.png "عصر ایران")
۲۷ شهريور ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۷ شهريور ۱۴۰۴ - ۰۱:۳۰
گل سوم الوصل به استقلال توسط پدرو مالهیرو (فیلم) رباعی نویافته‌ای از عمر خیّام
با توجه به قدمت سند (قرن هفتم ق) و چهارقافیه‌ای بودن رباعی و لحن و موضوع آن، احتمال آنکه رباعی سرودۀ خیّام باشد وجود دارد.
سید علی میرافضلی از یافتن رباعی‌ای از خیام خبر داد که تاکنون در هیچ متن دیگری به نام خیام دیده نشده و در این باره گفته است: « با توجه به قدمت سند (قرن هفتم ق) و چهارقافیه‌ای بودن رباعی و لحن و موضوع آن، احتمال آنکه رباعی سرودۀ خیّام باشد وجود دارد.»
به گزارش ایسنا، سید علی میرافضلی، شاعر و رباعی‌پژوه در کانال چهار خطی (رباعی فارسی، به روایت: سید علی میرافضلی) در این‌باره نوشته است:
«دوست پژوهشگرم جناب حسین کیا مرا به دستنویس کهنی از محاسن الکلام مرغینانی رهنمون شدند که در ظَهر آن، دو بیت عربی و یک رباعی به اسم خیّام درج شده است. دستنویس مذکور به شمارۀ ۱۵۹ در کتابخانۀ حاجی بشیرآقا (ایوب) ترکیه نگه‌داری می‌شود.
بخش اول این نسخه حاوی محاسن الکلام در علم بدیع به زبان عربی است و در صفحۀ عنوان از تصنیفات الشیخ الامام ابوالحسن نصر بن الحسن المرغینانی رحمه الله دانسته شده است.
این ابوالحسن نصر مرغینانی از ادبای اوایل قرن پنجم هجری بوده است و رادویانی در ترجمان البلاغه و رشید وطواط در حدایق السحر از کتاب او بهره بُرده‌اند. بخش دوم دستنویس، جلوة الالفاظ منسوب به ادیب نظام‌الدین ابراهیم مؤذنی است.
در ورق آخر، یادداشتی است که طبق آن تألیف کتاب مذکور در ربیع الاول سال ۴۵۳ ق به پایان رسیده است. در همین ورق، یادداشت مقابله‌ای دیده می‌شود که نشان می‌دهد کتاب در اواسط قرن هفتم کتابت شده است: قوبل مع نسخة مصحّحة فی شهرالله الاصب رجب عمّت برکته الواقع فی سنة اثنی خمسین ستمائه.
باری در ظهر این دستنویس کهن، اشعاری به فارسی و عربی درج شده که چهار بیت آن به نام «عمر خیّام» است:
عمر خیّام
تدینُ لی الدنیا بل السبعة العلی
بل الأفق الأقصی إذا جاش خاطری
أصوم عن الفحشاء جَهراً وخُفیةً
عفافی و إفطاری بتقدیس فاطری
وله
ای بندۀ امر نافذت آهن و موم
منقاد تو را طبایع و چرخ و نجوم
این نکته نمی‌شود کسی را معلوم
ظلم از تو روا نیّ و ... مظلوم
دوبیت عربی، بخشی از قطعه‌ای است که شهرزوری آن را در نزهةالارواح، با اختلافاتی در کلمات، از سروده‌های خیّام دانسته است(چاپ ترکیه، ۷۳۹). اما رباعی فارسی تا کنون در هیچ متن دیگری به نام خیّام دیده نشده و نویافته تلقی می‌شود.
با توجه به قدمت سند (قرن هفتم ق) و چهارقافیه‌ای بودن رباعی و لحن و موضوع آن، احتمال آنکه رباعی سرودۀ خیّام باشد وجود دارد. متأسفانه به دلیل فرسودگی نسخه، کلمه‌ای در مصراع چهارم خوانده نمی‌شود. این رباعی را در منابعی که داشتم نیافتم و تمکیل آن میسّر نیامد.
نسخه، متعلّق به یک فرد فارسی زبان بوده و در هوامش بعضی اوراق، ابیات و اشعاری به فارسی دیده می‌شود که به قدمت صفحۀ نخست نیست.
محاسن الکلام مرغینانی یک نوبت به اهتمام استاد محمد فشارکی در اصفهان به چاپ رسیده و تا آنجا که می‌دانم نسخۀ کهن بشیرآقا در دسترس مصحّح نبوده است. از دوست فاضلم جناب شیخ الحکمایی برای خواندن تاریخ مقابلۀ نسخه سپاسگزارم. ..
لینک کوتاه: کپی لینک
سفر در زمان؛ ثبت عکاس آمریکایی از سازه‌های آبی شوشتر در دوره پهلوی (عکس) مقایسه جنگنده‌های اف-۱۴ تامکت و یوروفایتر تایفون؛ کدام شکارچی بهتر است؟ انتخاب فیلم جعفر پناهی به عنوان نماینده فرانسه در اسکار 2026 اسحاق ترک و ترویج مبارزه منفی در میان ایرانیان علیه خلافت عباسی آیت‌الله علوی بروجردی: هر که انتقاد کند، نوکر اسرائیل و آمریکا نیست انگلیس در آستانه به رسمیت شناختن فلسطین؛ اعلام خبر پس از سفر ترامپ ماکرون، دوشنبه آتی کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسد حقه های جالب جاسوس ها در جنگ جهانی دوم ترکیب ۸ نفره تیم ملی وزنه‌برداری برای قهرمانی جهان مشخص شد پیش‌بینی «دویچه‌بانک» از آینده طلا؛ قیمت هر اونس به ۴ هزار دلار می‌رسد استقلال از الوصل شکست نخورد، درهم‌کوبیده شد! آمار تلخ بازی منتشر شد سرمربی الوصل: برای قهرمانی در هر جامی می‌جنگیم توقف المپیاکوس در شب حضور طارمی؛ آغاز ناامیدکننده در لیگ قهرمانان اعتراف تلخ ساپینتو: بزرگ‌ترین شکست زندگی‌ام بود شکستی تاریخی برای استقلال؛ بدترین نتیجه تاریخ فوتبال باشگاهی ایران در آسیا رقم خورد
اخبار و تحلیل های ترکیه