خواص سنبل الطیب (Valeriana officinalis) بیشتر مربوط به ریشه آن میشود. به نظر میرسد این گیاه خاصیت ضدتشنج دارد و آرامبخش نیز است. علاوهبر این، طب سنتی مصرف این گیاه را برای کاهش تب، درمان بیخوابی، رفع سردردهای میگرنی و ناراحتیهای عصبی موثر میداند.
به گزارش درمانکده، سنبل الطیب یک گیاه علفی و بوتهای است که عطر خوشایندی دارد. ظاهرا گربهها علاقه خاصی به عطر این گیاه دارند و به همین دلیل نام دیگر گیاه سنبل الطیب، علف گربه است. نکته جالب دیگر این است که عطر سنبل طیب خاصیت روانگردانی روی گربهها دارد!
در طب سنتی ایرانی سنبل الطیب طبع گرم و خشک دارد و از ریشه آن برای درمان و کنترل برخی بیماریها استفاده میشود. این گیاه دارای برگهای بزرگ و دندانهدار است که معمولا به رنگ سبز تیره هستند. زمان گلدهی آن نیز در اواخر بهار یا تابستان است. مهمترین ترکیبات فعال این گیاه عبارتاند از:
در ادامه به رایجترین و مهمترین فواید این گیاه اشاره میکنیم:
گلهای سنبل الطیب کوچک، معطر و به رنگ سفید یا صورتی هستند که به صورت خوشهای در انتهای ساقهها میرویند.
این گیاه به دلایل زیر میتواند برای مغز مفید باشد:
جهت استفاده از فواید این گیاه میتوانید یک تا ۲ گرم ریشه خشک آن را در یک لیوان آب جوش دم و قبل از خواب مصرف کنید. توجه داشته باشید این گیاه میتواند منجر به کاهش فشار خون شود. بنابراین اگر مشکلی در این زمینه دارید، حتما در مصرف این گیاه محتاط باشید. همچنین خوب است بدانید مصرف این گیاه در برخی افراد منجر به مشکلات گوارشی مانند تهوع و دلدرد میشود.
گیاه سنبل الطیب بیشتر به عنوان یک گیاه آرامبخش و ضداضطراب شناخته میشود، اما برخی از ترکیبات آن میتوانند اثرات مثبتی بر سلامت کبد داشته باشند. برای مثال فلاونوئیدهای موجود در آن خاصیت آنتیاکسیدانی دارند و از آسیب سلولهای کبدی جلوگیری میکنند. همچنین اسیدهای والرنیک استرس و التهاب را کاهش میدهد و باعث بهبود عملکرد کبدی میشود. در کنار اینها آلکالوئیدها میتوانند به تنظیم آنزیمهای کبدی و کاهش التهاب در کبد کمک کنند.
نکته مهمی که باید بدانید این است که سنبل الطیب جایگزین درمان پزشکی برای بیماریهای کبدی نیست. شما میتوانید از آن به عنوان یک مکمل طبیعی در کنار رژیم غذایی سالم استفاده کنید. نکته مهمتر دیگر این است که برخی مطالعات علمی نشان دادهاند مصرف طولانیمدت سنبل الطیب ممکن است در برخی افراد باعث افزایش آنزیمهای کبدی شود. بنابراین اگر با بیماریهای کبدی مانند کبد چرب، سیروز کبدی یا هپاتیت مزمن مواجه هستید، حتما قبل از مصرف این گیاه با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.
افراد مبتلا به کبد چرب خفیف یا التهاب خفیف کبد در کنار رژیم سالم و ورزش میتوانند از سنبل الطیب استفاده کنند.
اگر به فکر کاهش وزن هستید و میخواهید دمنوشی را مصرف کنید که بهطور مستقیم منجر به لاغری شود، سنبل الطیب انتخاب خوبی نیست! این گیاه به دلیل کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب بهطور غیرمستقیم میتواند باعث لاغری شود. اگر پرخوری عصبی دارید و به دلیل استرس غذا زیاد میخورید، دمنوش این گیاه میتواند برای شما موثر باشد. چنانچه داروی خاصی مصرف میکنید یا بیماری خاصی دارید، قبل از مصرف این گیاه با پزشک مشورت کنید.
مهمترین فواید گیاه علف گربه برای سیستم قلبی و عروقی عبارتاند از:
ترکیبات فعال والرنیک اسید و والپوتریاتها در سنبل الطیب میتوانند منجر به گشاد شدن عروق شوند، جریان خون را بهبود و فشار خون را کاهش دهند. گشاد شدن عروق باعث کاهش بار اضافی بر قلب و عروق میشود که نتیجه آن کاهش فشار خون است. همچنین این گیاه میتواند سطح هورمونهای استرس مانند کورتیزول را کاهش دهد که در نتیجه موجب کاهش فشار خون میشود. علاوهبر اینها، سنبل الطیب به بهبود کیفیت خواب کمک میکند، کمبود خواب میتواند به افزایش فشار خون منجر شود. خواب مناسب و عمیق در شب باعث میشود بدن در طول روز بهتر عمل کند و فشار خون کنترل شود.
سنبل الطیب علاوه بر تاثیرات آرامبخش بر سیستم عصبی به دلیل خواص زیر برای سلامتی پوست نیز میتواند مفید باشد:
برای درمان مشکلات پوستی و کاهش التهاب میتوانید از دمنوش یا کرم و روغنهای موضعی سنبل الطیب استفاده کنید. قبل از مصرف این گیاه حتما مقدار کمی از آن را روی پوست امتحان کنید تا مطمئن شوید نسبت به آن آلرژی ندارید.
آکنه، اگزما،پسوریازیس و روزاسه از جمله بیماریهای پوستی هستند که روغن سنبل الطیب میتواند به درمان آنها کمک کند.
از آنجا که گیاه علف گربه تاثیر مثبتی بر کاهش استرس، اضطراب و بهبود خواب دارد، میتواند در مراحل ترک مواد مخدر یا الکل موثر باشد. به عنوان مثال یکی از مشکلات اصلی در فرایند ترک اعتیاد، اضطراب و استرس شدید است. سنبل الطیب با اثر آرامبخشی خود میتواند به کاهش این اضطرابها کمک کند و افراد را از تنشهای روانی ناشی از ترک مواد مخدر یا الکل رهایی دهد.
علاوهبر این، در دوران ترک اعتیاد مشکلات خواب و بیخوابی معمولا افزایش مییابد. سنبل الطیب به بهبود کیفیت خواب کمک میکند. داشتن خواب بهتر نیز باعث میشود تا فرد تمرکز بیشتری داشته باشد و میل به مصرف مواد را کنترل کند.
این گیاه به دلیل خاصیت آرامبخشی و ضدالتهابی خود میتواند به کاهش برخی از علائم جسمی ناشی از ترک اعتیاد مانند درد عضلانی، گرفتگی و لرزشهای عضلات بدن نیز کمک کند.
برای این منظور میتوانید از دمنوش سنبل الطیب یا قرص آن استفاده کنید. توجه داشته باشید مصرف بیش از حد ممکن است باعث عوارض جانبی مانند سردرد، سرگیجه و تهوع شود.
یکی از علل رایج بیخوابی، اضطراب و استرس است. دمنوش سنبل الطیب باعث آرامش ذهنی شما میشود و کیفیت خوابتان را افزایش میدهد. این تاثیرات به دلیل وجود اسیدهای والرنیک در این گیاه است.
توجه داشته باشید مصرف این گیاه ممکن است باعث خوابآلودگی شود. بنابراین باید از مصرف آن در زمانهای نیاز به هوشیاری (مثل رانندگی) خودداری کنید.
سنبل الطیب دارای ترکیباتی است که میتواند به کاهش التهاب در گلو و سینوسها کمک کند. ترکیبات فعال سنبل الطیب مانند والپوتریاتها و اسیدهای والرنیک به آرامسازی عضلات مجاری تنفسی کمک میکنند و خشکی گلو را تسکین میدهند.
یکی از مشکلات شایع در سرماخوردگی، اختلال در خواب است. سنبل الطیب با بهبود خواب به بدن اجازه میدهد تا سریعتر ریکاوری کند. خواب کافی برای بهبود سیستم ایمنی بدن در مبارزه با سرماخوردگی ضروری است.
همچنین این گیاه سنبل به دلیل خاصیت تسکیندهندگی خود ممکن است به کاهش تب و دردهای عضلانی که معمولا همراه با سرماخوردگی هستند، کمک کند.
سنبل الطیب علاوهبر اینکه آرامبخش است برای زنان نیز فواید متعددی دارد. این گیاه میتواند در حل بسیاری از مشکلات جسمی و روحی زنان موثر باشد، از جمله در تنظیم هورمونها، سلامت رحم، بهبود خواب و آرامش اعصاب.
از مهمترین خواص سنبل الطیب برای رحم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
برای مصرف سنبل الطیب در دوران بارداری و شیردهی حتما باید با پزشک مشورت کنید.
ترکیب سنبل الطیب با برخی گیاهان دارویی مانند بادرنجبویه، بابونه، اسطوخودوس و گل گاوزبان رایج است. در جدول زیر مهمترین خواص این ترکیبات را میخوانید:
خواص سنبل الطیب و بادرنجبویه | خواص سنبل الطیب و بابونه | خواص سنبل الطیب و اسطوخودوس | خواص سنبل الطیب و گل گاوزبان |
بهبود کیفیت خواب | بهبود کیفیت خواب | بهبود کیفیت خواب | بهبود کیفیت خواب |
کاهش استرس و اضطراب | کاهش اضطراب و استرس | کاهش اضطراب و استرس | کاهش استرس و اضطراب |
کاهش گرفتگیهای عصبی | کاهش دردهای عضلانی و گوارشی | آرام کردن اعصاب | تقویت اعصاب |
کمک به بهبود خلق و خو | کمک به درمان التهابات معده | بهبود خلق و خو | بهبود خلق و خو |
خواص سنبل الطیب در ترکیب با سایر گیاهان دارویی
سنبل الطیب به کاهش استرس، اضطراب و بیخوابی کمک میکند و به عنوان یک آرامبخش طبیعی برای تسکین دردهای عضلانی و گوارشی موثر است. همچنین این گیاه برای تقویت اعصاب، کاهش دردهای قاعدگی و تنظیم خلق و خو مفید است. خواص سنبل الطیب در ترکیب با دیگر گیاهان مانند بادرنجبویه، بابونه، گل گاوزبان و اسطوخودوس میتواند تقویت شود. مصرف این گیاه میتواند باعث افت فشار خون شود؛ بنابراین قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت داشته باشید. به خاطر داشته باشید زنان باردار و شیرده نمیتوانند بدون مشورت پزشک این گیاه را مصرف کنند.
این گیاه میتواند باعث آرامش و خواب بهتر مادر شود، اما در دوران بارداری و شیردهی سنبل الطیب را حتما با مشورت پزشک مصرف کنید. برخی از ترکیبات این گیاه بر جنین و نوزاد تاثیر منفی دارند.
این گیاه به دلیل ترکیبات فعال خود میتواند باعث آرامش ذهنی شود و در درمان بیخوابی موثر باشد.
سنبل الطیب یک آرامبخش طبیعی قوی است که به کاهش استرس، اضطراب، بیخوابی و سردردهای عصبی کمک میکند.
منبع: healthline