.png "عصر ایران")
۲۶ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۶ آذر ۱۴۰۴ - ۰۳:۳۰
حسن معجونی، این طوری با پاسخ هایش امیرحسین قیاسی را آچمز کرد (فیلم) که بود و چه کرد؟
آلن تورینگ؛ پدر هوش مصنوعی
خودکشی آلن تورینگ به علت فشارهای گوناگون نهادهای حکومتی بریتانیا، لکۀ ننگی در تاریخ لیبرالدموکراسی این کشور است و به خوبی نشان میدهد حتی در لیبرالترین جامعۀ جهان در میانۀ قرن بیستم، دگرباشی چقدر میتوانست برای فرد دگرباش خطرناک و مصیبتزا باشد.
عصر ایران؛ بانو بیدرانی - آلن ماتیسون تورینگ در ۲۳ ژوئن ۱۹۱۲ در لندن به دنیا آمد. آلن تورینگ را پدر علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی میدانند. خانوادهٔ او از طبقهٔ متوسط تحصیلکرده بودند؛ پدرش در خدمات مستعمراتی بریتانیا فعالیت میکرد و مادرش زنی اهل فرهنگ و هنر بود. از همان کودکی، آلن با کنجکاوی و علاقهای غیرعادی به حل مسئله و مطالعۀ منطق شناخته میشد.
او به سرعت نشان داد ذهنی متفاوت دارد: در حالی که همسالانش با بازی و داستان سرگرم بودند، او ساعتها را صرف مطالعهٔ ریاضیات و منطق میکرد. خانواده او ابتدا متوجه شدت استعدادش نشدند، اما معلمان و مشاوران، تواناییهای خارقالعادهٔ او در حل مسائل پیچیده را به چشم دیدند.
در دوران نوجوانی، تورینگ علاقهٔ خود را به ریاضیات محض و منطق بیشتر کرد. او سؤالات بزرگی دربارهٔ ماهیت تفکر و قوانین حاکم بر محاسبات مطرح میکرد و میخواست دریابد آیا ذهن انسان میتواند به طور کامل توسط قوانین منطقی و ماشینها شبیهسازی شود.
این پرسشها پایهٔ اصلی دستاوردهای بعدی او در علم کامپیوتر و نظریهٔ محاسبات شد. در مدرسه، او با مشکلاتی روبرو بود، اما معلمان دریافته بودند که او نیاز دارد به چالشهای واقعی و مسائل باز، نه تکالیف تکراری و از پیش تعیینشده.
تحصیلات و رشد علمی
در دانشگاه، تورینگ به دانشگاه کمبریج رفت و تواناییهای ریاضی و فلسفی خود را گسترش داد. او همزمان علاقهٔ شدیدی به فیزیک و زیستشناسی داشت، اما بیشتر وقت خود را صرف ریاضیات محض و نظریهٔ الگوریتمها میکرد. او نظریهای ارائه داد که بعدها به نام "ماشین تورینگ" مشهور شد: یک مدل ریاضی که اساس تمام محاسبات دیجیتال را توضیح میدهد و پایهٔ کامپیوترهای امروزی را شکل داد.
در کمبریج، تورینگ با اساتید برجسته و دانشجویان همعصر خود مانند ماکس نیومن ارتباط برقرار کرد و توانست دانش خود را در زمینهٔ منطق و محاسبات نظری به سطحی بیسابقه برساند. او نه تنها نظریههای تازهای مطرح کرد، بلکه توانست آنها را با دقت ریاضی اثبات کند و نشان دهد که بسیاری از مسائل پیچیدهٔ محاسباتی را میتوان با اصول سادهٔ الگوریتمی تحلیل کرد.
سفر علمی و جنگ جهانی دوم
نقطهٔ عطف زندگی تورینگ، فعالیت او در طول جنگ جهانی دوم بود. او به سازمان رمزگشایی بریتانیا پیوست و در مرکز "بلچلی پارک" مشغول شد. مأموریت او شکستن کدهای ماشین آلمانی انیگما بود؛ ماشینی که تصور میشد غیرقابل نفوذ است. تورینگ رئیس تیمی بود که وظیفه داشت رمزهای نیروی دریایی آلمانیها را بشکند. او با استفاده از استعداد خارقالعادهٔ خود، ماشینی مکانیکی به نام بامب طراحی کرد که توانست الگوهای کدگذاریشده را شناسایی کند و مسیر جنگ را تغییر دهد.
در طول این سالها، تورینگ با مشکلات فنی و فشارهای روانی عظیمی مواجه شد. او باید نمونهها و دادههای پیچیده را تحلیل میکرد، بدون اینکه اشتباهی رخ دهد؛ زیرا کوچکترین خطا میتوانست جان هزاران نفر را به خطر بیندازد. نقش او در کوتاه شدن جنگ و نجات میلیونها زندگی، غیرقابل اندازهگیری است و مورخان بارها تاکید کردهاند که بدون تلاشهای او، مسیر جنگ به شکل قابل توجهی طولانی میشد و رقم کشتگان جنگ جهانی دوم نیز حدود 14 میلیون نفر بیشتر میشد.
ماشین تورینگ و نظریه محاسبات
پس از جنگ، تورینگ به دانشگاه منچستر رفت و در آنجا به توسعهٔ کامپیوتر دیجیتال مدرن و مطالعهٔ هوش مصنوعی پرداخت. او اولین برنامههای کامپیوتری را نوشت و نظریههایی مطرح کرد که تا امروز اساس علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات را تشکیل میدهند. ایدهٔ ماشین تورینگ که پیشتر در دوران دانشگاه ارائه کرده بود، در این مرحله وارد عمل شد و امکان بررسی مسائل پیچیده و الگوریتمی را فراهم کرد.
ت ورینگ همچنین دربارهٔ هوش مصنوعی پرسشهایی بنیادی مطرح کرد. او میخواست بداند آیا ماشینها میتوانند تفکر کنند، و این پرسش منجر به طراحی تست تورینگ شد؛ آزمایشی که هنوز برای سنجش هوش مصنوعی استفاده میشود. این کار، پایهٔ فلسفی و علمی بسیاری از پژوهشهای آینده در زمینهٔ هوش مصنوعی شد و تورینگ را نه تنها یک مهندس و ریاضیدان، بلکه به مثابه یک متفکر پیشرو در فلسفهٔ علم و ذهن معرفی کرد.
ماشین بامب
زندگی شخصی و مشکلات اجتماعی
زندگی شخصی تورینگ با استعداد علمی او تضاد داشت. او به دلیل گرایش جنسیاش که در آن زمان در بریتانیا غیرقانونی بود، با تبعیض شدیدی مواجه شد. در سال ۱۹۵۲ به خاطر رابطه با مردی بازداشت شد و مجبور شد بین زندان یا درمان هورمونی انتخاب کند. او درمان هورمونی را پذیرفت، اما این تجربۀ بهاصطلاح درمانی، که چیزی جز اختگی شیمیایی نبود، به جسم و روح او آسیب زد و تاثیر زیادی در ابتلای او به افسردگی شدید داشت. همچنین از ادامۀ کار تورینگ روی پروژههای رمزنگاری جلوگیری شد.
تورینگ در دو سال پایانی عمرش اندوه و انزوای عمیقی را تجربه کرد که یکی از علل آن، تغییرات فیزیکی بدنش به علت اختگی شیمیایی بود. یکی از این تغییرات، رشد پستانهای تورینگ بود که طبیعتا برای او وضعیتی ناخوشایند محسوب میشد که تحمل دشوار بود. سرانجام آلن تورینگ در ژوئن 1954 خودکشی کرد. کالبدشکافی جسد او نشان داد که علت مرگش مسمومیت با سیانور بوده ولی مادر تورینگ ادعای پلیس دربارۀ خودکشی پسرش را نپذیرفت.
به هر حال خودکشی آلن تورینگ به علت فشارهای گوناگون نهادهای حکومتی بریتانیا، لکۀ ننگی در تاریخ لیبرالدموکراسی این کشور است و به خوبی نشان میدهد که حتی در لیبرالترین جامعۀ جهان در میانۀ قرن بیستم، دگرباشی چقدر میتوانست برای فرد دگرباش خطرناک و مصیبتزا باشد. آلن تورینگ در حالی به چنان مجازاتی – تحت لوای نام "درمان" – محکوم شد، که دولت و ملت بریتانیا پیروزی خودشان در جنگ جهانی دوم را عمیقا مدیون تورینگ بودند. علاوه بر بریتانیاییها، سایر ملل اروپایی و حتی غیراروپایی نیز مدیون تورینگ بودند و هستند؛ چراکه اگر حکومت هیتلر در جنگ جهانی دوم پیروز شده بود، جهان انسانی به مراتب جای بدتری میشد.
جالب اینکه تورینگ سرانجام در سال 2013 مشمول عفو سلطنتی شد! از سال 2009 تا سال 2013 با تلاش مجموعهای از برنامهنویسان و دانشمندان علوم کامپیوتری، چندهزار امضا برای عفو سلطنتی تورینگ جمع شد و سرانجام طرح عفو تورینگ در اکتبر 2013 در مجلس اعیان بریتانیا تصویب شد و در دسامبر همان سال به امضای ملکۀ بریتانیا رسید. ملکه در بریتانیا در حالی تورینگ را عفو کرد که بقای تاج و تختش را تا حد زیادی مدیون تورینگ بود!
میراث علمی و فرهنگی
تورینگ در ۷ ژوئن ۱۹۵۴ درگذشت اما میراث علمی او زنده مانده است. همهٔ کامپیوترهای مدرن، الگوریتمها، سیستمهای هوش مصنوعی و حتی امنیت سایبری امروز، بیواسطه از ایدهها و دستاوردهای او بهرهمندند. نظریههای او دربارهٔ محاسبات و الگوریتمها پایهٔ ریاضیات محاسباتی را شکل داد و راه را برای توسعهٔ فناوری دیجیتال هموار کرد.
فراتر از علم، تورینگ نمادی شد از ذهن خلاق، شجاعت فکری و عدالت ناپذیریهای اجتماعی که بسیاری از نوابغ تاریخ با آن مواجه بودهاند. زندگی او ترکیبی از استعداد علمی بینظیر، عشق به حقیقت و مقاومت در برابر تبعیض بود و نشان داد که استعداد و شجاعت فکری میتواند حتی در دشوارترین شرایط، تأثیر جهانی برجای گذارد. او نشان داد که بسیاری از مسائل پیچیده را میتوان به روشهای منطقی و سیستماتیک حل کرد و پایهٔ ریاضیات محاسباتی را شکل داد. ایدههای او بعدها در طراحی سیستمهای نرمافزاری، شبکههای کامپیوتری و رمزنگاری دیجیتال مورد استفاده قرار گرفت و تا امروز نقش حیاتی دارند.
کارهای علمی او حاکی از این بود که علم میتواند مسیر آیندهٔ بشریت را تغییر دهد، حتی وقتی فرد در زندگی شخصی با مشکلات و تبعیضهای شدید روبروست. شهرت تورینگ امروز نه فقط به خاطر دستاوردهای فنیاش، بلکه به خاطر الهامبخشی و تأثیر فرهنگی و فلسفی او بر جامعهٔ علمی و عمومی است. دنیای مدرن با کامپیوتر، اینترنت و هوش مصنوعی بدون نظریهها و برنامههای تورینگ تصورناپذیر است؛ میراثی که از نظر علمی و انسانی تا قرنها باقی خواهد ماند.
لینک کوتاه: کپی لینک
آیا انرژی هستهای واقعا ۱۰۰ درصد پاک است؟ حقایقی که باید بدانید کوچک اما حیاتی؛ نقش انگشت پنجم در راه رفتن نامزدهای اولیه اسکار 2026 ؛ نماینده ایران حذف شد اما فیلمسازان ایرانی حضور دارند چرخه معیوب غیر قابل شکستی که بیخوابی در مغز ایجاد میکند! عمارت ملکالتجار زیر سایه کوهستان؛ یکی از نادرترین خانههای اعیانی قاجار (عکس) ساعت کاسیو با طعم کوکا کولا؛ ترکیب نوستالژی و استحکام قصههای نان و نمک(72)/ برخوردی ساده، تحقیری بزرگ! مرسدسبنز و آینده خودروهای قابل تعمیر و بازیافتی / اقتصاد چرخشی به سبک مرسدس معاون پزشکیان: ایران بیش از میانگین جهانی در معرض تغییر اقلیم است تعلیق فعالیت سرایا السلام در ۲ استان عراق به دستور صدر ادعای موساد: اجازه نخواهیم داد تهران بار دیگر جهان را فریب دهد و یک توافق هستهای بد دیگر را اجرا کند احتمال انتقال بازیهای استقلال به مشهد؛ ورزشگاه امام رضا (ع) در انتظار تایید نهایی شورای تامین سرگردانی و وضعیت نامناسب دختران بسکتبالیست استقلال در فرودگاه (عکس) عثمان دمبله تاریخساز شد؛ نخستین جایزه «د بست» فیفا برای فوتبال فرانسه رونمایی از آرای فوقستاره آرژانتینی؛ انتخابهای لیونل مسی در مراسم The Best ۲۰۲۵ مشخص شد