.png "عصر ایران")
۰۷ مرداد ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۷ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۸:۱۱
تمدنی ۵ هزار ساله که هنوز در ایران ناشناخته است / داستان شاهان عیلام به زبان ساده / عیلامیان در بیش از ۵ هزار سال قبل در ایران چه می‌کردند؟ آن‌ها پیش از هخامنشیان حکومت قدرتمندی بودند (فیلم) گفتگوهای عصر ایرانی : گفتگو با کامیار عبدی؛ باستانشناس
تمدنی ۵ هزار ساله که هنوز در ایران ناشناخته است / داستان شاهان عیلام به زبان ساده / عیلامیان در بیش از ۵ هزار سال قبل در ایران چه می‌کردند؟ آن‌ها پیش از هخامنشیان حکومت قدرتمندی بودند (فیلم)
پوزور اینشوشیناک، در حدود ۲۲۰۰ پیش از میلاد می‌زیست و تلاش کرد عیلام را به قدرتی متحد تبدیل کند تا در برابر دشمنان مقاومت نماید.
گفتگو با کامیار عبدی درباره عیلامیان را این‌جا ببینید
عصر ایران ؛ گفتگو از حسن ظهوری _ تمدن عیلام یکی از تمدن‌های کمتر شناخته‌شده ایران است که به دلیل اهمیت و گستردگی دوره هخامنشی، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از مردم ایران آگاهی چندانی از تمدن‌های بزرگ پیش از هخامنشیان ندارند. عیلام، بزرگ‌ترین این تمدن‌ها، قلمرویی گسترده در غرب و جنوب غربی ایران، تا استان فارس، را در بر می‌گرفت.
تمدن عیلام یکی از تمدن‌های باستانی مهم منطقه بین‌النهرین و جنوب غربی ایران به شمار می‌رود. این تمدن از حدود ۲۷۰۰ تا ۵۳۹ پیش از میلاد در منطقه‌ای شامل بخش‌هایی از خوزستان، استان ایلام امروزی، لرستان و جنوب عراق کنونی شکوفا بود. عیلام با توجه به گستره تمدنی بیش از دو هزار ساله خود، به سه دوره مشخص تقسیم می‌شود: دوره عیلام قدیم (حدود ۲۷۰۰ تا ۱۶۰۰ پیش از میلاد)، عیلام میانی (حدود ۱۶۰۰ تا ۱۱۰۰ پیش از میلاد) و عیلام نو (حدود ۱۱۰۰ تا ۵۳۹ پیش از میلاد) که با ظهور هخامنشیان به پایان رسید.
تمدن عیلام دارای ساختار سیاسی پیچیده‌ای با پادشاهی متمرکز بود. پادشاهان عیلامی معمولاً با عناوینی چون «سوکَل» به معنای پادشاه و «سوکَل‌مخ» به معنای پادشاه بزرگ خطاب می‌شدند. جامعه عیلام طبقاتی بود و شامل اشراف، کاهنان، کشاورزان و احتمالاً بردگان می‌شد. با این حال، زنان در این تمدن از جایگاه اجتماعی قابل‌توجهی برخوردار بودند و برخی ملکه‌ها نقش‌های سیاسی مهمی ایفا می‌کردند.
عیلامیان در معماری، مجسمه‌سازی و هنر مهارت چشمگیری داشتند. زیگورات چغازنبیل در خوزستان، که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده، یکی از برجسته‌ترین آثار معماری دوره عیلامی است. عیلامیان از نظام نگارش پیشرفته‌ای برخوردار بودند و از خط میخی و پیش از آن از خط تصویری استفاده می‌کردند. خط و نگارش آن‌ها منحصربه‌فرد بود و به هیچ خط مشابهی شباهت نداشت.
اقتصاد تمدن عیلام بر پایه کشاورزی، دامداری و تجارت استوار بود. این تمدن با تمدن‌های سومری، اکدی و در دوره‌های بعدی با آشوری‌ها و بابلی‌ها روابط تجاری و گاه جنگ‌هایی داشت. عیلامیان به آیین چندخدایی باور داشتند و خدایانی چون هومبان (خدای آسمان)، اینشوشیناک (خدای حامی شوش) و پینیکیری (الهه مادر) را پرستش می‌کردند.
این گفتگو به‌طور خاص به دوره عیلام قدیم، یعنی آغاز شکوه این تمدن بزرگ و طولانی‌مدت، می‌پردازد. در این دوره، مراکز شهری مانند شوش و اوان (که مکان دقیق آن هنوز مشخص نیست) پدیدار شدند. عیلام قدیم با تمدن‌های سومری و اکدی در بین‌النهرین تعامل داشت و مجموعه‌ای از شهر-دولت‌ها تحت حاکمیت فرمانروایان یا پادشاهان محلی اداره می‌شدند. شوش به‌عنوان مهم‌ترین مرکز سیاسی و فرهنگی این دوره شناخته می‌شود.
منابع تاریخی از سلسله‌ای به نام سلسله اوان در این دوره یاد کرده‌اند. یکی از پادشاهان برجسته این دوره، پوزور اینشوشیناک، در حدود ۲۲۰۰ پیش از میلاد می‌زیست و تلاش کرد عیلام را به قدرتی متحد تبدیل کند تا در برابر دشمنان مقاومت کند. در حدود ۲۳۳۴ پیش از میلاد، سارگون اکدی، بنیان‌گذار امپراتوری اکد، به عیلام حمله کرد و شوش را تحت کنترل خود درآورد. عیلام برای مدتی تحت نفوذ اکدی‌ها قرار گرفت، اما پس از افول اکدی‌ها، عیلامیان به رهبری افرادی چون پوزور اینشوشیناک استقلال خود را بازیافتند و حتی به بخش‌هایی از بین‌النهرین حمله کردند.
کاوش‌های باستان‌شناسی در شوش آثار مهمی از دوره عیلام قدیم، از جمله لوحه‌های گلی، مهره‌های استوانه‌ای و اشیای سفالی را آشکار کرده است. با این حال، هنوز ناشناخته‌های بسیاری درباره این دوره وجود دارد.
در این گفت‌وگو با دکتر کامیار عبدی، باستانشناس برجسته و استاد دانشگاه، به بررسی تمدن عیلام پرداخته‌ایم. این گفت‌وگو به دو بخش تقسیم شده است: بخش نخست، که اکنون ارائه می‌شود، به عیلام قدیم اختصاص دارد و بخش دوم به دوره‌های عیلام میانی و نو می‌پردازد.
دکتر عبدی در این گفت‌وگو به زبانی ساده و به‌صورت داستان‌گونه، اطلاعات جامعی درباره عیلام قدیم ارائه می‌دهد. دیدن این گفتگو به بیننده کمک می‌کند تا با تمدن بزرگی که پیش از هخامنشیان در ایران وجود داشته آشنا شوند و به شناخت عمیق‌تری از تاریخ ایران دست یابند، ایرانی که شاید تاکنون ناشناخته مانده باشد و با شناختش به آن افتخار خواهند کرد.
ویدئوهای دیدنی دیگر در کانال های آپارات و یوتیوب عصر ایران 👇👇👇 کانال 1 aparat.com/asriran کانال 2 youtube.com/@asriran_official/videos
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
تصاویر دلخراش از سوختگی مردم غزه هنگام دریافت غذای داغ (فیلم) قطع برق هنگام سخنرانی عضو شورای شهر تهران (فیلم) خودروهای سوخته بمباران اسرائیل در نزدیکی زندان اوین (فیلم) رکورد باورنکردنی نوجوان ژاپنی؛ رکورد یوسین بولت افسانه‌ای شکست! (فیلم) وزش باد شدید و طوفان در برزیل (فیلم) کشف راز رادیواکتیو در یکی از ایستگاه‌های متروی برلین (فیلم) آرزویی که شهرام شب‌پره را به گریه انداخت (فیلم) غرق‌شدن ٣ نوجوان در سواحل رامسر (فیلم) مرگ مغزی و ۸ ساعت طلایی برای نجات جان انسان‌ها (فیلم) رهبر انقلاب: به کوری دشمن، «ایران» را به اوج ترقی و افتخار خواهیم رساند؛ ملت ایران این توانایی را دارد و به توفیق الهی این توانایی را اعمال و به نتیجه خواهد رساند (فیلم) توصیه رییس پلیس آگاهی تهران به مردم برای تشخیص نیروی پلیس از مامورنماها (فیلم) 4 ترفند ساده برای تشخیص محصولات اصل از تقلبی (فیلم) اژه‌ای: دشمنان فکر می‌کردند کار ایران نهایتا در ۴ روز تمام می‌شود (فیلم) جداسازی دوقلو‌های به‌هم‌چسبیده در عربستان (فیلم) چرا استرس بعضی‌ها را چاق می‌کند؟! راه‌های مقابله با آن (فیلم)