در پي انتقاد عصرايران در تاخير آمبولانس ها در امداد رساني به مصدومان تصادفات رانندگي ،‌ وزارت بهداشت در جوابيه اي با رد اين مساله اظهار داشته كه زمان رسيدن آمبولانس ها بر بالين مصدومان در تصادفات جاده اي 14 دقيقه و در شهرها 8 دقيقه است.

در اين جوابيه كه با امضاي دكتر سيدحميد حسيني مدير روابط عمومي وزارتخانه به دستمان رسيده و رونوشت آن نيز به وزير بهداشت ارسال شده ،‌آمده است : موضوع تعداد زیاد کشته های حوادث ترافیکی در کشور عزیز ما، واقعیت تلخی است که نیاز به تحلیل علمی و موشکافانه داشته و نیازمند عزم ملی و هماهنگی همه دستگاه های فرهنگی، اقتصادی و وزارتخانه های صنایع و معادن، راه و ترابری و همچنین نیروی انتظامی و ... دارد. مراکز درمانی از جمله اورژانس کشور نیز همگام و همدل با سایر بخش های وزارت بهداشت و دیگر دستگاه های متولی، با شتابی دوچندان سعی در پاسخگویی به حوادث ترافیکی داشته است که ارائه آمار مقایسه ای ذیل از طرح گسترش اورژانس در چند سال اخیر شاهد این مدعاست.

در بعد پایگاه های اورژانس در سال 1384 تعداد پایگاه های اورژانس در سطح کشور، 648 پایگاه بوده است. همانطور که مستحضرید حدود 64 درصد از فوتی های ناشی از حوادث ترافیکی در جاده های برون شهری اتفاق می افتد که وزارت بهداشت با تدوین و تصویب طرح توسعه فراگیر اورژانس کشور، هدف اصلی خود را بر پوشش کامل حوادث ترافیکی قرار داد. به طوری که در حال حاضر با پشتیبانی مسوولین محترم نظام در 2 سال اخیر توانسته ایم تعداد پایگاه های اورژانس را به عدد 1907 پایگاه برسانیم که از این تعداد 1155 پایگاه جاده ای و 752 پایگاه شهری می باشند. افزایش قریب 279 درصد در پایگاه ها نشان از هدف گذاری منطقی و سرمایه گذاری کلان وزارت بهداشت در کنترل تلفات و پاسخگویی به حوادث ترافیکی است. این رشد چشمگیر که از افتخارات نظام سلامت و دولت جمهوری اسلامی است، توانسته پوشش اورژانس در حوادث ترافیکی را که در سال 84 کمتر از 14 درصد بوده را به بیش از 56 درصد در سال 1389 برساند و همینطور زمان حضور آمبولانس بر بالین مصدومان ترافیکی را از 25 دقیقه در جاده ها به 14 دقیقه رسانیده است و این زمان در اکثر شهرها از 15 دقیقه به 8 دقیقه کاهش یافته است.

در ابعاد تربیت نیروی انسانی متخصص نیز 5 سال قبل در کشور نیروی متخصص جهت فعالیت در خدمات پیش بیمارستانی تربیت نشده بود. طی این مدت کوتاه و با تصویب رشته کاردانی فوریت های پزشکی در حال حاضر در 38 دانشگاه علوم پزشکی، تکنسین های اورژانس در حال تحصیل اند که بخشی از آنها نیز به خانواده بزرگ اورژانس کشور پیوسته و در پایگاه ها، اورژانس شهری و جاده ای در شرایط نه چندان مطلوب رفاهی به عشق خدمت به مردم عزیزشان مشغول به ارائه خدمت هستند. این اقدام انقلابی توانسته است در افزایش کیفیت خدمات اورژانس در سال های اخیر بسیار موثر واقع شود. در بخش تربیت متخصصین طب اورژانس نیز که حضور آنها به صورت شبانه روزی در بخش اورژانس های بیمارستانی می تواند تحولی بنیادین در کیفیت خدمات بیمارستان ها به دنبال داشته باشد، با سرعت مشغول پرورش و توسعه توام با کیفیت این نیروها هستیم.

در راستای افزایش علم و آگاهی و توانمندی نیروهای اورژانس مستقر در پایگاه ها نیز برنامه هایی مثل برگزاری المپیاد علمی و عملی تکنسین های اورژانس و همچنین دوره های ماهیانه بازآموزی اجباری و دیگر فعالیت هایی که در این مقال نمی گنجد، در حال اجراست.

در سال گذشته اولین آمبولانس هوایی با مالکیت وزارت بهداشت به ناوگان اورژانس کشور پیوست و در راستای پوشش خدمات فوریت های پزشکی در جاده های روستایی و روستاها خرید 44 فروند بالگرد هدف گذاری شده است.

از معضلات جدی کشور ما شیوع بسیار بالای حوادث پرتلفات می باشد که نزدیک به 95 درصد این حوادث مربوط به حوادث ترافیکی است. اورژانس کشور با حمایت مسوولین در سال گذشته اقدام به خرید 100 دستگاه اتوبوس آمبولانس مجهز و مدرن نموده تا بتواند در پاسخگویی به حوادث پرتلفات خود را تقویت نماید که به حول و قوه خداوند متعال مراحل طراحی و ساخت آن به پایان رسیده و در روزهای آینده به ناوگان خواهد پیوست. تاکنون نیز 4 دستگاه از آن به خدمت وارد شده است.
با عنایت به عدم وجود آمبولانس های دو دیفرانسیل در ناوگان آمبولانس کشور ارائه خدمات فوریتی در شرایط نامتعارف مثل یخبندان و سیل و جاده های صعب العبور دچار مشکل بوده است. این معضل نیز در سال گذشته با خرید 300 دستگاه آمبولانس های دو دیفرانسیل و پیوستن این نوع آمبولانس به ناوگان آمبولانس کشور برای اولین بار کاهش داشته است.

در پاسخ به طرح موضوع نویسنده محترم که در خصوص شمار بالای تلفات و فوتی ها در آمبولانس و بیمارستان ها که متاسفانه بدون در نظر گرفتن مسایل فنی و اطلاعات علمی اظهار نظر شده است، قابل ذکر است در دنیا از دو نوع الگو یا سیستم عمده خدمات پیش بیمارستانی بهره برداری می گردد. سیستم آمریکایی انگلیسی که با تکیه به رساندن سریع بیمار به مراکز درمانی و عدم استفاده از نیروهای رده بالای متخصص انجام می گیرد و به طبع آن از حضور تکنسین های اورژانس در آمبولانس و با راهنمایی پزشکی از راه دور استفاده می گردد و در الگوی فرانکو جرمن که در این ساختار از نیروی رده بالای تخصصی مثل پزشکان استفاده می گردد که به تبع آن با حضور پزشک در آمبولانس تشخیص مرگ قطعی در صحنه امکان پذیر است.

با عنایت به اینکه در کشور ما تمرکز بر الگوی اول است، لذا قوانین سخت گیرانه ای در خصوص تشخیص مرگ و مصدوم در صحنه وجود دارد. به طوری که تکنسین های اورژانس به دلیل عدم حضور پزشک در صحنه موظفند مصدومان در هر شرایطی را به مراکز درمانی منتقل نمایند. به جز پنج شرط، جدایی سر از بدن، تلاشی بدن، جمود نعشی، کبودی ناشی از جاذبه و ریخته شدن احشاء به بیرون بدن که چنین شرایطی در کمتر مصدوم یا متوفی ناشی از حوادث ترافیکی قابل مشاهده است. لذا بخش بزرگی از فوت شدگان به مراکز درمانی تحت عملیات CPR (احیاء قلبی، تنفسی) منتقل می شوند تا امکان هرگونه اشتباه در تشخیص به حداقل و حتی به صفر برسد. لذا در چنین شرایطی ثبت متوفی در حین انتقال یا در مراکز درمانی باعث ایجاد این تصور در نویسنده مقاله گردیده است که در کشور ما تعداد تلفات در آمبولانس یا بیمارستان بیش از سطح نرم جهانی است. غافل از آنکه این موضوع جزء ذاتی الگوی سیستم های اورژانس هایی چون کشور ماست.

در ضمن آمار اعلام شده توسط نگارنده مقاله نیز جای نقد و بررسی دارد. در قالب مطالعات موجود میزان کشته های ترافیکی را در صحنه حادثه، مسیر انتقال و بیمارستان به صورت 20 ، 50 و 30 درصد در هر بخش بیان می نمایند که این موضوع نیز بیانگر نزدیکی شرایط در کشور ما به نرم جهانی است که صد البته این آمار در کشورها بسته به نوع دستورالعمل ها، قوانین و سیستم های بکارگیری شده، در روش خدمت رسانی متفاوت بوده و در این موضوع نرم یا استاندارد مشخصی نداریم.

قابل ذکر است سرعت حضور آمبولانس بر بالین بیمار باعث شده تا همکاران اورژانس بتوانند در دقایق اولیه در بالین مصدومین حضور پیدا کنند و حضور پرسرعت و پوشش مناسب تر باعث شده تا تعداد مرگ در حضور تکنسین افزایش یابد که این مساله برخلاف تصور نگارنده از شاخص های توانمندی سیستم اورژانس است.

اگر چه تعداد زیاد ماموریت های اورژانس حکایت دلنشینی نیست، اما افتخار می کنیم که سال گذشته توانسته ایم 2067776 بار نیاز ملت عزیز را پاسخگو باشیم.

از این تعداد ماموریت فوریتی 514973 تعداد مربوط به حوادث ترافیکی که همکاران توانسته اند در صحنه ها به کمک مردم آسیب دیده از حوادث ترافیکی بشتابند.

وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت مردم، خود را مسوول پاسخگویی به مشکلات و تهدیدات سلامتی می داند و تمام توان خود را در این راستا به خدمت گرفته است. بروز این سطح از حوادث ترافیکی در کشور در شان فرهنگ و تمدن ایران اسلامی نبوده و همت متولیان فرهنگ، صنعت، زیرساخت ها، مردم و در نهایت نظام سلامت را طلب می نماید. پاسخگویی به حوادث اگر چه از اهمیت فوق العاده برخوردار است، اما آخرین خط آن است. به امید روزی که با امر پیشگیری، افزایش ایمنی، ارتقاء فرهنگ و مدیریت ترافیک شاهد جلوگیری از بروز حوادث ترافیکی باشیم.

کانال عصر ایران در تلگرام