این 8 سال ما چه كردیم و اسلام گرایان ترك چه كردند؟

 

در حالی كه هفته گذشته حزب عدالت و توسعه تركیه برای اولین بار بعد از 50 سال توانست 3 بار پشت سر هم اولین رای را از آن خود سازد، بررسی چرایی اعتماد مردم تركیه به این گروه اسلام گرا نكات قابل تامل و درس آموزی به همراه دارد.

به گزارش سرویس بین الملل «آینده»؛ در این انتخابات مردم این همسایه شمال غربی بلوغ و رشد سیاسی خود را نشان دادند و انتخابات در فضایی بانشاط با نظارت سازمان های بین المللی و احزاب شركت كننده و مراجع ذی صلاح برگزار شد.

اما نكته جالب این كه هرچند در زمان انتخابات در سایه آزادیهای سیاسی و رسانه های آزاد همه احزاب علیه یكدیگر هرچه داشتند، استفاده كردند و حتی حزب عدالت و توسعه را متهم به تروریسم سیاسی، فرهنگی و اقتصادی كردند، بعد از پیروزی اردوغان همه احزاب شركت كننده به او تبریك گفته و اعلام آمادگی كردند تا برای ساختن تركیه نوین به وی كمك كنند.

جالب آن كه حتی برای تخریب عبدالله گل، رئیس جمهور تركیه این برچسب را به او زدند كه پدرش ارمنی و مادرش كرد است، هویتش خودش هم مشخص نیست و او را فرزند یهود خطاب كردند! با این حال این موارد بعد از انتخابات تمام شد.

رجب طیب اردوغان در اولین سخنرانی خود كه تقریبا ساعت 12 شب روز انتخابات ایراد كرد، اردوغان پیروزی خود را پیروزی  استانبول تا بوسنی، "ازمیر" تا بیروت، آنكارا تا دمشق، "دیاربكر" تا رام الله دانست و اضافه كرد كه جنین و كرانه باختری، تركیه تا خاورمیانه، قفقاز، بالكان تا اروپا پیروز شده است كه طبیعتا سرزمین های امپراطوری عثمانی در نظر اردوغان بوده است.

با این حال اردوغان معتقد است كشورگشایی در عصر حاضر به معنای نفوذ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در كشورهای دیگر است. از همین رو. تركیه توانسته نفوذ خوبی در كشورهای عربی، خاورمیانه، قفقاز و كشورهای آسیای میانه داشته باشد. سخنرانی های اردوغان علیه اسرائیل به مجبوبیت وی هم در كشورهای عربی و اسلامی و هم خود تركیه افزود و اعزام ناوگان آزادی به غزه باعث اوج محبوبیت او شد.

اما حزب اسلامگرای تركیه در این مدت چه كرد كه توانست در تركیه ای كه عمر دولتها معمولا چند ماه یا یكی دو سال بود، به رغم سنگ اندازیهای نظامیان پرنفوذ لاییك به چنین جایگاهی دست یابد؟

در این باره باید گفت تركیه ای كه با تورم و نرخ بیكاری هولناك دست و پنجه نرم می كرد، اكنون جزء 16 اقتصاد بزرگ جهان شده و تورم 3 رقمی را تك رقمی كرده است. رشد اقتصادی تركیه در سال گذشته در كشورهای اروپایی اول و در كل جهان سوم شده است و اگر دو سال آینده را با آرامش طی كند، می تواند ركورد طولانی ترین ثبات اقتصادی سیاسی در یك دوره 12 ساله را به نام خود ثبت كند.

هم اكنون حمل و نقل هوایی تركیه گسترش یافته و به اكثر نقاط دنیا با نرخی پایین پرواز دارد. از جمله تهران، مشهد تبریز و كشورهای عربی و بسیاری از شركت های عربی برای توریسم و خانه سازی در تركیه به ویژه استانبول سرمایه گذاری كلانی كرده اند.

در رابطه سیاست خارجی نیز به رغم ارتباط و تعامل تركیه با آمریكا و دیگر رژیمها این كشور تلاش كرده استقلال عمل خود را حفظ كند و حتی از بحرانهای به وجود آمده در منطقه به سود خود استفاده كند. تركیه كه قبلا اختلافات و درگیریهای زیادی با كشورهای همسایه و منطقه داشت، اكنون اقدامات زیر را انجام داده است:

•  كوشش نموده در رابطه با همسایگان مشكلات را حل كنند.
•  حضور گسترده در قفقاز به جز ارمنستان
•   تنش با یونان را به حداقل رسانده
• دنبال حل اختلافات با ارمنستان بوده و تنش ها را به حداقل رسانده
•  با روسیه روابط را بیشتر نموده و ویزا را حذف نموده است
•  تنها عنصر مسلمان ناتو می باشد.
•   در سازمان همكاری دریای سیاه فعال است.

نكته دیگر این كه تركیه بعد از تحریمهای غرب علیه ایران، به جای جا زدن مقابل آمریكا روابطش را با كشورمان مسحكم تر و پررونق تر نمود و حجم تبادل اقتصادی را افزایش داد. همچنین در خصوص سوریه روابط نزدیكی برقرار نموده و اختلافات را حل كرد و در روابط خارجی ویزا را حذف نموده است و بعد از شروع اعتراضات علیه حكومت سوریه، از یك سو روابطش با اسد را حفظ كرده و از سوی دیگر با راه دادن پناهندگان سوری وجهه خود را بین معترضین سوری بالا برده و توانسته به عنوان یك میانجی ظاهر شود.

با این وصف گاه كشورهای عربی تركیه را برای میانجیگری در مسائل خودشان دعوت كرده اند و در كشورهای عربی كه قیام صورت گرفته شعارهایی به نفع او سر داده می شود و می خواهند تركیه برایشان الگو باشد. هرچند اشتباه بزرگ دولت تركیه دفاع از قذافی، دیكتاتور لیبی بود.
 
اما از منظر سیاسی به رغم فعالیتهای تروریستی تجزیه طلبن كرد و گروه پ.ك.ك، اردوغان در سیاستی درازمدت تلاش كرد آنها را با ورود به عرصه سیاسی مهار كند و درواقع تروریست معاند را به مخالف منتقد تبدیل كند. نكته جالب اینكه در تركیه قانونی وجود دارد كه اگر یك زندانی جرم قتل انجام نداده باشد می تواند كاندیدا شود و اگر رای آورد، از زندان هم آزاد شود.

طبق همین قانون، لیلا زانا كه 17 ستال پیش به دلیل كردی خواندن سوگند نامه در مجلس بلافاصله روانه زندان شد و 10 سال در زندان ماند، از استان دیاربكر به مجلس راه یافت و هاتیپ دجله به همراه 6 نقر دیگر از اعضای شورای رهبری پ ك ك كه در زندان بودند، توانستند به مجلس راه یابند. با این وصف 8 نفر از شاخه سیاسی پ ك ك كه 7 نفرشان در زندان بودند توانستند به مجلس راه یابند.

علاوه بر تغییر قانون اساسی، شعار انتخاباتی دیگر اردوغان – نام بردن از اقلیت ها قومی از جمله ترك، كرد، زازا، عرب، لار، گرجی، تاتار، علوی، سنی، تركمان بوده و  وعده اصلی او به كردها حل مسئله كردی از طریق مسالمت آمیز  بود.

در پایان لازم به ذكر است هر چند فرصت ها و تهدیدات و ارزشها و باورهای اسلامگرایان ترك تفاوتهایی با ما دارد، اما به نظر می رسد بسیاری از اقدامات آنان برای ما قابل استفاده و درس آموز است.