توصيه های همسر شهيد مطهری به دانشجويان

ایسنا: علي مطهري فرزند شهيد مطهري صبح روز دوشنبه در ديدار با تعدادي از دانشجويان دانشگاه علم و صنعت و ديگر دانشگاه‌هاي تهران كه از سوي جهاددانشگاهي علم و صنعت تدارك ديده شده بود، اظهار كرد: از ويژگي‌هاي استاد مطهري سوز دروني براي اصلاح فکري و اجتماعي و نيز عشق به مکتب بود.

علي مطهري در اين ديدار به برخي از ويژگي‌هاي شخصيتي شهيد مطهري اشاره كرد و گفت: قطع نظر از اينكه ايشان يك فقيه، فيلسوف و اسلام شناس بودند يك مصلح اجتماعي بودند و همه اين علوم را گذشته از ارزش ذاتي آنها، به عنوان وسيله‌اي براي اصلاحات فکري و اجتماعي به كار مي‌بردند.

نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه شهيد مطهري معتقد بودند که عقايد و جهان‌بيني جامعه بايد اصلاح شود تا اصلاحات اجتماعي موثر باشد، گفت: ايشان نسبت به مسائل اجتماعي و دردهاي جامعه بي‌تفاوت نبودند و خود را در يك فضاي انتزاعي قرار نمي‌دادند.

وي با بيان اينكه در حدود 50 – 40 سال پيش، فارسي نويسي کسر شأن شمرده مي‌شد، گفت: شهيد مطهري در واقع تنازل مي‌کرد و براي خود تعين و تشخص قائل نبود و کتاب‌هاي خود را با نثر روان فارسي مي‌نوشت براي اينکه به دنبال اثرگذاري بر جامعه بود نه اظهار فضل و تحکيم موقعيت علمي خود. البته عربي نويسي در جاي خود لازم و مفيد است.

مطهري گفت: وقتي شهيد مطهري كتاب داستان راستان را نوشتند خيلي‌ها ايراد گرفتند كه اين كتاب در شان شما نيست و چرا شما اين كتاب را نوشتيد، اما ايشان مي‌گفتند مهم اين است كه اين كتاب چه تاثيري بر جامعه مي‌گذارد نه اينکه چه تأثيري بر موقعيت علمي و اجتماعي من مي‌گذارد.

نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي گفت: وقتي كه شهيد مطهري به تهران مهاجرت كردند يك مدرس برجسته در حوزه‌ علميه قم محسوب مي‌شدند و فردي شاخص بودند كه طلاب ديگر اشكالات‌شان را از ايشان مي‌پرسيدند و صحبت از اين بود كه ايشان در آينده مرجع تقليد خواهد شد. ولي شهيد مطهري همه‌ اين موقعيت‌ها را رها كردند، به تهران آمدند و به عنوان يك روحاني ناشناخته شروع به فعاليت علمي و تبليغي كردند. اين امر حاکي از قوت روح و استحکام شخصيت ايشان است. در آن زمان مشكلات مادي زيادي داشتند تا جايي كه مادرم نقل مي‌كنند در شش ماه اول زندگي در تهران هفت بار خانه‌شان را به علت مشكلاتي كه وجود داشت عوض كردند. در حالي كه اگر در قم زندگي مي‌كردند اين گونه مشكلات را نداشتند، ولي ايشان چون براي خود يك رسالت قائل بودند آن جايگاه را رها و سعي كردند كه در يك قالب قرار نگيرند.

وي گفت: در سال 45 در مجله‌ زن روز مقالاتي در رد نظام خانوادگي و حقوق زن در اسلام منتشر مي‌شد. شهيد مطهري بعد از درخواست‌هايي از سوي برخي علما تصميم گرفتند كه جواب اين مقالات را بدهند و گفتند اين جواب‌ها بايد در همان مجله در صفحه مقابل آن مقالات درج شود تا مردم هر دو منطق را با هم مقايسه کنند. برخي به ايشان ايراد گرفتند که چرا در چنين مجله سخيفي مطلب نوشته و ملاحظه شأن خود را نکرده‌اند. ايشان در پاسخ مي گفتند اگر پاسخ من در جاي ديگر چاپ مي‌شد کساني که آن مقالات را خوانده بودند با منطق اسلام آشنا نمي‌شدند. در يك مقطعي فيلم محلل نشان داده مي‌شد و در آن، قانون محلل در اسلام به سخره گرفته مي‌شد. وقتي افرادي داستان اين فيلم را براي ايشان نقل کردند و صداي ضبط شده فيلم را در اختيارشان قرار دادند نقدي بر فيلم محلل نوشتند و اين نقد باعث شد كه جلوي ادامه اكران فيلم محلل گرفته شود. يعني ايشان براي دفاع از اسلام به نقد يک فيلم مبتذل سينمايي نيز مي‌پرداخت.

اين استاد دانشگاه افزود: شهيد مطهري وقتي كه انحرافي مي‌ديدند وارد مي‌شدند و تا مشكل حل نمي‌شد آرام نمي‌گرفتند. در واقع سوز دروني که ناشي از عشق به مکتب بود يکي از ويژگي‌هاي ايشان است.

مطهري ادامه داد: در زماني كه مجاهدين خلق کار خود را آغاز کردند و فعاليت‌هاي خود را به نام اسلام ارايه مي‌كردند شهيد مطهري در برابر انحرافات آنها ايستاد و اين ايستادن باعث شد كه آنها اتهام عافيت طلبي و همكاري با رژيم شاه و سرمايه‌دار بودن را به ايشان بزنند ولي چون مخالفت ايشان بر اساس انجام تکليف الهي بود تحت تأثير قرار نمي‌گرفتند. در آن زمان عده‌اي متوجه نبودند كه مجاهدين خلق در حال وارد كردن چه انحرافي به اسلام هستند و عده‌اي نيز كه متوجه مي‌شدند جرات مخالفت نداشتند. اما شهيد مطهري از طرفي زود انحرافات فکري و خود باختگي نسبت به مکاتب بيگانه را درک مي‌کرد چون نگاه ايدئولوژيک و اعتقادي به مسائل داشت و از طرف ديگر شجاعت ابراز مخالفت و بر خلاف جريان آب حرکت کردن را داشت.

فرزند شهيد مطهري به مقابله فكري اين شهيد بزرگوار با گروه فرقان اشاره كرد و گفت: اين گروه از نظر فکري متاثر از آراي مجاهدين خلق و نيز دکتر شريعتي بود. آنها آيات قرآن را به صورت مادي تفسير مي‌كردند و جزوات‌شان را در دانشگاه‌ها پخش مي‌كردند و روي جوانان اثر گذاشته بودند و برخي افراد جزوات آنها را به عنوان اسلام ناب و مظهر راه امام خميني مطالعه مي‌کردند. ولي شهيد مطهري در برابر انحرافاتي كه اين گروه ايجاد كرده بود ساكت ننشست و از آنها به صورت محبت آميز درخواست گفتگو کرد تا اشتباهاتشان را تذکر بدهد بلکه آنها را از اين راه باز دارد، اما آنها اقدام به تهديد جاني ايشان كردند، ولي شما ديديد كه شهيد مطهري همچنان به بيان اشكالات و انحرافات اين گروه ادامه داد و اين اقدامات به خاطر عشقي بود كه به مكتب داشتند، به خاطر سوزي بود که براي دفاع از اسلام در دل داشتند. در حالي که عالمان ديگري نيز بودند که اين وقايع را مي‌ديدند و سکوت مي‌کردند. اينها فرق‌هاي استاد مطهري با ديگران و علت ماندگاري ايشان است.

اين استاد دانشگاه، با بيان اينكه شهيد مطهري روي مساله استقلال فرهنگي و مكتبي تاكيد ويژه‌اي داشتند، گفت: ايشان معتقد بودند كه ما بايد به مكتب خودمان اعتماد داشته باشيم و اسلام را براي اداره‌ امور جامعه کافي بدانيم.

نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي گفت: البته ايشان به تبادل فرهنگي اعتقاد داشتند ولي معتقد بودند كه نبايد در فرهنگ‌هاي ديگر هضم شد. مي‌گفتند كه بايد در برخورد با مكاتب ديگر نقاط مثبت را جذب و نقاط منفي را دفع كرد، درست مانند عمل تغذيه يک موجود زنده.

وي اضافه کرد: شهيد مطهري به آزادي تفکر و بيان توجه ويژه‌اي داشت و مرز آزادي بيان را نفاق و فريب مردم مي‌دانست.

نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي، بعد از سخنان خود و تشكر از دانشجويان به علت حضورشان در منزل شهيد مطهري به سوالات و پرسش‌هاي دانشجويان پاسخ داد.

مطهري در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه اصلاحات واقعي چيست و چگونه مي‌توان آن را از اصلاحات غيرواقعي تشخيص داد، گفت: اين بسيار مهم است كه اصلاحات را بخواهيم از چه منبعي دريافت كنيم. آيا بايد هر ادعايي را قبول كنيم؟ همه‌ افراد مي‌گويند مصلح هستيم. ولي آيا بايد حرف آنها را قبول كرد؟ بايد ببينيم افرادي كه صحبت از اصلاح مي‌كنند مباني فکر آنها چيست؟ آيا منظورشان اصلاحات اسلامي است يا نه؟ آيا اسلام را از منابع اصيل دريافت کرده‌اند يا نه؟ در اين خصوص بايد به سراغ كساني برويم كه اسلام را شناخته باشند و حرف هر كسي را در مورد اصلاحات قبول نكنيم.

نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي گفت: اگر آثار شهيد مطهري را مطالعه كرده و انديشه‌هاي ايشان را جذب کرده باشيد مي‌توانيد تشخيص دهيد كه چه كسي درست مي‌گويد چه كسي غلط، چه كسي متاثر از اسلام است چه كسي متاثر از غرب. به علاوه اگر فردي را ديديد که سخن و عمل او، ظاهر و باطن او دوتاست، نبايد به او اعتماد کرد.

از مطهري سوال شد كه آيا در نظام اسلامي ايران ساز و كاري انديشيده شده است كه افرادي با انديشه‌هاي شهيد مطهري رشد كنند؟ از طرف ديگر شما گفتيد كه شهيد مطهري در برابر سازمان مجاهدين خلق ايستادند، انحرافات اين سازمان را بيان كردند و از آن طرف به ايشان اتهام زدند. آيا اكنون اين گونه نيست؟ اگر كسي در برابر انحرافات بايستد به او انگ نمي‌زنند؟ وي در پاسخ گفت: رشد افرادي با انديشه‌هاي استاد مطهري بستگي به تلاش افراد دارد. البته ظهور چنين شخصيت‌هايي بستگي به شرايط جامعه نيز دارد و در واقع بايد شرايطش فراهم باشد. از طرف ديگر علاوه بر تلاش و كوشش فرد و درجه علمي كه فرد كسب مي‌كند توفيق الهي نيز در اين قضيه بسيار مهم است. ظهور اين شخصيت‌ها مرهون عوامل گوناگوني است كه بايد اين عوامل جمع شوند تا شخصيت‌هايي مثل امام خميني و استاد مطهري ظهور كنند. البته ما نبايد انتظار داشته باشيم كه در عرض 30 سال چندين شخصيت‌ مانند شهيد مطهري و امام خميني (ره) توسط حوزه‌ها تربيت شوند.

اين استاد دانشگاه در پاسخ به سوال دوم نيز گفت:اكنون نيز شرايط اين گونه است. كسي كه مستقل فكر مي‌كند و نظرياتي را ارايه مي‌دهد ممكن است مورد هجوم قرار بگيرد، مثلا اتهام وابستگي به بيگانه، ولي به تعبير استاد مطهري مصلح واقعي نسبت به حملات و توهين‌هايي که نسبت به شخص او انجام مي‌شود کرخ و بي حس است اما نسبت به ضايع شدن حقوق مردم حساس است.

وي در پاسخ به سوال دانشجوي ديگري درباره تعبير «جمهوري اسلامي» و اينكه امام خميني (ره) گفته‌اند حفظ نظام از اوجب واجبات است، آيا به نظر شما نيز در حال حاضر اين گونه است؟ گفت: جمهوري شكل اين حكومت است و اسلامي محتواي آن. اما از صحبت امام (ره) در خصوص حفظ نظام ممكن است سوءاستفاده‌هايي نيز شده باشد، مثلاً بهانه‌اي براي سرکوب منتقدان شده باشد. البته اگر نظام نباشد قدرتي براي پياده کردن اسلام نيست چرا كه براي اجرا شدن بسياري از احكام اسلام ما نيازمند حكومت اسلامي هستيم. متاسفانه بعضي برداشت‌هايي كه از جمهوري اسلامي، ولايت فقيه و آزادي شده است برداشت‌هاي درستي نيست و اگر اين برداشت‌ها درست شود مشكلات حل مي‌شود. به نظر من اگر تفسيرهاي شهيد مطهري از اين مفاهيم را ملاک قرار دهيم مشکل تا حد زيادي حل خواهد شد.

وي گفت:ما نبايد بت سازي کنيم، حتي از امام خميني(ره) و شهيد مطهري. برخي افراد كاسه داغ‌تر از آش مي‌شوند و فضايي را ايجاد مي‌كنند كه نتوان از مقامات انتقاد كرد، درحالي كه خود آن مقامات اين موضوع را قبول ندارند و از انتقاد استقبال مي‌كنند. شهيد مطهري مي‌گويد هر فرد غيرمعصومي اگر در جايگاه غيرقابل انتقاد قرارگرفت هم خودش فاسد مي‌شود و هم جامعه. ايشان با بت‌سازي مخالف هستند.

مطهري در ادامه در پاسخ به اين سوال كه چقدر در جامعه به انديشه‌هاي شهيد مطهري توجه شده و در راستاي تحقق آن حركت كرده‌ايم و چقدر با اين انديشه‌ها گزينشي برخورد شده است؟، گفت: ما در برخي از زمينه‌ها و شاخصهايي که ايشان بر آن تأکيد داشتند توفيق نسبي داشته‌ايم مثل مسئله عدالت، گر چه با نقطه مطلوب فاصله‌ زيادي داريم. در بحث آزادي بيان فراز و نشيب‌ داشته‌ايم، در برخي دوره‌ها در اين راستا خوب عمل كرده‌ايم و در برخي نه. ما در قضيه‌ استقلال مکتبي و عدم خود باختگي نسبت به فرهنگ غرب و ترويج زندگي اسلامي توفيق زيادي نداشته‌ايم. در زمينه اخلاق و معنويت و رعايت اخلاق در حوزه‌هاي مختلف متفاوت بوده‌ايم. مثلاً در حوزه اخلاق در سياست ضعف‌هايي داشته‌ايم.

وي در مورد استفاده گزينشي از سخنان شهيد مطهري نيز گفت: استفاده گزينشي در مورد همه شخصيت‌ها صورت مي‌گيرد. گاهي فردي با برخي از نظرات شهيد مطهري موافق است، آن را برجسته مي‌كند و بقيه را مسکوت مي‌گذارد. مثلا مبارزه با التقاط و غرب‌گرايي ملاحظه مي‌شود ولي آزادي بيان با آنكه شهيد مطهري تاكيد ويژه بر آن داشتند مغفول واقع مي‌شود. ما وظيفه داريم تفکر استاد را آن گونه كه هست بيان كنيم.

نماينده‌ مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي همچنين در پاسخ به سوال ديگري در مورد شناخت اسلام ناب گفت: ما اسلام را بايد از اسلام‌شناس بگيريم و نبايد حرف هر كسي را در مورد اسلام قبول كنيم.

وي گفت: براي شناخت اسلام ناب مطالعه‌ افكار و انديشه‌هاي امام خميني و شهيد مطهري منابع خوبي هستند.

لوحي نيز از سوي دانشجويان به دكتر علي مطهري به نمايندگي از خانواده‌ شهيد مطهري ارايه شد و دانشجويان در پايان با علي مطهري عكس يادگاري انداختند. همچنين از كتابخانه شهيد مطهري نيز بازديد كردند.

بنابراين گزارش در اين ديدار دانشجويان دختر ديدار كوتاهي با همسر شهيد مطهري داشتند و ايشان نيز به بيان خاطراتي از شهيد مطهري پرداخت.

وي با بيان اينكه شهيد مطهري همسر و پدري بي‌نظير بودند، گفت: زندگي با شهيد مطهري نيز زندگي نابي بود.

وي همچنين با بيان اينكه شهيد مطهري به فرزندان خود احترام مي‌گذاشتند، گفت: من نظير مطهري را نديدم.

همسر شهيد مطهري همچنين به ارايه‌ توصيه‌هايي به دانشجويان پرداخت و گفت: شهيد مطهري تاكيد داشتند كه هميشه با وضو باشيم، همواره ياد خدا باشيم و خدا را ناظر اعمال خود بدانيم و از طرف ديگر تاكيد بر اين داشتند كه مواظب رفتار و گفتارمان باشيم و در شبانه روز ساعاتي را با خدا خلوت كنيم و به كارهايي كه انجام داده‌ايم دقت كنيم. شهيد مطهري بر مساله ايمان تاكيد ويژه‌اي داشتند و مي‌گفتند انسانيت انسان به ايمان اوست.