.png "عصر ایران")
۰۷ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۷ آبان ۱۴۰۴ - ۰۰:۴۹
به خاطر یک مشت جوراب (فیلم) طرز تهیه قطاب کرمانی ، شیرینی های سنتی و اصیل ایرانی
قطاب کرمانی یکی از شیرینی‌های سنتی و اصیل ایرانی است که ریشه‌ای عمیق در فرهنگ و تاریخ استان کرمان دارد. در ادامه، طرز تهیه ساده قطاب کرمانی را با دو روش (سرخ کردن و فر) توضیح می‌دهیم.
قطاب کرمانی، یکی از قدیمی‌ترین شیرینی‌های ایرانی است که ریشه آن به دوران هخامنشیان بازمی‌گردد و از شهر کرمان سرچشمه می‌گیرد. این شیرینی ترد و خوشمزه، با خمیری نازک و مغزی از پسته یا گردو (یا ترکیبی از هر دو) تهیه می‌شود و با پودر قند تزیین می‌گردد.
برخلاف قطاب یزدی که مغز بادام دارد، قطاب کرمانی با مغزهای محلی کرمان طعم غنی‌تری می‌گیرد. می‌توانید آن را سرخ کنید یا در فر بپزید، و ماندگاری‌اش تا چند هفته در ظرف درب‌دار عالی است. در ادامه، طرز تهیه ساده و اصیل آن را با دو روش (سرخ کردن و فر) توضیح می‌دهیم.
اقلام مورد نیاز برای تهیه قطاب کرمانی
آرد سفید (الک‌شده): ۳۰۰ گرم
ماست: ۱۰۰ گرم
روغن مایع یا کره (نرم‌شده): ۱۰۰ گرم
جوش شیرین: ۱ قاشق چای‌خوری
نمک: نوک قاشق چای‌خوری
مغز پسته یا گردو (خرد یا پودرشده): ۲۰۰ گرم
شکر: ۱۰۰-۱۵۰ گرم (بسته به شیرینی دلخواه)
هل پودرشده (اختیاری): ۱/۲ قاشق چای‌خوری
گلاب (اختیاری): ۱ قاشق غذاخوری
پودر قند (برای تزیین): به مقدار لازم
روغن (برای سرخ کردن): به مقدار لازم
زمان تقریبی پخت با در نظر گرفتن استراحت خمیر، در حدود یک ساعت است.
چگونگی تهیه قطاب کرمانی
آماده‌سازی خمیر
ماست و جوش شیرین را در کاسه‌ای مخلوط کنید و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کنار بگذارید تا فعال شود (حباب بزند). در کاسه بزرگ‌تر، روغن یا کره را با همزن بزنید تا سفید و کرمی شود (۳ تا ۵ دقیقه). ماست مخلوط‌شده را اضافه کنید و هم بزنید. آرد الک‌شده و نمک را کم‌کم اضافه کنید و ورز دهید تا خمیر نرم و یکدستی به دست آید (نه خیلی سفت، نه چسبناک). خمیر را با پلاستیک بپوشانید و ۳۰ دقیقه در دمای اتاق استراحت دهید.
تهیه مواد میانی
مغز پسته یا گردو را در غذاساز یا هاون پودر کنید (نه خیلی ریز، کمی دانه‌دار بماند). شکر، هل و گلاب را اضافه کنید و مخلوط کنید تا خمیر مانندی شود که قابل شکل‌دهی باشد. اگر خیلی خشک بود، کمی گلاب بیشتر بزنید. مواد را در یخچال بگذارید تا سفت شود.
شکل‌دهی قطاب
خمیر را به ۲ تا ۳ قسمت تقسیم کنید. هر قسمت را با وردنه به ضخامت ۲ تا ۳ میلی‌متر باز کنید. با لیوان یا قالب دایره‌ای (قطر ۸ تا ۱۰ سانتی‌متر) دایره‌هایی برش بزنید. از مواد میانی به اندازه ۱ حبه قند در وسط هر دایره بگذارید، خمیر را تا کنید (به شکل نیم‌دایره یا هلال ماه) و لبه‌ها را محکم بپیچانید یا با چنگال فشار دهید تا باز نشود. (خمیرهای باقی‌مانده را دوباره ورز دهید و استفاده کنید.)
پخت قطاب (دو روش)
- سرخ کردن (روش سنتی): روغن را در شیرجوش یا تابه عمیق داغ کنید (نه خیلی داغ که بسوزد). قطاب‌ها را ۱ تا ۲ دقیقه از هر طرف سرخ کنید تا طلایی شوند. با کفگیر خارج کنید، روی توری یا دستمال بگذارید تا روغن اضافه برود.
- در فر (سالم‌تر): فر را روی ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد گرم کنید. قطاب‌ها را روی سینی با کاغذ روغنی بچینید و ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بپزید تا لبه‌ها طلایی شوند. (بدون روغن اضافی.)
تزیین و سرو
قطاب‌های داغ را بلافاصله در پودر قند بغلتانید (یا بپاشید) تا کاملاً پوشیده شود. اگر دوست دارید، کمی پودر پسته روی آن بپاشید. اجازه دهید خنک شوند و در ظرف درب‌دار در جای خنک نگه دارید (تا ۲ هفته ماندگار است؛ در فریزر تا یک ماه).
نکات مهم برای قطاب عالی
اندازه‌گیری دقیق: از ترازو استفاده کنید تا خمیر یکدست شود؛ این راز کیفیت بازاری است.
جایگزین‌ها: برای طعم متفاوت، مغز را با مخلوطی از پسته و گردو امتحان کنید. اگر بدون تخم‌مرغ می‌خواهید، این دستور بدون آن است.
مشکلات رایج: اگر خمیر ترک می‌خورد، کمی ماست بیشتر اضافه کنید. برای ترد ماندن، بعد از پخت در ظرف درب‌دار نگه دارید تا رطوبت نگیرد.
کالری و سلامت: هر قطاب حدود ۱۰۰-۱۵۰ کالری دارد؛ برای نسخه کم‌شکر، شکر مواد میانی را کم کنید.
تنوع: می‌توانید به جای سرخ کردن، در روغن کم تفت دهید یا حتی در مایکروویو (۱-۲ دقیقه) امتحان کنید.
تاریخچه قطاب کرمانی
در ادامه، تاریخچه و سیر تحول قطاب کرمانی را به‌صورت خلاصه و دقیق بررسی می‌کنیم.
خاستگاه و ریشه‌های تاریخی
ریشه‌های باستانی: قطاب کرمانی از نظر تاریخی به دوران هخامنشیان (۵۵۰-۳۳۰ پیش از میلاد) بازمی‌گردد. برخی منابع باستانی‌شناسی و متون کهن، مانند کتیبه‌های پارسی، به شیرینی‌هایی با مغز آجیل و خمیر نازک اشاره دارند که احتمالاً نیای قطاب امروزی بوده‌اند. این شیرینی‌ها در مراسم‌های مذهبی و آیینی به‌عنوان نذری یا هدیه استفاده می‌شدند.
تأثیر فرهنگ محلی: کرمان به دلیل موقعیت جغرافیایی در مسیر جاده ابریشم، از گذشته محل تلاقی فرهنگ‌ها و تجارت مواد اولیه مانند پسته و گردو بود. این امر باعث شد که قطاب کرمانی با مغزهای محلی (به‌ویژه پسته، محصول شاخص کرمان) شکل بگیرد و از دیگر انواع قطاب (مثل یزدی) متمایز شود.
نام‌گذاری: واژه «قطاب» احتمالاً از ریشه پارسی یا عربی به معنای «شیرینی پیچیده‌شده» گرفته شده است، که به روش پیچیدن خمیر دور مغز اشاره دارد. در برخی متون قدیمی، به این نوع شیرینی‌ها «کلوچه مغزدار» هم گفته می‌شد.
جایگاه فرهنگی و اجتماعی
مراسم و آیین‌ها: قطاب کرمانی در عید نوروز، مراسم عروسی، و جشن‌های مذهبی (مثل عید فطر) جایگاه ویژه‌ای دارد. این شیرینی به‌عنوان نذری یا هدیه در میان خانواده‌ها توزیع می‌شود و نمادی از مهمان‌نوازی کرمانی‌هاست.
اقتصاد محلی: پسته و گردو، دو ماده اصلی قطاب، از محصولات کلیدی اقتصاد کرمان هستند. تولید قطاب به‌صورت خانگی و صنعتی، به‌ویژه در شهرهایی مثل رفسنجان و سیرجان، به اقتصاد محلی کمک کرده است.
تفاوت با قطاب یزدی: قطاب کرمانی به دلیل استفاده از پسته (محصول شاخص کرمان) و روش سرخ کردن، طعمی متفاوت و بافتی تردتر نسبت به قطاب یزدی دارد. همچنین، قطاب کرمانی معمولاً شیرینی کمتری دارد و طعم مغزها در آن غالب است.
نکات جالب درباره قطاب کرمانی
مانگاری بالا: به دلیل استفاده از مواد خشک و سرخ کردن، قطاب کرمانی می‌تواند هفته‌ها بدون خراب شدن بماند، که آن را به یک شیرینی ایده‌آل برای سفرهای طولانی تبدیل کرده بود.
ارتباط با دیگر شیرینی‌ها: قطاب کرمانی شباهت‌هایی به باقلوای سنتی ایرانی و شیرینی‌های مغزدار خاورمیانه (مثل معجون لبنانی) دارد، که نشان‌دهنده تبادل فرهنگی در منطقه است.
نماد هویت کرمانی: در کنار زیره و پسته، قطاب به‌عنوان یکی از نمادهای خوراکی کرمان شناخته می‌شود و در ضرب‌المثل‌ها و داستان‌های محلی از آن یاد شده است.
منبع: ایرنا
لینک کوتاه: کپی لینک
متن تبریک تولد متولدین آبان آیا تحقیر کردن هوش مصنوعی دقت آن را افزایش میدهد؟ دانشمندان میگویند خفاش ها در مغزشان چیزی شبیه سیستم GPS دارند 500 سال جستجو برای یافتن گنج گمشده مونتزوما جنگجوی باستانی با شمشیرش بعد از 1400 سال از زیر خاک بیرون آمد راهنمای نگهداری درست سس ها، این سس ها را در یخچال نگذارید طرز تهیه قطاب کرمانی ، شیرینی های سنتی و اصیل ایرانی آیفون ۲۰ با دکمه های غیرمتحرک عرضه می‌شود قدرتمندترین کنسول دستی اندرویدی «رتروید» معرفی شد لپ تاپ حرفهای جدید اپل مشکل حرارتی دارد کالری یک حبه قند چقدر است؟ طرز تهیه مارمالاد کدو حلوایی 6 ترفند سریع و مؤثر رفع چربی لبه درب قابلمه طرز تهیه نان کروسان پنیری؛ صبحانه سالم برای بچه های مدرسه ای ۲۰ راهکار مؤثر برای اینکه خانوادهای شاد و صمیمی داشته باشیم
اخبار و تحلیل های ترکیه