آیا تفکرات رئیس جمهور عوض شده است؟

عصرایران ؛‌ سید ضیاءالدین احتشام - از آنجا که بحث حاضر در سطح رسانه مطرح می شود ،‌وارد مباحث آکادمیک فرهنگ و تعریف های 160 گانه آن نمی شوم و می کوشم به زبانی ساده این سخن رئیس جمهور محترم را نقد کنم که در اختتامیه نمایشگاه رسانه های دیجیتال اظهار داشته است :‌
«بنده اعتقاد ندارم جنگ فرهنگی در دنیاست. فرهنگ که با فرهنگ جنگ ندارد بلکه فرهنگ فصل مشترک انسان‌ها است.جنگ بی‌فرهنگی با فرهنگ است.»

1 - تعبیر "بی فرهنگ" اساساً‌ غلط است ؛ انسان ها و جوامع انسانی همگی فرهنگ دارند و تمایز آنها در گونه گونگی فرهنگ هایی است که بدان وابسته اند. مثلاً یک شهروند ژاپنی در شرق عالم فرهنگ جامعه خود را دارد و عضو فلان قبیله در جنگل های آمازون برزیل نیز متعلق به فرهنگ خود است و هیچ کدام نمی توانند به دیگری بگویند "‌بی فرهنگ"‌.

"بی فرهنگ"‌ ،‌ صرفاً ناسزایی است که برخی افراد یا برخی ملت ها آن را متوجه دیگران می کنند تا "فرهنگ" آنها را منکوب و تحقیر کنند. مثلاً‌ فردی از یک خانواده تحصیل کرده و مؤدب و متشخص ،‌ ممکن است به کسی که اخلاق را رعایت نمی کند ، دستش کج است و چشم چرانی هم می کند بگوید "بی فرهنگ"‌ ؛‌ در حالی که فرد دوم بی فرهنگ نیست بلکه فرهنگ (مجموعه دانسته ها ،افکار،رفتار و...) او چنین است.

لذا کسی که می گوید "جنگ بی‌فرهنگی با فرهنگ است" یا اساساً‌ معنی فرهنگ را به خوبی نمی داند و یا "بی فرهنگی "‌را در معنای عوامانه آن به کار می برد که این معنای عوامانه در دل خود تضاد فرهنگی را در بر دارد.

2 - فرهنگ های مختلف ،‌ می توانند در قبال همدیگر کنش ها و واکنش های مختلفی را داشته باشند. مانند همزیستی ، تلفیق و ادغام ، تعارض و جنگ.
هنگامی که مردمانی متعلق به دو فرهنگ با حفظ احترام همدیگر ، در کنار هم زندگی کنند و آداب ، رسوم ،‌دانش ،‌باورها ، مناسک و رفتارهای مبتنی بر فرهنگ طرف مقابل را تحمل  کنند و در عین حال به فرهنگ خود نیز پایبند باشند ، همزیستی فرهنگ ها متجلی می شود. مانند زندگی دوستانه اقوام و پیروان ادیان مختلف در ایران از دیرباز . مثلاً در شمال غرب ایران ترک شیعه ، کرد سنی و ارمنی مسیحی با فرهنگ ها - و خرده فرهنگ ها -ی مختلف با یکدیگر زندگی می کنند و هیچ کدام در صدد حذف فرهنگ طرف مقابل و استیلای فرهنگی خود بر دیگری نیست.

اما وقتی صاحبان یک فرهنگ به هر دلیلی بخواهند فرهنگ خود را بر جامعه ای با فرهنگ دیگر تحمیل کنند و جامعه دوم نیز با آن مقابله کند ، تعارض و جنگ فرهنگی پیش می آید.
این جنگ فرهنگی ، گاه از حد مباحثات و اقدامات فرهنگی مانند کتاب نویسی و فیلمسازی نیز فراتر می رود و به جایی می رسد که متعلقان دو فرهنگ ، حتی در صدد حذف فیزیکی همدگیر نیز بر می آیند ،‌کما این که در سال های گذشته شاهد درگیری های خونین بین سیک ها و مسلمان ها در هند بوده ایم که طی آن ،‌برغم این که طرفین همگی شهروندان هند و هموطنان همدیگر بودند ،‌به واسطه تعلق خاطرشان به فرهنگ های متفاوت ،‌علیه یکدیگر صف آرایی کردند.

لذا این که گفته شود جنگ فرهنگی وجود ندارد ،‌ در واقع ندیدن یکی از وجوه تعاملی فرهنگ ها با یکدیگر است و مبنای علمی ندارد.

3 - اما مروری بر سخنان آقای احمدی نژاد نشان می دهد که جناب ایشان از ادبیات متناقضی در این باره استفاده می کند.

به عنوان مثال وقتی برای روحانیون سخنرانی می کند می گوید: « در دوره اي كه جنگ اصلي جنگ فرهنگي است و دعواي اصلي دعواي فكر، انديشه و فرهنگ است، شما اگر توان و قدرت دولت را كنار بگذاريد چه جور مي شود در دنيا با آن مواجه شد؟ »

یا در دیدار با ائمه جمعه می گوید:‌ «اگر چه امروز دشمنان با پيچيده ترين و گسترده ترين ابزار به دنبال هجمه فرهنگي هستند اما بدون ترديد به هر ميزان كه قلب يك انسان از عدالت، امام و ولايت بهره برده باشد به همان ميزان در برابر هجمه دشمنان كمتر آسيب خواهد ديد.»