ترس از ازدواج، یک امر طبیعی است. یکی از تصمیمهای مهم در زندگی هر کسی ازدواج است. ازدواج با کسی که تا به حال او را ندیدهاید و آن را نمیشناسید میتواند بسیار ترسناک باشد. اما برای اینکه بتوانید یک ازدواج منطقی و معقولانه داشته باشید باید نسبت به طرف مقابل خود شناخت کاملی داشته باشید. شاید بارها جملاتی چون من آمادگی ازدواج ندارم، ازدواج مرا میترساند، ازدواج من را محدود میکند، ازدواج برای من نیست و… مواجه شده باشید.
به گزارش میگنا، ازدواج، یکی از ارکان اصلی تشکیل خانواده و سنگ بنای جامعهای سالم است. با این حال، برخی افراد با ترس غیرمنطقی و شدید از ازدواج و تعهد دست و پنجه نرم میکنند. این ترس که با نام «گاموفوبیا» (Gamophobia) شناخته میشود، میتواند بر روابط عاطفی و مسیر زندگی فرد تاثیر بسیار زیادی بگذارد.
ترس از ازدواج یا گاموفوبیا ترس از تعهدی است که فرد را از لذت بردن روابط معنادار و آیندهدار منع میکند. جدایی دردناک، طلاق یا تنها ماندن در دوران کودکی یا بزرگسالی باعث میشوند که فرد از متعهد شدن به کسی که دوستش دارد بترسد.
گاموفوبیا یا ترس از ازدواج، نوعی اختلال روانشناختی است که با ترس غیرمعقول و دائمی از ارتباط عاطفی و تعهد در روابط صمیمی مشخص میشود.
این افراد معمولا ترس شدیدی از تعهد در روابط عاطفی و جنسی دارند و اغلب از ایجاد روابط صمیمی اجتناب میکنند یا سریعا چنین روابطی را قطع میکنند.
آنها همچنین نگرانی زیادی در مورد طلاق، ترک شدن یا آسیب دیدن در روابط دارند و در موقعیتهای نزدیک شدن و تعهد، احساس ناراحتی شدیدی میکنند.
این افراد اغلب تمایلی به ازدواج یا داشتن روابط طولانیمدت ندارند. ریشه این اختلال میتواند در تجربیات منفی قبلی، نگرش منفی نسبت به ازدواج یا روابط، یا ترس از از دست دادن استقلال و آزادی باشد. درمانهای مختلفی مانند درمان شناختی-رفتاری برای گاموفوبیا موثر هستند تا با این ترسها مقابله کنند.
فردی که گاموفوبیا دارد، ترسی بسیار شدید از تعهد دارد که حتی باعث میشود داشتن روابط طولانی مدت را غیر ممکن بداند. برخی افراد نمیتوانند به برنامههای بلندمدت مانند انتخاب دانشگاه، انتخاب شغل یا انتخاب مکانی برای زندگی متعهد شوند. این ترس از تعهد با گاموفوبیا، که به طور خاص در مورد روابط شخصی است، متفاوت است. اما نگران نباشید
علائم گاموفوبیا
علائم گاموفوبیا یا ترس از ازدواج عبارتند از:
نوع نشانه توضیحات
ترس شدید و غیرمنطقی از تعهد در روابط عاطفی و جنسی افراد مبتلا به گاموفوبیا، ترس و اضطراب شدیدی نسبت به هر گونه تعهد و نزدیکی در روابط صمیمانه دارند. این ترس معمولا غیرمنطقی و غیر متناسب با واقعیت است.
اجتناب از ایجاد روابط صمیمی این افراد اغلب از ایجاد روابط عاطفی نزدیک اجتناب میکنند یا بلافاصله چنین روابطی را قطع میکنند و ترجیح میدهند تا روابط سطحی و بدون تعهد داشته باشند.
نگرانی زیاد در مورد طلاق و ترک شدن افراد مبتلا به گاموفوبیا، نگرانی شدیدی در مورد امکان طلاق، ترک شدن یا آسیب دیدن در روابط خود دارند. نگرانیهایی که اغلب غیرمنطقی و فراتر از واقعیت هستند.
احساس ناراحتی در موقعیتهای نزدیک و تعهد این افراد هنگام مواجهه با موقعیتهایی که نیاز به نزدیکی و تعهد دارد، احساس ناراحتی و اضطراب شدیدی میکنند.
عدم تمایل به ازدواج یا روابط طولانیمدت به دلیل ترس از تعهد، افراد مبتلا به گاموفوبیا اغلب تمایلی به ازدواج یا داشتن روابط طولانیمدت ندارند.
علائم گاموفوبیا
افراد مبتلا به گاموفوبیا، زمانی که به تعهد به دیگری فکر میکنند، احتمالا علائم و نشانههای فیزیکی زیر را تجربه میکنند:
لرز
سرگیجه
تعریق بیش از حد
تپش قلب
حالت تهوع
تنگی نفس
لرز
ناراحتی معده
تشخیص گاموفوبیا
افرادی که ترس از ازدواج دارند، نشانههایی از خود بروز میدهند که با توجه به آنها میتوان به وجود این مشکل در فرد پی برد.
نشانهها و معیارهای اصلی برای تشخیص گاموفوبیا یا ترس از ازدواج عبارتند از:
ترس و اضطراب شدید از ورود به روابط تعهد آمیز و ازدواج
فرد به طور مداوم از ورود به روابط عاطفی یا ازدواج خودداری میکند.
فرد باورهای منفی و غیرواقعبینانه ای در مورد ازدواج دارد، مانند اینکه ازدواج به از دست دادن آزادی منجر میشود که این باورها باعث میشود که فرد از ازدواج اجتناب کند.
ترس از ازدواج باعث میشود که فرد در سایر جنبههای زندگی خود مانند کار، روابط اجتماعی و … نیز با مشکل مواجه شود.
ترس از ازدواج در زنان بیشتر است یا مردان؟
ترس از ازدواج مشکلی وابسته به جنسیت است و احتمال ایجاد آن هم در زنان و هم در مردان وجود دارد و در هر کدام دلیل ترس متفاوت است. با این حال تحقیقات و آمارهای روانشناسان از میزان مراجعه بیماران برای درمان ترس از ازدواج نشان دهنده این است که مردان به دلیل ترس از تعهد و مسئولیتهای بعد از ازدواج، بیشتر از زنان به این مشکل مبتلا میشوند.
دلایل
دلایل ترس از ازدواج مانند سایر انواع فوبیا، گاموفوبیا اغلب نتیجه تعدادی از عوامل مختلف است. کارشناسان و مشاوران هنوز به طور قطع نمیتوانند دلیل اصلی ترس از ازدواج را مشخص کنند. اما بر این باورند که محیط، آسیبهای دوران کودکی و نوع تریبیت در این موضوع بی تاثیر نخواهد بود. برخی افراد به صورت ژنتیکی شخصیت پر استرسی دارند، این موضوع میتواند در ترسهای این افراد در آینده و بزرگسالی بسیار تاثیرگذار باشد.
برخی از تحقیقات نشان می دهد که اضطراب در مورد تعهدات مالی و سایر خواسته های اجتماعی مرتبط با روابط می تواند ترس از تعهد و ازدواج را تشدید کند. ترس از ازدواج در دختران و پسران دلایلی متفاوتی دارد، همانطور که شخصیت دختران و پسران متفاوت است، قطعا دلایل ترس در آنها هم متفاوت خواهد بود. برای جلوگیری از ترس از ازدواج بهتر است برای درمان این مسائل به متخصص مراجعه کنید.
یکی از عوامل تشدید کننده گاموفوبیا، مشاهده ازدواجهای ناموفق در اطرافیان است. افرادی که در خانواده یا دوستان خود شاهد طلاق، خیانت یا کشمکشهای مداوم بودهاند، به طور ناخودآگاه این ترس را درونی میکنند که مبادا تجربه مشابهی برای آنها تکرار شود. این نگرانی به ویژه در کودکان طلاق یا کسانی که الگوهای ارتباطی ناسالم را دیدهاند، عمیقتر است. با این حال، بررسی دلایل شکست این ازدواجها مانند اختلاف سنی زیاد، عدم شناخت کافی یا مشکلات مالی میتواند به فرد کمک کند تا متوجه شود که هر رابطهای الزاماً به سرنوشتی مشابه ختم نمیشود. در واقع، آگاهی از این عوامل و انتخاب آگاهانه شریک زندگی میتواند از تبدیل ترس طبیعی به فوبیا جلوگیری کند.
سبک دلبستگی ناایمن
الگوهای دلبستگی در اوایل کودکی نیز ممکن است باعث ایجاد ترس از ازدواج و تعهد در بزرگسالی شود. سبک های دلبستگی الگوهای رفتاری و پیوندهای عاطفی هستند که بین افراد شکل می گیرد. تصور میشود که دلبستگیهای اولیه بین کودکان و مراقبان آنها تأثیری پایدار بر دلبستگیهای بعدی دارد.
کودکانی که توسط مراقبان پاسخگو بزرگ میشوند، بیشتر سبکهای دلبستگی ایمن را شکل میدهند، در حالی که کودکانی که نیازهای خود را برآورده نمیکنند، بیشتر احتمال دارد سبکهای ناایمن ایجاد کنند. افرادی که دارای سبک های دلبستگی ناایمن هستند اغلب در ایجاد روابط مشکل دارند، در روابط احساس امنیت کمتری می کنند، با ترس از رها شدن دست و پنجه نرم می کنند، یا ممکن است از تعهد بترسند یا آن را رد کنند.
تاثیرپذیری از دیگران
احتمالا شما هم اطرافتان برخی آدم هایی هستند که مدام از اینکه ازدواج کرده اند پشیمان بوده و به شما می گویند هرگز ازدواج نکن..این امر سبب می گردد برخی دختران با مشاهده ناراحتی خاطر هم جنسانش پس از ازدواج نیز تمایلی به ازدواج کردن نداشته باشند.. چرا که تصور می کنند قرار است همه تجربیات بدی که اطرافیانش داشته اند نیز خودشان هم پس از ازدواج تجربه کنند..
در حالی که اگر بانوان در انتخاب همسر دقت لازم را داشته باشند و از مشاور روانشناس در جلسات مشاوره قبل از ازدواج برای شناخت بهتر فرد کمک بگیرند، می توان با دید بازتری اقدام به ازدواج نمود.
ژنتیک و تأثیرات خانواده
تحقیقات همچنین نشان می دهد که ژنتیک در بروز فوبیا و سایر شرایط اضطرابی نقش دارد. ویژگیهای ارثی ممکن است فرد را مستعد این ترس کند، اما نگرشهایی که از طریق تأثیرات خانوادگی آموخته میشوند نیز ممکن است نقش داشته باشند.
سایر دلایل ترس از ازدواج علاوه بر این موارد، برخی دلایل دیگر میتوانند موجب ترس از ازدواج شود. ازجمله این دلایل عبارتنداز:
سابقه بیماری روحی و روانی در خانواده
داشتن پدر و مادر مطلقه
حساسیت بیش از اندازه روی طلاق
بیماری روحی و روانی شکستهای عاطفی
دلایل ترس از ازدواج در زنان
ترس از ازدواج در زنان میتواند دلایل
ترس از تعهد یا گاموفوبیا نوعی ترس غیرواقعی از پیمان بستن، تعهد دادن و پذیرا شدن التزام برای باقی ماندن در یک ارتباط ثابت و صادقانه در کنار یک شخص دیگر برای همیشه است. گاموفوبیا اصطلاحی است که برای توصیف ترسهای غیرعادی از تعهد و ازدواج به کار میرود.
مختلفی داشته باشد:
انتظار برای گزینههای بهتر
شخصیت اجتنابی
تجربههای عاطفی تلخ
ترس از مسئولیت پذیری
ترس از نرسیدن به اهداف
ترس از مسخره شدن توسط دیگران
ترس از رابطه جنسی
دلایل ترس از ازدواج در پسران
ترس از ازدواج در پسران دلایلی دارد که عبارتند از:
ترس از تعهد مسائل مالی و اقتصادی
وابستگی افراطی
عدم تمایل به سازگاری و تغییر دادن شرایط زندگی
تجربیات تلخ در دوران کودکی
ترس از طلاق
تجربه ناخوشایند از داشتن رابطه
تصور نادرست از ازدواج
عدم مسئولیت پذیری
تست ترس از ازدواج
برای انجام تست ترس از ازدواج (گاموفوبیا)، میتوانید از پرسشنامههای استاندارد استفاده کنید. یکی از پرسشنامههای رایج در این زمینه، پرسشنامه ترس از تعهد (Commitment Anxiety Scale) است که شامل سوالاتی است که میزان ترس و اضطراب فرد را در مورد تعهد و ورود به روابط عاطفی مشخص میکنند.
برخی از سوالات این پرسشنامه عبارتند از:
آیا فکر کردن به ورود به یک رابطه عاطفی تعهدآمیز باعث ایجاد اضطراب در شما میشود؟
آیا از این میترسید که اگر وارد یک رابطه عاطفی شوید، آزادی و استقلال خود را از دست بدهید؟
آیا ترجیح میدهید روابط خود را در سطح سطحی و غیرتعهدآمیز نگه دارید؟
آیا فکر کردن به اینکه برای همیشه با یک نفر باشید، باعث ایجاد اضطراب در شما میشود؟
آیا از درگیر شدن در روابط عاطفی جدی اجتناب میکنید؟
پاسخهای فرد به این سوالات میتواند میزان ترس از ازدواج و تعهد را نشان دهد.
نمره بالا در این پرسشنامه، نشاندهنده وجود گاموفوبیا یا ترس از ازدواج در فرد است.
اگر شریک شما ترس از ازدواج دارد
اگر شریک شما دچار گاموفوبیا است، به این معنی نیست که احساسات او نسبت به شما واقعی نیست. این یک فوبیا است، بنابراین چیزی در مورد شما نیست. این بدان معنا نیست که احساسات شما اهمیتی ندارند. اگر شریک شما قصد تغییر ندارد و ازدواج و تعهد برای شما مهم است، در نظر بگیرید که با چه چیزی می خواهید زندگی کنید.
اگر شریک زندگی شما می خواهد تغییر کند، شما می توانید کمک کنید. اجازه دهید در مورد احساسات خود بدون ترس از قضاوت صحبت کند. به آنها زمان و مکان بدهید تا قدم های کوچک بردارند. در جستجوی درمان از آنها حمایت کنید و در صورت تمایل به آنها پیشنهاد دهید که با آنها همراه شوید. ارتباط موثر تنها راه برای پیشبرد به نفع هر دو طرف است.
راههای مقابله با ترس از ازدواج کدامند؟
هر فردی ممکن است یکبار در طول زندگی خود به این عارضه مبتلا شود. اما راههای جلوگیری از ابتلا به این فوبیا کدام است؟
از آنچه میترسید را مشخص کنید:
آیا ازدواج ترسناک است؟ آیا از جشن عروسی هراس دارید؟ از چه میترسید؟ چه چیزی باعث شده تا این ترس در وجود شما ریشه بزند؟به دنبال آن باشید که از چه چیزی ترس دارید و با ایجاد حس مثبت نسبت به آن این ترس را از بین ببرید.
مثبت فکر کنید: به زندگی مشترک و ازدواج با دید مثبت نگاه کنید. منظور رویاسازی و داشتن یک زندگی ایدهآل و بدون مشکل نیست، بلکه نگاه کردن به جنبههای مثبت زندگی است. به خانه مشترک، مسافرت، ماه عسل و…. میتواند ترس از ازدواج در فرد را کاهش دهد.
به تغییرات فکر کنید: به تغییرات مثبتی که بعد از ازدواج در زندگی و شخصیت شما ایجاد میشود توجه داشته باشید. به این فکر کنید که ازدواج با او چه ویژگیهیا مثبتی برایتان در بر خواهد داشت. در بسیاری از مواقع زوجین از کنار هم بودن و دوستی لذت میبرند اما اکر به تغییرات مثبت ازدواج فکر کنند، قطعا این احساس و علاقه بیش از قبل خواهد شد.
با شریک زندگی خود صادق باشید: به هیچ عنوان قبل از ازدواج نسبت به خواستههای یکدیگر بی تفاوت نباشید. زمانی که یک کمبودی در رابطه احساس میکنید و آن را با طرف مقابل خود در میان نمیگذارید قطعا به خود و زندگی مشترکتان ظلم کردهاید. به همین دلیل بهتر است با یکدیگر صادق باشید و از سرکوب کردن احساسات یکدیگر بپرهیزید.
به عروسی بروید: یکی از بهترین راهها برای از بین بردن ترس از ازدواج، آن است که در معرض آن قرار بگیرید. اگر از ازدواج میترسید برای مقابله با این ترس باید در جشنهای عروسی شرکت کنید. سعی کنید در نزدیکترین حالت به ازدواج قرار بگیرید تا این ترس از بین برود. با این کار نوع نگاه شما به زندگی مشترک قطعا تغییر خواهد کرد.
با شریک زندگی خود معاشرت کنید: به شریک زندگی خود به عنوان بهترین دوست نگاه کنید. اگر شریک زندگی خود را به عنوان یک دوست صمیمی و رفیق ببینید، ترس از ازدواج کم رنگ خواهد شد. در صورتی که به شریک زندگیتان به عنوان یک دوست نگاه کنید و آن را در حلقه دوستانتان قرار دهید، قطعا میتوانید در رابطه با مشکلات و ترسهای خود با آن صحبت کنید.
اهداف خود را مشخص کنید: بسیاری از افراد بعد از شکست در یک رابطه نسبت به دیگر روابط و آینده بدبین خواهندشد، این موضوع میتواند به یک عامل برای ترس از ازدواج تبدیل شود. اعتماد مجدد در این زمینه شاید کار سخت و دشواری باشد، اما به خود فرصت دهید تا برای یک زندگی موفق هدفتان را مجدد پیدا کنید.
تلاش کنید: اگر به دنبال یک زندگی مشتر، یک رابطه قوی و سالم هستید باید تمام تلاش خود را کنید. شناخت پیش از ازدواج قطعا میتواند ترس از ازدواج را کاهش دهد، از این رو بهتر است نسبت به شریک زندگی خود قبل از ازدواج شناختی داشه باشید.
چه زمانی باید برای درمان به متخصص مراجعه کرد؟
بهتر است تا زمانی که ترس از ازدواج جدی نشده و فرد را منزوی و گوشه نشین نکرده به متخصص مراجعه کنید. فردی که به گاموفوبیا مبتلا شده است، به ازدواج علاقه دارد اما ترس انتخاب شریک زندگی، ترس قبول مسئولیت و…. باعث میشود تا نتواند این تصمیم را بگیرد. با فکر و خیالات خود تنها باعث میشود که ترس آن بیش از قبل شود و آن را گوشه نشین کند.
اگر این علائم بیش از ۶ ماه ادامه پیدا کنند میتوانند زندگی و شخصیت فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد. به همین دلیل بهتر است برای جلوگیری از پیشرفت این عارضه و شدت یافتن آن به روانپزشک، مشاوره یا روانشناس مراجعه کنید. متخصصین میتوانند با راهکارهای مناسب و در کوتاهترین زمان ممکن این مسئله و عارضه را درمان کنند.
درمان گاموفوبیا
درمان ترس از ازدواج شامل رویکردهای درمانی مختلفی میشود که عبارتند از:
رواندرمانی شناختی-رفتاری (CBT)
درمان رفتاری-شناختی (CBT) یکی از موثرترین رویکردهای درمانی برای ترس از ازدواج (گاموفوبیا) است که بر این اصل کار میکند که افکار، احساسات و رفتارهای فرد با یکدیگر در تعامل هستند و میتوانند بر یکدیگر تاثیر بگذارند. در درمان گاموفوبیا با استفاده از CBT، درمانگر به طور همزمان روی این سه مولفه کار میکند:
شناسایی و اصلاح افکار منفی، غیرمنطقی و وابسته به ازدواج که باعث ایجاد ترس و اضطراب در فرد میشوند.
کاهش واکنشهای هیجانی شدید مانند اضطراب و ترس در مواجهه با موضوعات مرتبط با ازدواج.
تغییر رفتارهای اجتنابی و کمک به فرد برای مواجهه تدریجی با موقعیتهای ترسآور.
درمان مواجهه ای
مواجهه درمانی، با قرار دادن تدریجی فرد در معرض منبع ترس خود، به تدریج با سختی و چالش های تعهد کنار بیایند. در این راه ممکن است فرد اضطراب را تجربه کند ولی در کنار یک پزشک و یا روانشناس متخصص، او میتواند با استفاده از تکنیک های آرام سازی، مانند تنفس عمیق و تجسم شما را آرام کند و به تدریج به شما در رفع و کنار آمدن با این فوبیا کمک کند.
هدف اصلی مواجهه درمانی، کاهش پاسخهای اضطرابی و ترسناک فرد در طول زمان و افزایش توانایی او در مواجهه با موقعیتهای مرتبط با ازدواج است. از طریق این روش درمانی، فرد با مواجهه تدریجی و مداوم با موقعیتهای ترسآور، میآموزد که این موقعیتها به طور طبیعی و به تدریج کمخطر هستند و نیازی به واکنشهای اضطرابی شدید نیست.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
خانواده درمانی
رویکرد خانواده درمانی بر تعامل و الگوهای ارتباطی در درون خانواده متمرکز است و هدف، شناسایی و تغییر الگوهای ناکارآمد است که ممکن است به پیدایش و تداوم گاموفوبیا کمک کرده باشند. به عنوان مثال، بررسی نقش والدین یا سایر اعضای خانواده در شکلگیری این ترس میتواند راهگشا باشد. در خانواده درمانی، به بررسی تاثیر تجربیات و الگوهای نسلهای قبل بر فرد پرداخته میشود تا فرد بتواند ریشههای خانوادگی ترس از ازدواج را شناسایی کند. سپس با تغییر الگوهای ناکارآمد در خانواده، زمینههای درمان گاموفوبیا فراهم میشود.
درمان دارویی
در این رویکرد، داروهای روانپزشکی برای کاهش علائم ترس و اضطراب مربوط به ازدواج استفاده میشوند مانند آلپرازولام و کلونازپام که اثرات آرامبخشی داشته و به کاهش اضطراب و ترس مربوط به ازدواج کمک میکنند. داروهایی مانند سیتالوپرام، پاروکستین و فلوکستین نیز میتوانند به کاهش علائم اضطرابی و افسردگی مرتبط با ترس از ازدواج کمک کنند. بتابلوکرها مانند پروپرانولول میتوانند علائم جسمی اضطراب مانند تپش قلب، لرزش و تعریق را کاهش دهند.
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر