۲۷ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۷ آذر ۱۴۰۴ - ۱۳:۴۲
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۱۰۱۰۸۲۱
تاریخ انتشار: ۱۳:۰۸ - ۱۴-۰۸-۱۴۰۳
کد ۱۰۱۰۸۲۱
انتشار: ۱۳:۰۸ - ۱۴-۰۸-۱۴۰۳

آبجی‌نسا،‌ بازی زنانه تهران قدیم / شوهر باید اعیون باشه، صاحب آب و نون باشه

آبجی‌نسا،‌ بازی زنانه تهران قدیم / شوهر باید اعیون باشه، صاحب آب و نون باشه
آن‌طور که پژوهشگران روایت می‌کنند به کار بردن برخی اصطلاحات در بازی آبجی‌نسا نشان می‌دهد که این بازی در دوره پهلوی قوام پیدا کرده اما برخی متون قدیمی از علاقه دختران تهرانی دوره قاجار به این بازی نمایشی خبر داده‌اند.

بازی‌های نمایشی از دوره قاجار به ابزاری برای بیان مشکلات و معضلات اجتماعی تبدیل شد و در دوره پهلوی رونق دوچندانی گرفت. آبجی‌نسا یکی از همین بازی‌های نمایشی است که در مناطق مختلف ایران رواج داشته، اما خیلی‌ها منشأ آن را تهران می‌دانند. آبجی‌نسا روایت دختر دم‌بختی است که به پسری جوان و فقیر علاقه‌مند می‌شود و همزمان پیرمردی ثروتمند به خواستگاری‌اش می‌رود. داستان این بازی نمایشی بازتاب‌دهنده یکی از مشکلات دختران در تهران قدیم یعنی وابستگی مالی آنها به شوهرانشان است.

به گزارش همشهری آنلاین، آن‌طور که پژوهشگران روایت می‌کنند به کار بردن برخی اصطلاحات در بازی آبجی‌نسا نشان می‌دهد که این بازی در دوره پهلوی قوام پیدا کرده اما برخی متون قدیمی از علاقه دختران تهرانی دوره قاجار به این بازی نمایشی خبر داده‌اند. «محمدحسین ناصربخت»، استاد دانشگاه و پژوهشگر، درباره تاریخچه این بازی نمایشی می‌گوید:

«آبجی‌نسا یکی از تقلیدهای زنانه سنتی است که توسط بانوان و همچنین دسته‌های مطرب زنانه در جشن‌ها و محافل خصوصی زنان و به‌ویژه عروسی‌های دوره قاجار و پهلوی اول اجرا می‌شد. این نمایش کوتاه کمیک با همراهی رقص و موسیقی اجرا می‌شد و به موضوع اختلاف نظر در زمینه معیارهای ازداوج بین خانواده‌ای که بیشتر به تمکن مالی خواستگاران اهمیت می‌دهد و دختر دم‌بختی که جوانی، اخلاق و سواد را معیار می‌داند می‌پردازد.»

انجوی شیرازی از پژوهشگران ادبی معاصر در کتاب «بازی‌های نمایشی» دو روایت از این بازی نمایشی را با همان زبان عامیانه مکتوب کرده است. یکی از این روایت‌ها با لهجه تهرانی است که به آبجی‌نسا معروف شد و روایت دوم با لهجه همدانی است که تحت عنوان «آبجی خاتون» اجرا می‌شد.

ناصربخت در باره شیوه و تقسیم نقش‌ها در نسخه تهرانی بازی نمایشی آبجی نسا می‌گوید: «نقش‌های این بازی نمایشی عبارتند از آبجی خاتون(راهنما و دوست مادر خانواده)، آبجی نسا(مادر) و سکینه(دختر).» مثلا آبجی‌خاتون در جایی به دختر دم‌بخت نصیحت می‌کند که " شوهر باید اعیون باشه، صاحب آب و نون باشه".

به اعتقاد این پژوهشگر، تعابیر استفاده شده در این بازی نمایشی مثل «با بالونک به هوا رفتن برای سفر به مکه و کربلا» و «یازده کلاس سواد خواستگار جوان» نشانه تعلق این بازی به دوران پهلوی است، اما گفته شده در دوران قاجار نیز با اختلافاتی در متن اجرا شده است

برچسب ها: آبجی ، پهلوی
ارسال به دوستان
یوتیوب حق پخش اسکار را خرید ؛ از 2029 رایگان در سراسر جهان چراغ سبز کنگره آمریکا به ترامپ برای حمله نظامی به ونزوئلا تمدید مهلت جشنواره ساخت تیزر تبلیغاتی خدمت کارت رفاهی بانک رفاه نتانیاهو وجود آمریکا را به یهودیان منتسب کرد: اگر یهودیان شکست می خوردند، ایالات متحده هم وجود نداشت (فیلم) افشای جزئیات دستمزد کارگران در ۱۴۰۵ ؛ حقوق کارگران بالاخره واقعی می‌شود؟ پزشکیان: از فروش گاز و بنزین می توانیم 160 میلیارد دلار درآمد داشته باشیم اما بخش زیادی را خودمان مصرف می‌کنیم/هر خودرو ماهی 10 میلیون یارانه بنزین می گیرد/ به باک یارانه بدهیم یا به معیشت؟ /احتمال قطعی برق و گاز در زمستان دیدنی های امروز؛ از فسیل جمجمه مرد جاوه ای تا تفنگداران دریایی آمریکا در کارائیب از مونا کرمی تا سپند امیرسلیمانی؛ حضور زوج‌های هنری در پشت‌صحنه «باران اسیدی» (عکس) معیشت کارگران: اکنون میان دو هیچ نگاهی به زرادخانه سلاح‌های ایرانی ونزوئلا البرادعی: 4 هزار کلاهک هسته ای، روی موشک ها و زیر جنگنده ها، آماده شلیک اند "سود سهام رزمندگان"؛ هدیه کریسمسی ترامپ به سربازان آمریکایی دستیار ترامپ: نفت ونزوئلا متعلق به آمریکا است رشد تجارت خارجی غیرنفتی کشور تشخیص دیرهنگام؛ بزرگ‌ترین چالش درمان سرطان پستان در ایران