دانشمندان دریافتند که زنان با دریافت یک ماده مغذی ممکن است با ابتلا به بیماری آلزایمر مقابله کنند.
بیماری آلزایمر، شایعترین نوع زوال عقل، به آرامی حافظه و مهارتهای تفکر را از بین میبرد و میلیونها نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار میدهد. نتایج پژوهشها نشان میدهد که زنان بیشتر از مردان به بیماری آلزایمر مبتلا میشوند.
دانشمندان مدتها در این فکر بودهاند که چرا زنان با خطر بیشتری ابتلا به آلزایمر مواجه هستند و نتایج پژوهش جدید نشان میدهد که چربیهای موجود در خون، به ویژه اسیدهای چرب امگا، میتوانند نقش بزرگی در این مورد ایفا کنند. چربیها یا لیپیدها نه فقط انرژی ذخیره شده در بدن محسوب میشوند، بلکه برای عملکرد صحیح مغز نیز مهم هستند.
مغز انسان تقریبا ۶۰ درصد چربی دارد و انواع خاصی از چربیها به ساخت سلولهای مغزی و پشتیبانی از ارتباطات بین آنها کمک میکنند. چربیهای اشباع شده معمولا «ناسالم» و چربیهای غیراشباع «سالم» در نظر گرفته میشوند. اسیدهای چرب امگا که به گروه چربیهای غیراشباع تعلق دارند، در غذاهایی مانند ماهی سالمون، ماهی تن، گردو و دانههای کتان یافت میشوند و به خاطر حمایت از سلامت قلب شناخته شدهاند اما نتایج پژوهش جدید نشان میدهد که ممکن است این نوع از چربیها از مغز نیز محافظت کنند.
پژوهشگران «کینگر کالج لندن» و دانشگاه «کوئین مری» لندن، نمونههای خون ۸۴۱ نفر را بررسی کردند که شامل افراد مبتلا به بیماری آلزایمر، افرادی با مشکلات خفیف حافظه و افرادی با مغز سالم بودند. با استفاده از ابزارهای پیشرفته آزمایشگاهی، حدود ۷۰۰ نوع مختلف چربی در خون اندازهگیری شد تا تفاوتهای بین افراد مبتلا به آلزایمر و افراد سالم مشخص شود.
نتایج نشان داد که برای مردان، تفاوت قابلتوجهی در سطح چربیهای سالم و ناسالم بین افراد مبتلا به آلزایمر و افراد بدون آلزایمر وجود نداشت، اما برای زنان، نتایج بسیار متفاوت بود؛ زنان مبتلا به آلزایمر نسبت به زنان سالم، اسیدهای چرب امگا و سایر چربیهای غیراشباع کمتری داشتند. آنان چربیهای اشباع بیشتری داشتند که کمتر «سالم» در نظر گرفته میشوند.
این یافتهها نشان میدهد که نحوه تاثیر چربیها بر مغز ممکن است به جنسیت بستگی داشته باشد و توضیح میدهد که چرا زنان با خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری مواجه هستند.
کریستینا لگیدو-کویگلی، یکی از پژوهشگران ارشد این پژوهش اظهار کرد که زنان پس از سن ۸۰ سالگی، بیشتر از مردان به آلزایمر مبتلا میشوند. وی افزود که این یافتهها نشاندهنده تفاوتهای زیستشناسی چربی در مغز مردان و زنان است و میتواند مسیری برای روشهای جدید بررسی این بیماری مشخص کند.
آسگر ورتلیند، پژوهشگر دیگر پژوهش کنونی نیز تاکید کرد که نتایج، نشاندهنده اهمیت لیپیدهای حاوی اسیدهای چرب امگا برای زنان است. این پژوهش همچنین سوالاتی درباره تاثیر رژیم غذایی بر کاهش خطر ابتلا به آلزایمر مطرح میکند. پزشکان توصیه کردند که زنان باید از مصرف کافی غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا اطمینان حاصل کنند یا مکملها را در نظر بگیرند.
با این حال، پژوهشگران هشدار میدهند که قبل از هرگونه توصیه قطعی به زنان، نیاز به آزمایشهای بالینی بیشتری وجود دارد و فقط به این دلیل که نتایج این پژوهش، ارتباطی بین چربی و مغز را نشان میدهد، مصرف اسیدهای چرب امگا بهطور مستقیم از بیماری آلزایمر جلوگیری یا آن را درمان میکند.
متخصصان مرکز تحقیقات آلزایمر بریتانیا نیز نظرات خود در مورد نتایج این پژوهش بیان کردند. آنان خاطرنشان کردند که از هر سه نفر مبتلا به زوال عقل در بریتانیا، دو نفر زن هستند. این مورد میتواند تا حدی به این دلیل باشد که زنان بیشتر از مردان عمر میکنند و عوامل مختلفی مانند هورمونها، سطح تحصیلات و شرایط اجتماعی ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند.
نتایج این پژوهش گامی مهم به سمت پیشرفت علمی در این زمینه است و نشان میدهد که چربیهای موجود در خون ممکن است سرنخهایی درباره سلامت مغز ارائه دهند و اینکه مردان و زنان ممکن است بهطور متفاوت تحت تاثیر چربیها قرار گیرند.
نتایج این پژوهش ثابت نمیکند که اسیدهای چرب امگا میتوانند آلزایمر را متوقف کنند، اما نشان میدهد که آنها برای زنان اهمیت بیشتری دارند. اگر آزمایشهای آینده این یافتهها را تایید کنند، پزشکان ممکن است روزی توصیههای شخصیسازیشدهتری را بر اساس جنسیت، از جمله رژیمهای غذایی یا درمانهای متناسب، توصیه کنند.
سایت ساینس گزارش کرد، بهطور خلاصه، نتایج این پژوهش به ما یاد آوری میکند که مصرف غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا علاوه بر پشتیبانی از سلامت قلب، میتواند در محافظت از مغز زنان با افزایش سن نیز اهمیت داشته باشد.
امیدواریم که درک بهتر در مورد چربیها، ما را به یافتن راههایی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر نزدیکتر کند.