قماری پر هزینه برای کشورهای فقیر جهان (گزارش تصویری)

گروه بین الملل زیست نیوز- بنابر آمار و ارقام ارائه شده، از سال 2000 تاکنون در حدود 70.2 میلیون هکتار از زمین های کشاورزی سراسر جهان فروخته شده و یا به سرمایه گذاران خصوصی و دولتی اجاره داده شده اند. پس از بحران غذایی سال های 2007 و 2008 این قبیل واگذاری ها در سال 2009 به اوج خود رسیدند. در مجموع، قاره آفریقا با 34.3 میلیون هکتار رتبه نخست را در معاملات زمین های کشاورزی به خود اختصاص داده و پس از آن، آسیا و آمریکای لاتین به ترتیب با 27.1 و 6.6 میلیون هکتار در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.

این در شرایطی است که کشورهایی مانند چین، هند، عربستان و ... نه تنها از زمین های کشاورزی خارجی برای تامین مواد غذایی مورد نیاز داخلی خود بهره می برند، بلکه با افزایش قیمت نفت و هزینه های مرتبط با سوخت، کشت و پرورش محصولات مورد استفاده در تولید زیست سوخت ها روندی افزایشی را دنبال می کند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، این مساله یکی از عوامل مهم در بی ثباتی قیمت مواد غذایی محسوب می شود.

گواتمالا یکی از بازارهای هدف برای تولید محصولات غذایی مورد استفاده در تولید زیست سوخت ها است. در شرایطی که معاملات زمین به نابودی کشاورزان خرده پا و کاهش اشتغالزایی منجر می شود، اما مناسفانه زندگی بسیاری از مردم فقیر گواتمالا به این صنایع وابسته است. این در شرایطی است که آنها مجبور هستند پیش از آنکه زمین خود را از دست بدهند، با فروش آن موافقت کنند. افزون بر از دست دادن زمین، آنها در تامین آب و هیزم نیز با مشکل مواجه می شوند.

پارچه نوشته ای اعتراضی با مضمون "با غذای ما قمار نکنید"؛ محل نشست سران گروه "جی20" که چندی پیش در پاریس برگزار شد. سازمان های سبز طی این نشست بار دیگر اعتراض خود را نسبت به استفاده از زمین های کشاورزی در کشورهای در حال توسعه برای تولید زیست سوخت ها به جای مواد غذایی ابراز داشتند.

همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، در گواتمالا نیز شرکت های قدرتمند کشت و صنعت و زمینداران بزرگ کنترل بخش اعظم زمین های کشاورزی را برای پرورش محصولات مورد استفاده در تولید زیست سوخت ها به خود اختصاص داده اند. این مساله به بهای کاهش مواد غذایی برای مصارف داخلی و عرضه در بازارهای جهانی تمام می شود.

در شرایطی که انتظار می رود تولید محصولات مورد استفاده در تولید زیست سوخت ها طی یک دهه آینده به چهار برابر افزایش یابد، کشت و پرورش درخت های نخل و نیشکر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در شرایطی که وعده های بسیاری در زمینه اشتغالزایی، توسعه زیرساخت ها و انتقال فناوری به کشورهای فقیر داده می شود، اما تنها بخش اندکی از آنها محقق می شود.

درخت های نخل در سال های نخست کاشت خود روغن تولید نمی کنند. از این رو، شرکت های کشت و صنعت زمین های بین این درختان را برای پرورش ذرت اجاره می دهند. اما زمانی که درختان نخل به مرحله روغن دهی می رسند، این شانس نیز از کشاورزان خرده پا گرفته می شود.   

با از دست دادن زمین های کشاورزی، کشاورزان خرده پا شانس کمی برای تهیه زمینی دیگر داشته و از این رو، مجبور به کار برای زمینداران بزرگ و شرکت های کشت و صنعت می شوند.

استفاده از خشونت و زور یکی از نخستین روش ها برای تصرف زمین کشاورزان خرده پا محسوب می شود. با پشتیبانی دادگاه و نیروهای پلیس، شبه نظامیانی که برای شرکت های کشت و صنعت کار می کنند، به تخریب و بیرون کردن کشاورزان خرده پا می پردازند.

پس از از دست دادن زمین هایشان، روستائیان با فقر مفرط مواجه می شوند. آنها مجبور به جمع آوری ته مانده محصولات غذایی برای سیر کردن شکم خود هستند. 15 درصد از جمعیت گواتمالا دچار سوء تغذیه هستند.

روستائیان برای تامین چوب و هیزم مورد نیاز خود، باقیمانده چوب هایی که پس از آتش زدن زمین های کشاورزی تقریبا سالم مانده اند را جمع آوری می کنند.

تصرف زمین های کشاورزی به عاملی برای تصرف منابع آب نیز مبدل شده است. با توسعه روز افزون تاسیسات تولید زیست سوخت، ضایعات شیمیایی آنها، رودخانه ها که یکی از مهمترین منابع تامین آب روستائیان است را آلوده می کند.

"آملیا لوک" یکی از کشاورزان خرده پا گواتمالایی سند زمین خود را نشان می دهد. وی با کار بر روی این زمین مواد غذایی مورد نیاز خانواده خود را فراهم کرده و مازاد آن را در بازار محلی می فروشد. در بسیاری از موارد، کشاورزان به دلیل فشار شرکت های قدرتمند مجبور به فروش زمین های خود می شوند.

سیاست های ناکارآمد روستایی و تصرف زمین های کشاورزی، زندگی در حلبی آبادهای حومه شهرهای بزرگ و زباله جمع کنی را افزایش داده است.