محمدعلی دیانتی زاده
کسب رتبه چهارم آسیا را در بازی های گوانگ ژو، می تواند یک نقطه آغاز برای حرکتی تحولی در ورزش ایران باشد. چراکه اکنون باید براساس نقاط قوت و ضعفی که نتایج این رقابت ها آن ها را بیش از پیش برای ما روشن کرده است، به تثبیت و توسعه رشته های موفق ورزشی و تقویت رشته های ناکام بپردازیم.
شاخص های توسعه ورزش در یک نگاه
فاصله شاخصهاي ورزش و استانداردهاي موجود ایران در مقايسه با استانداردهاي جهانی بر كسي پوشيده نيست. بنابر آمارهای موجود وضعيت ميانگين سرانه فضاي ورزشي در كشور نيم صدم متر مربع است در حالي كه استاندارد جهاني 4 متر مربع است، حتی استان تهران با 38 صدم متر مربع و شهر تهران با 25 صدم متر مربع شاخصي پايين از استاندارد جهاني دارد.
در قانون برنامه چهارم آمده بود كه سرانه فضاهای ورزشی باید یك متر مربع به ازای هر نفر برسد اما در حال حاضر ميانگين سرانه فضای ورزش دانشآموزی ایران نیز تنها 3/0 متر مربع است.
توسعه زير ساخت هاي ورزش، ميزان و دسترسي مردم به تسهيلات و فضاهاي ورزشي، وجود فرهنگ قوي و غني ورزش همگاني و گسترش آن و توفيق در كسب مقام هاي ملي و بين المللي، كشف استعدادهاي درخشان، گنجاندن مسابقات شهري و خارج از شهري در تقويم هاي ورزشي در نظر گرفتن براي ميزباني چند مسابقه از جمله محورهاي ارزيابي ورزش هر کشوری است كه اگر ورزش ایران را با توجه به اين شاخص ها ارزيابي كنيد، با نمره متوسط به پایین بيرون آيد.
در حال حاضر برغم نگاه عمراني به ورزش و افتتاح پروژه هايي چون ورزشگاه ها و مژده ساختن ورزشگاه به زنان، هنوز كمبود امكانات شاه بيت غزل ورزش ایران است.
رقابتی بودن؛ عامل ایجاد انگیزه
جذابيت ورزش در حس رقابت، ارضاي ميل برتري جويي جوانان ورزشكار است. ورزش اگر ديده نشود و جنبه رقابتي پيدا نكند، جذابيتي براي ورزشكاران نخواهد داشت و به مرور اين ميل نيز در آنان از بين مي رود.
به عنوان مثال برغم اين كه به نظر فدراسيون های مربوطه ورزش دو وضعيتي بسيار مناسب دارد اما هنوز آن چنان كه بايد ضرورت آن براي بسياري از خانواده ها نهادينه نشده است.
سالهاست كه همه ي دولت ها پذيرفته اند كه توسعه ورزش همگاني مستلزم توسعه ورزش قهرماني است. گرچه ورزش همگاني يك هدف ملي براي ارتقاء سطح سلامت و افزايش و توانمندي هاي منابع انساني يك كشور بوده اما تحقق آن منوط به توسعه ورزش قهرماني و ايجاد جذابيت در ورزش است.
بدون شك ردپاي اين انگيزه را بايد در ورزش مدارس كه الگوپذيري دانش آموزان درآن بالاست، جستجو كرد. ایران با وجود رشته تخصصي كارداني تربيت بدني در دانشگاه ها، هنرستان هاي تربيت بدني، جمعيت جوان و جمعيت سازمان يافته مانند كارگران، كارمندان، فرهنگيان و.... هنوز نتوانسته است به جايگاه واقعي خود دست پيدا كند. ایران در ورزش قهرماني و كسب مدال نيز از کشورهاي مطرح و مدال آور محسوب نمي شود.
بدون شك ورزش يكي از اصل ترين شاخص هاي توسعه يك کشور است. اين در حالي است كه گويا مسوولان به ورزش بیشتر نگاهي جانبي و تفنني دارند . اگر از مسوولان و مديران عالي و حتي اعضاي شوراي شهر توقع دقت نظر بيشتري در خصوص ورزش داشته باشيم، گزافه نيست.
درخشش نسبی در گوانگ ژو برای ورزش ایران که در چند سال اخیر جاني براي خوش درخشيدن نداشت، مسوولیت متولیان امر ورزش را نسبت به پیشگیری از بازدارنده های توسعه ورزش سنگین تر از قبل کرده است.
فراموش نباید کرد که بازدارنده های همیشگی را باید به تدریج از میان برداشت و با نگاهی نو روند توسعه ورزش را دنبال کرد، بازدارنده هایی همچون؛ تعويض هاي مكرر مديران تربيت بدني، نداشتن چشم انداز توسعه، نبود امكانات كافي، نواختن ساز هاي ناكوك و جداگانه، وجود باندهاي قوي در برخي از هيأت ها، نبود اجماع در بين مسوولان، عدم توجه جدي مسوولان شهري و مديران عالي رتبه استاني، عدم جذب اسپانسر قوي، فقدان تبليغات، ضعف مطبوعات و حتا صدا و سيما، نبود مشاوران ورزشي در دستگاه ها؛ فانتزي تلقي شدن ورزش در دستگاه اداري و اجرايي، نگاه سياسي به ورزش، عدم توجه كافي به زنگ ورزش مدارس، نبود انگيزه هاي قوي در بين ورزشكاران، عدم معرفي الگوهاي برتر ورزش قهرماني و ...
براین اساس اکنون این پرسش ها مطرح است:
- چگونه می توان در سال هاي آتي ورزش ایران را در رده های بالای رنکینگ های بین المللی قرار داد؟
- چگونه می توان با تکیه بر دستیابی مدال آوری زنان ما - به ویژه مدال طلا - در بازی های اخیر با ایجاد انگیزه بیشتر و توسعه امکانات مورد نیاز، فقر حركتي دختران ایرانی را به عنوان آينده سازان نسل بعد مرتفع کرد؟
- چگونه می توان سياست را از ورزش و ورزش را از سياست جدا کرد؟
- چگونه می توان وضعيت بيمارگونه بسياري از هيأت هاي ورزشي را كه سبب رخوت و سستي شده است، درمان کرد؟
- چگونه می توان تقويم هاي ورزشي پربار نوشت ؟
- چگونه می توان ميزباني چند رقابت مطرح جهانی را در كارنامه ایران ثبت كرد؟