هزینه های دعا در ایران

قال رسول‌ا...(ص): «ان الخدر لا ينحي من القدر، و لكن ينجي من القدر الدعا فتقدمو في‌الدعا قبل ان ينزل بكم البلاء ان ا... يدفع بالدعا ما نزل من البلاء و مالم ينزل».

رسول اكرم (ص) فرموده است: همانا با زرنگي نمي‌‌توان از قضا و قدر فرار كرد، آري با دعا كردن مي‌توان از مقدرات الهي رهايي يافت. پس پيش از آنكه بر شما بلا نازل شود، با دعا خود را نگهداري كنيد. چون خداوند به وسيله دعا بلاهاي نازل شده و نازل نشده را از بندگان خود دور مي‌كند.(بحارالانوار جلد93)

انسان و دعا

آري، انسان همواره براي درخواست نيازهايش از خداوند متعال دست به دعا برمي‌‌‌داشته است، چرا كه از بنيان مكاتب خداپرستي تمام درخواست‌هايي كه از دست بشر به دور بوده است از خداي خود درخواست مي‌كردند، لذا در دين مبين اسلام نيز بر دعا و دعا كردن و استغاثه به درگاه يگانه معبود تاكيدات بسياري شده است و همانا سند اين بيانات احاديث و روايات بسيار متعددي است كه از زبان پيامبر خاتم و ائمه اطهار نقل شده است.

ارتباط با خدا

انسان همان‌گونه كه به غذا و آب و هوا محتاج است به عبادت و دعا و مناجات با پروردگار خويش نيز نيازمند است و هيچ عاملي جز دعا و ذكر نمي‌تواند روح آدمي را آرام كند. ذكر و دعا، غذاي حقيقي روح و جان آدمي است و هر كس ناگزير است تمام نيازهاي مادي و معنوي خود را از راه دعا با پروردگار عالم در ميان نهد و از وي كمك بخواهد.

محسن كتابچي يكي از مولفان كتب ادعيه‌اي معتقد است كه نيازهاي مادي آدمي بر چهار نوع است:

1 - گاه چيز موردنياز در اختيار اوست؛ ولي مي‌ترسد از دستش برود، لذا طالب آن است كه آن نعمت برايش حفظ شود.
2 - گاهي آدمي به چيزي نيازمند است كه خود آن را در اختيار ندارد و در صدد آن است كه آن را به دست آورد.
3 - گاه به بلايي گرفتار شده است كه خودش نمي‌‌تواند آن را از خود دفع كند.
4 - زماني نيز پيوسته براي روبه‌رو نشدن با هر بلا و خطر، تمام توجه خود را به سوي قدرتي معطوف مي‌دارد كه او را از خطر برهاند.

در اين چهارمورد فطرت بشر حكم مي‌كند كه با تمام وجود خدا را بخواند و بداند هر چه دارد از اوست و سبب‌هاي ديگر هر خاصيتي دارند، از جانب او دارند؛ يعني همان گونه كه خداوند در نظام آفرينش بر عهده باران، نور آفتاب، حرارت، الكتريسته،‌ نيروي جاذبه، نقش گذارده و فلان گياه يا فلان تركيب شيميايي را در آن فلان بيماري موثر قرار داده است، بر عهده دعاي واجدشرايط هم نتايج و آثاري گذارده و آن را در رساندن انسان به خواسته‌هايش موثر قرار داده است.

شرايط دعا

صاحبدلان مقدمه همه توفيقات الهي را در دعا مي‌دانند؛ زيرا دعا سبب پرواز كردن و اوج گرفتن روح و پس از آن رسيدن به مقصد مي‌شود.

«روح انسان همانند پيمانه‌هايي است كه با آن از اقيانوس بي‌پايان آبي بر‌ مي‌دارند يا همانند سرزمين‌هايي كه در زير باران حيات‌بخش قرار گرفتند، هر قدر ظرفيت آن پيمانه‌ها و گستردگي اين زمين‌ها بيشتر باشد، بهره فزون‌تر از آن اقيانوس يا قطرات باران خواهند گرفت و دعا اگر آميخته با شرايط اساسي باشد، ظرفيت وجودي انسان را بيشتر و گستردگي آن را زيادتر مي‌كند.»

ولي بد نيست بدانيد كه مولاعلي (ع) مي‌فرمايد: كسي كه بدون عمل دعا مي‌كند، مثل تيراندازي است كه بدون زه بخواهد تير بيافكند.
خلاصه با تمام تفاسيري كه از خواص ادعيه و اذكار الهي گفته شد هيچ گاه نبايد فراموش شود كه دعاي بدون عمل اجابت نخواهد شد؛ يعني آنكه در مرحله اول دعايي كه از طرف بنده به سوي خالق خوانده مي‌شود، حتما بايد در حدود شرع دين باشد و يا اينكه خواسته‌ها مغاير با منطق و مذهب نباشد.

در وهله دوم انسان بايد تمام و كمال شريعت خود را عملي سازد تا خداوند نيز دعاهاي وي را به مرحله اجابت برساند اگرچه خداوند متعال از صفات بزرگ خود ارحم‌الراحمين را عنوان كرده است ولي در كنار اين صفت، صفتي چون اعدل‌العادلين را نيز براي خود آورده است. پس هيچ‌گاه نبايد يادمان برود، در صورتي خداوند متعال به دعاهاي ما پرده اجابت مي‌پوشاند كه تمام مراحل شريعت را نيز به خوبي بدانيم و به آنها عمل كنيم. البته با مداومت و استمرار بر دعا و ذكر است كه انسان نمي‌تواند آثار عجيب و فوق‌العاده آن را در خود احساس كند و در اين مورد بايد از شتابزدگي (انتظار استجابت فوري) جدا خودداري كرد. كساني كه در اين ميان تاب استقامت ندارند، به نتيجه نمي‌رسند و پس از مدتي نيز ممكن است با چشم‌ بدبيني به ادعيه و اذكار بنگرند.

با توجه به پيشرفت علم در زمينه كتاب‌نويسي و انتشار آن عده‌اي به جمع‌آوري و انتشار انواع ادعيه و اذكار پرداخته كه آنها را به صورت‌هاي مختلفي كتب، جزوات و دفترچه‌ها درآورده‌اند كه با قيمت‌هاي مختلف در بازار به فروش مي‌رسند.

شايد خيلي هم بيان كردن اين مطلب جالب نباشد، ولي بد نيست بدانيد چندوقتي است كه استفاده از كتب ادعيه و دعاهاي مستحبي فقط مختص به چندماه خاص قمري شده است. حبيبي از كتابفروشان بازار مي‌گويد: در حال حاضر فروش كتاب‌هاي دعا بيشتر منحصر به ماه‌هاي رجب، شعبان، رمضان، ذي‌القعده، ذي‌الحجه، محرم و صفر شده و در حد عالي قرار مي‌گيرد؛ چرا كه در اين ماه‌ها به دليل وجود مناسبت‌هاي مختلف مذهبي مردم خود را ملزم به خواندن انواع ادعيه و اذكار مي‌دانند و در ماه‌هاي غير از ماه‌هاي يادشده گاهي آن قدر اوضاع فروش كتاب بدجور مي‌شود كه بعضا در طي روز ما دو يا سه كتاب دعا بيشتر نمي‌توانيم به فروش برسانيم.

بورس الهي

اگر زماني خواستيد كتاب‌هاي دعا خريداري كنيد، مي‌توانيد سري به خيابان ناصرخسرو به ويژه كوچه حاج نايب بزنيد؛ چرا كه فرهنگي‌ترين خيابان كتب مذهبي فروش در اين خيابان وجود دارد.

ده‌ها فروشگاه كتاب كه در پشت ويترين‌هايشان انواع كتب ادعيه با اندازه و طرح‌هاي گوناگون را براي عرضه و فروش به نمايش گذاشته‌اند، زيبايي مادي و معنوي بسيار جالبي را به اين خيابان بخشيده؛ در ضمن خيابان ياد شده يكي از قديمي‌ترين خيابان‌هاي شهر تهران است كه از بدو حضور در عرصه كتاب‌هاي مذهبي فعاليت داشته است.

منبع: دنیای اقتصاد