تعداد زیادی از نیروهای جوان در کشور آموزش دیدند تا در طرح «نهضت سواد آموزی» محرومان از تحصیل را آموزش دهند. این موضوع باعث علاقه عمومی به آموزش سواد و نیز کاهش آمار بی سوادان در کشور بود.
انتشار آمار بی سوادی در روزهای اخیر و بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰، دوباره برخی نگرانی ها در این خصوص را افزایش داده است.
این موضوع وقتی نگران کننده است که بدانیم، درصد بی سوادی در شهرها، که در واقع محل زندگی نیروی متخصص جامعه هستند در دو دهه گذشته افزایش یافته است. به عنوان مثال، استان تهران مطابق سرشماری سال ۱۳۶۵، کمترین میزان بی سوادی را در کشور شاهد بود اما در سال ۱۳۸۷، در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال به عنوان دومین استان بی سواد کشور اعلام شد. این موضوع می تواند به دلیل افزایش مهاجرت افراد کم سواد و بی سواد به پایتخت باشد.
این در حالی است که مطابق بررسی های کیفی انجام شده، یکی از عوامل بازدارنده در افزایش باسوادی در کشور، فراموش شدن موارد درسی ارایه شده در دوره های نهضت سواد آموزی بوده است. به طوری که تعدادی از سوادآموزان، بعد از چند سال اعلام کرده اند که دیگر قادر به خواندن و نوشتن نیستند. البته در دو دهه گذشته موارد زیادی از ترک تحصیل و مسکوت گذاشتن روند افزایش مهارت های سواد آموزی گزارش شده است. ضمن این که نهضت سوادآموزی در یک دهه گذشته از سوی رسانه ها تبلیغ نمی شود و بسیاری از شعارهای آن برای نسل جوان شناخته شده نیست.
به هر روی اعلام این نکته از سوی علی باقرزاده رییس سازمان نهضت سوادآموزی درگفت و گو با خبرگزاری پانا که در حال حاضر در گروه سنی بالای ۶ سال در کشور نزدیک به ۱۰ میلیون بی سواد داریم، نگرانی ها را درباره این عامل بازدارنده توسعه یافتگی افزایش داده است. براساس این اعلام حدود سه و نیم میلیون از این بی سوادان در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال جای گرفته اند. یعنی گروهی که میزان تحصیلات و مهارت آن ها نقش تعیین کننده ای در توسعه یافتگی کشور دارد.
بررسی کاستی های نهضت سواد آموزی در اجرای برنامه ها و نیز دلایل ترک تحصیل و بی رغبتی برخی از اقشار نسبت به آموزش سواد نیازمند بررسی همه جانبه است؛ به خصوص وقتی سخن از کودکان و ناجوانان محروم از تحصیل و بی سواد پیش می آید و امکانات نامتجانس آموزشی در استان های محروم مطرح می شود. آموزش و پرورش رایگان یکی از اصولی است که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به وضوح به آن اشاره شده است.