زیر «نیم‌کاسه» تغییرات دولت؟

 فرارو - تغییر در حال تبدیل به پربسامدترین کلمه در اخبار دولت است. همان‌گونه که تحلیل‌گران سیاسی گمانه‌زنی می‌کردند، تغییر متکی تازه ابتدای راه بود و دولت قصد ایجاد تغییرات بیش‌تری دارد. بدون داشتن هیچ خبر موثقی نمی‌توان درباره آینده تغییرات اظهار نظر کرد چرا که محمود احمدی‌نژاد اهل این که پیش از تصمیم، مشورتی کند و زمینه‌ای فراهم کند نیست.

پس از تغییر منوچهر متکی این روند با دو تغییر دیگر ادامه یافت، اما بروز برخی اتفاقات ناخواسته و پیش‌بینی‌نشده این کار را متوقف کرد. نمایندگان مجلس در نخستین واکنش تغییر را حق دولت دانستند و تنها به شیوه برکناری اعتراض مختصری کردند. منوچهر متکی نیز سکوت کرده بود تا این که معاون اول دولت گفت وی از برکناری خود مطلع بوده است.

همین امر سبب برافروخته شدن آتش جنگ رسانه‌ای میان متکی و در دولت‌مانده‌ها شد. تبعات رسانه‌ای کار از چیزی که باید فراتر رفت، این اتفاق با برکناری رامین و بذرپاش گره خورد. برکناری بذرپاش نیز حواشی خاص خود را داشت و سبب شد افکار عمومی نسبت به مسئله تغییر حساس شود.

اظهار نظر اسفندیار رحیم‌مشایی مبنی بر این که فعلا تغییر دیگری در کار نیست، ماجرا را مختومه کرد، اما یک سوال دیگر ایجاد نمود: چرا مشایی در متن جدال‌های رسانه‌ای مربوط به اطلاع یا عدم اطلاع برکنارشدگان از تغییرشان بود؟ چرا اعلام ختم تغییرات نه توسط سخن‌گویان دولت که توسط مشایی صورت می‌گیرد؟ گمانه‌زنی‌ها درباره نقش مشایی در تغییرات به قدری بالا رفت که وی شخصا نقش خود در ایجاد تغییرات را رد کرد.

اما اینک یک نشریه که گفته می‌شود نزدیک به مشایی است از 9 تغییر احتمالی دیگر در دولت خبر داده است. بسیاری با توجه به خبر پیشین این نشریه که برکناری بذرپاش بود و محقق شد، رخ دادن این تغییرات را چندان دور از ذهن ندانسته اند. در راه بودن این تغییرات، آن هم بنا به نظر مشایی، امری است که چندان بعید نمی‌نماید.

مسئله فراتر از این است که احمدی‌نژاد می‌خواهد در عملکرد دولت جهشی به وجود آورد. تغییرات بخشی از آینده سیاست‌ورزی در تیم سیاست‌مداران دولت است. اگر این تحلیل روزنامه تهران امروز را بپذیریم که اسفندیار رحیم‌مشایی بیش‌تر در پی مخفی کردن اعمال قدرت در متن زندگی روزمره است و به همین منظور حرف‌هایی می‌زند و کارهایی می‌کند که در عین خبرساز بودن چندان سیاسی نیست؛ ایجاد تغییرات گسترده جنبه دیگری از عملکرد اوست.

او خوب می‌داند اگر حساسیت خبری ایجاد نکند، رفت و آمد مقامات سیاسی میانی افکار عمومی را متلاطم نمی‌کند. اما دلیل این که او در پی این تغییرات است، چیست؟ چرا تغییرات باید با نظر او باشد؟ امروز نگاه همگانی اعتقاد دارد باندی که گرد مشایی جمع شده، یکی از طرف‌های انتخابات آتی ریاست جمهوری خواهد بود. وی دست کم به تجربه این را می‌داند که در یک کارزار سیاسی سخت و پررقیب، هرچه تیم حامیان قدرت و منابع بیش‌تری در اختیار داشته باشند، کار ساده‌تر است.

«تغییرات» کنش‌ سیاسی مشایی در کنار مجموعه‌ای از حرف‌های عامه‌پسند و سطحی وی در حوزه‌های فلسفی، هنری و فرهنگی است. عموم مردم نسبت به او گمانی سیاسی ندارند، در حالی که وی در کنار خبرسازی‌های غیرسیاسی فراوان خود، یک مشغولیت سیاسی مهم دارد که البته به جز سیاست‌مداران و رسانه‌ها افکار عمومی حساسیت چندانی نسبت به آن ندارند.

تغییرِ استراتژی مخالفان

اگر مشایی «تغییر» را استراتژی سیاسی خود کرده است، مخالفان مشایی «تغییر استراتژی» را در کنش‌های سیاسی‌شان پیش گرفته اند. آن‌ها اینک در وضعیتی قرار دارند که مشایی آن‌ها را در آن گرفتار کرده است. در روزهای پس از انتخابات اظهار نظرهای غیرطبیعی مشایی این سیاست‌مداران را به موضع‌گیری واداشت، غافل از این که دامنه وسیع مخالفت‌ها مشایی را تبدیل به چهره‌ای شناخته‌شده‌تر می‌کند، امری که برای آینده به آن نیاز دارد.

این روزها سراغ هر کدام از چهره‌های اصول‌گرا که بروید از اظهار نظر در مقابل مشایی خودداری می‌کنند. هر چند از سویی هم اقداماتی به وی منتسب است که آنان به عنوان فعالین سیاسی اصول‌گرا نمی‌توانند درباره آن سکوت کنند. به همین خاطر آن‌ها در عین نقدها و مخالفت‌های فراوان با این اقدامات، نامی از مشایی نمی‌برند و ترجیح می‌دهند درباره او سخنی نگویند.

منتقدین دولت فهمیده اند احمدی‌نژاد اهل تغییر نیست. سیاست‌‌های او همین‌گونه خواهد ماند، از سویی دیگر آن قدر زمان زیادی تا انتخابات مجلس و پس از آن تغییر دولت نمانده است که آن‌ها بخواهند انرژی زیادی صرف «اصلاح» رفتارهای دولت کنند. آن‌ها هم ترجیح می‌دهند دیگر سکوت کنند و به اقدامات نامناسب دولت، که یکی از آن‌ها تغییرات سریالی است، واکنش جدی نشان ندهند و در مقابل تغییر را در جایی غیر از دولت پی‌گیری کنند. همه چیز در حال تغییر است!