کشف اسکلت در تپه ۷۰۰۰ ساله چشمه علی ری

بنا بر اعلام حمیدرضا ولی‌پور، سرپرست هیأت کاوش تپه چشمه علی ری، این تدفین در معماری دوره سوم سیلک در این تپه ۷۰۰۰ ساله کشف شده است. بر مبنای شواهد و سفال‌های فازهای معماری، این تدفین و اسکلت آن احتمالا به دوره‌ای مربوط باشد که به آن دوره سیلک ۳ (۴۳۰۰ سال پیش از میلاد) گفته می‌شود.

باستان‌شناسان از کشف یک تدفین و اسکلت در تپه هفت هزار ساله چشمه علی ری خبر دادند. براساس شواهد احتمال داده می‌شود این اسکلت به دوره سلیک ۳ (حدود ۴۳۰۰ پیش از میلاد) مربوط باشد.

به گزارش ایسنا، بنا بر اعلام حمیدرضا ولی‌پور، سرپرست هیأت کاوش تپه چشمه علی ری، این تدفین در معماری دوره سوم سیلک در این تپه ۷۰۰۰ ساله کشف شده است. بر مبنای شواهد و سفال‌های فازهای معماری، این تدفین و اسکلت آن احتمالا به دوره‌ای مربوط باشد که به آن دوره سیلک ۳ (۴۳۰۰ سال پیش از میلاد) گفته می‌شود.

سرپرست هیأت کاوش باستان‌شناسی چشمه علی ری همچنین گفت: در فصل‌های بعدی، تداوم این کاوش‌ها می‌تواند به آگاهی درباره فضاهای معماری این روستا بیفزاید.

باستان‌شناسان امیدوارند پژوهشگاه میراث فرهنگی همکاری لازم را داشته باشد تا مجوز لازم برای خروج نمونه اسکلت گرفته شود تا پس از انجام آزمایش تاریخ‌گذاری، زمان تدفین مشخص شود.

کاوش باستان‌شناسی در تپه هفت هزار ساله ری پس از گذشت حدود سه دهه، به تازگی و همزمان با افتتاح پایگاه پژوهش‌های میدانی باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی آغاز شده است. سرپرست کاوش، حمیدرضا ولی‌پور است که با همراهی ایمان مصطفی‌پور، معاون هیأت کاوش، کورش محمدخانی، نگین میری، کامیار عبدی، امیر صادق نقشینه و علی بهادری از اعضای هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی، اعضای هیأت کاوش و با مشارکت دانشجویان کارشناسی باستان‌شناسی ورودی ۱۳۹۹ این دانشگاه، این کاوش باستان‌شناسی انجام می‌شود.

تپه چشمه علی در جنوب تهران در محدوده شهر باستانی ری و در کنار یک چشمه که نام خود را از آن گرفته است، قرار دارد. این تپه در حدود ۷ متر ارتفاع دارد و در کنار بقایای دیوار شهر اسلامی ری که به صورت یک برجستگی صخره‌مانند به ارتفاع ۱۵ متر است واقع شده. در حال حاضر تپه چشمه علی با خیابان‌های پیرامون و ساختمان‌های امروزی احاطه شده است.

نخستین کاوش‌های باستان‌شناختی در ری (مشخصاً در تپه چشمه‌علی) به سال ۱۹۱۲ میلادی توسط ژاک دمورگان فرانسوی، سرپرست حفریات فرانسویان در شوش انجام شد که نخستین نمونه از فعالیت‌های باستان‌شناختی فلات مرکزی ایران بوده و سابقه این فعالیت‌ها را به بیش از یک قرن پیش می‌رساند. اما کاوش‌ها توسط دمورگان رها شد و حفاران غیرمجاز به ترکتازی خویش مشغول ماندند. فردریش زاره، باستان‌شناس آلمانی از اینکه فرانسویان علیرغم داشتن انحصار کاوش‌های باستان‌شناختی در ایران، ری را در چنگال تخریب و استثمار دلالان محلی رها کرده بودند شکایتمند بود و این دلالان را دزدانی می‌دانست که باستان‌شناسی اسلامی را نمایندگی می‌کردند (Sarre, ۱۹۱۳: ۴۶، نقل از Watson, ۲۰۰۷: ۹).

تپه چشمه‌علی مجدداً در سال ۱۹۲۴ توسط دایه (Dayet) کاردار سفارت فرانسه در تهران کاویده شد (Vanden Berghe, ۱۹۵۹: ۱۲۱). پس از گذشت نزدیک به یک دهه، اریش اشمیت کاوش‌های باستان‌شناختی در شهر باستانی ری را در سه فصل در سال‌های۱۹۳۶-۱۹۳۳ به انجام رساند که طی آن حدود ۹۰۰ مترمربع از تپه چشمه‌علی (شامل لایه‌های پیش‌ از تاریخی، لایه‌های اشکانی و گورستان اسلامی در تپه) را با هدف مطالعۀ فرهنگ مس‌سنگی شناسایی شده در تپه حصار دامغان کاوید (Schmidt, ۱۹۳۵a,b & ۱۹۳۶) و علاوه بر آن سایر بخش‌های ری چون قلعه گبری، استقرار سلجوقی نزدیک مزار بی‌بی زبیده، تپه ارگ، نقاره‌خانه و حتی خارج از ری چال ترخان را نیز کاوش کرد (Treptow, ۲۰۰۷: ۱۸) اما علیرغم موفق بودن کاوش‌های وی، به علت وقوع جنگ جهانی دوم و مرگ ناگهانی‌اش در ۱۹۶۴ هیچگاه موفق به ارائه کامل نتایج کاوش خویش نشد.

در سال ۱۳۷۶ تپه چشمه‌علی به سرپرستی محمدرحیم صراف و حسن فاضلی نشلی دوباره کاوش شد که در نتیجه آن علاوه بر دستیابی به گاه‌نگاری مطلق، نهشته‌های سه دوره نوسنگی جدید، مس‌سنگی انتقالی و مس‌سنگی قدیم نیز به‌دست آمد (Fazeli Nashli et al., ۲۰۰۴: ۱۶-۱۷).

کانال عصر ایران در تلگرام