنند. آن‌ها نيز از قلعهء اشكاني طرق اتاقي به ارث برده‌اند اما نه به عنوان مهريه يا جهيزيه چرا كه اين رسم سال‌هاست در طرقرود از بين رفته همان طور كه از ارزش كاربردي قلعه نيز كاسته شده است.
اما اين زنان، اميدوارند كه روزي اين قلعهء مخروبه كه خانهء جانوران كوچك و خزنده شده باعث بهبود زندگي‌شان شود.
قلعهء طرق 440 اتاق دارد با 330 سند ثبتي كه تا به حال حدود 100 نفر از مالكان، اتاق‌هاي قلعه را به ميراث فرهنگي بخشيده‌اند. گيوه‌چيان يكي از معتمدان محل كه ساكن تهران است و مالك چند اتاق اين قلعه است از اعلام موافقت بسياري از اهالي روستا براي مرمت و احياي اين قلعه خبر مي‌دهد: «اهالي حاضرند اين قلعه را كه از اجدادشان به ارث برده‌اند به سازمان ميراث فرهنگي ببخشند اما مي‌خواهند از اين ميراث تاريخي بهره هم ببرند و حضور گردشگران در اين روستا و اين قلعه در وضعيت اقتصادي زندگي‌شان اثرگذار باشد.»
حجت‌الاسلام شريفي، امام جماعت اين روستا به اهميت تاريخي اين قلعه و شگفتي‌هايي كه در اين قلعه وجود دارد اشاره مي‌كند: «يك خوشه انگور بعد از 50 سال در طبقهء مياني اين قلعه پيدا شده كه مثل روز اول سالم و قابل استفاده بود اين قلعه ويژگي‌هاي ارزشمندي دارد.»
به گفتهء صادقي، رييس ميراث فرهنگي و گردشگري نطنز اين كه اهالي روستا به ويژه زنان حاضر شدند كه اين قلعه را به ميراث فرهنگي واگذار كنند به خاطر تلاش‌هاي روحاني اين روستا بود، حالا مردم روستا نسبت به ارزش تاريخي قلعه و شگفتي‌هاي روستاي خود كه سرو خوابيده يكي از آن‌هاست پي برده‌اند.»
سروخوابيده در نزديكي حياط مسجد قديمي روستا قرار دارد و برخلاف همهء سروها كه قامت ايستاده‌اي دارند، ساقه‌اي خوابيده به زمين دارد.
ايل بيگي، كارشناس ادارهء ميراث فرهنگي نطنز از هزينهء ميلياردي مرمت قلعهء طرق مي‌گويد: «اگر همهء‌مردم سهم خود را واگذار كنند به زودي عمليات مرمت آغاز مي‌شود.»
شوراي روستا نشاني 90 نفر از مالكان قلعه را در اختيار ندارد و مجبور است كه بدون نظر آنان تكليف اين قلعهء تاريخي را هر چه سريع‌تر روشن كند.
كارشناسان ميراث فرهنگي معتقدند اين قلعه كه اهالي آن را ارگ كوچك مي‌خوانند تا حدي شبيه ارگ بم است و مستحق توجه ويژهء مسوولان است، همان طور كه اهالي روستا و زنان طرق رود به آن توجه كرده‌اند.
منبع: سرمایه
لینک کوتاه: کپی لینک
پیاژه Polo 79، ساعت 9 میلیارد تومانی(عکس) زن درویش ایرانی حدود ۱۳۰ سال پیش و دوره قاجار(عکس) انتشار پژوهش محقق آلمانی درباره آخرین قصیده‌سرای بزرگ ایرانی پروازهای حج ۱۴۰۴ آغاز شد؛ بدرقه نخستین کاروان از فرودگاه تهران اولیسه ناردین چیرمن؛ موبایل 15 سال پیش که هنوز یک اثر هنری است! (عکس) مطالعه جدید: از افزودن موز به اسموتی خودداری کنید F-16 امارات، عقاب صحرا (عکس) پزشکیان امروز دوشنبه ، به قم سفر می کند پروژه بازارچه صنایع‌دستی دنیای بازی ارومیه به کجا رسید؟ نماینده ادوار مجلس : مسائل غیرهسته ای قابل مذاکره نیست روزنامه اطلاعات : اعتراض در فضای مجازی، مبارزه از زیر لحاف نیست ؛ اگر جدی گرفته نشود به خیابان کشیده می‌شود روزانه چه مقدار ویتامین A نیاز داریم؟ اهالی تگزاس به تأسیس شهر استاربیس رأی مثبت دادند؛ تحقق رؤیای دیرینه ایلان ماسک با یک ترفند ساده، صبح‌ها بدون خواب‌آلودگی از خواب بیدار شوید انتقاد کیهان از پزشکیان با استناد به آمار چند سال قبل : رئیس جمهور اغراق می کند
با سلام وتشكر
به نظر مي رسد اكثر قريب به اتفاق مالكين وورثه مالكين سابق حاضرند حقوق خود را نسبت به دژباستاني طرقرود به اداره ميراث فرهنگي صلح نمايند يا لااقل اذن واجازه مرمت آنرا به اداره مزبور بدهند به شرط آنكه سازمان ميراث فرهنگي متعهد شود ظرف مدت كوتاهي آنرا مرمت و ازتخربب بيشتر نجات دهد و دولت منطقه طرقرود را به عنوان قطب گردشگري تصويب واعلام نمايد .زيرا آنان علاقه دارند نتيجه بخشش خود را در زمان حيات خويش شاهد باشند.
راستي چرا ارگ كوچك طرق ؟مگر در حال حاضر قلعه اي بزرگتر وقديمي تر از دژ باستاني طرق در كشورمان موجود است؟اگر هست كجاست؟
با احترام وسپاس جلالي
نگارنده از قبل از انقلاب شاهد بازديد فراوان وگسترده سياحان خارجي از اين قلعه بوده است.
فولادي