رمزگشایی از نخستین اشكال حیات روی زمین

دانشمندان از شواهد جدیدی مبنی بر كشف قدیمی‌ترین رشته دی.ان.ای شناخته شده جهان از گونه‌ای باكتری با قدمتی ۴۱۹ میلیون ساله خبر می‌دهند كه براساس گمانه‌زنی‌ آنها ممكن است نسل آن به نخستین اشكال حیات دنیا برسد.

به گزارش «جام جم آنلاين»، شواهد نشان می‌دهد گونه‌ای باكتری كه بتازگی رشته دی.ان.ای آن كشف شده، ممكن است در دوران‌های مختلف زمین‌شناسی در دل رسوبات نمكی پناه گرفته باشند كه سرانجام توسط نیروهای خارجی به سطح زمین آورده شده‌اند.

شاید كشف این رمزهای حیات آفرین چند صد میلیون ساله در واقعیت‌بخشی به مفهوم پارك ژوراسیك ربطی نداشته باشد، اما از این واقعیت شگفت و هیجان‌انگیز كه دانشمندان موفق به كشف رشته دی.ان.ای ۴۱۹ میلیون ساله دست نخورده و سالمی در دل رسوبات نمكی كهن شده‌اند نیز براحتی نمی‌توان گذشت.

این مصالح ژنتیكی كه در نوع خود كهن‌ترین نمونه یافت شده ساختاری ژنتیكی در دنیا محسوب می‌شود، به‌گونه‌ای از باكتری نمك دوست تعلق دارد كه ممكن است اجدادش از نخستین اشكال حیات روی سیاره باشند.

این در حالی است كه پیش از این دانشمندان مصالح ژنتیكی مشابهی را از حوزه‌آبگیر میشیگان ‌ كه آخرین اكتشاف از این نوع در آنجا صورت گرفته بود ‌ كشف كرده‌اند، اما دی.ان.ای مزبور چنان شباهتی با دی.ان. ای‌ میكروب‌های مدرن داشت كه بسیاری از دانشمندان اعتقاد داشتند نمونه‌های به دست آمده دچار آلودگی و جابه‌جایی‌ شده است.

این یافته‌های بسیار ارزشمند كه شرح جزئیات آن در شماره اخیر ژورنال زمین زیست‌شناسی منتشر شده نتیجه تحقیقات اكتشافی گروهی از محققان به سرپرستی جانگ سو پارك از دانشگاهی در هالیفاكس كاناداست و از این واقعیت پرده برمی‌دارد كه گروه محققان طی پژوهش‌های اكتشافی خود موفق به یافتن ۶ قطعه دی.ان.ای شده‌اند كه قلمرو دانش تاكنون به چشم خود ندیده است.

در همین رابطه راسل ریلند از دانشگاه وست چستر پنسیلوانیا و از اعضای تیم تحقیقاتی از این رشته‌های رمزآلود حیات قدیم سیاره به عنوان شگفتی و معیاری محاسباتی برای بیشتر شاخه‌های علوم یاد و خاطر نشان میكند، محققان قصد دارند اكنون كه به این رمزهای كهن دست یافته‌اند، كار را دوباره و با جمع‌آوری توالی‌های دی.ان.ای از تمامی باكتری‌های نمك دوست شناخته شده شروع كنند و به مقایسه آنها با نمونه‌های تازه بپردازند كه در نوع خود ۶قطعه منحصربه‌فرد محسوب می‌شوند.

به باور دانشمندان، یافته‌های كنونی نوعی تجدید سازمان برای شجره خانوادگی باكتری‌های نمك‌دوست است و این گروه در ردیف معدود ارگانیسم‌هایی به شمار می‌روند كه در پی ردیابی و تعقیب نسل به نسل اجداد خود تا طلوع حیات روی سیاره هستند.

در این میان، نخستین نماینده این گروه هالوباكتریوم سالیناروم به شكل زنده و روی یك پوست بوفالوی نمك‌سود شده در دهه ۱۹۳۰ پیدا شده بود و فرض دانشمندان بر این انگاره استوار بود كه نمونه مزبور به گونه‌ای مدرن تعلق داشته و این تفسیر در حالی است كه پژوهش دانشمندان نشان می‌دهد، گونه یاد شده در حقیقت یك خویشاوند ژنتیكی نزدیك به موجوداتی است كه در بازه زمانی بین ۱۲۱ و ۴۱۹ میلیون سال قبل می‌زیسته‌اند؛ به نحوی كه محققان با دنبال كردن ردپای خاستگاه‌های پوست بوفالوی مزبور دریافتند كه نمك موجود احتمالا از معدنی در ساسكاچوان منشأ گرفته است.

براساس یافته‌های این پژوهش، سنگ‌های موجود در این معدن زمانی شكل گرفته‌اند كه دریایی در حدود ۳۰۰ میلیون سال قبل خشك شده و اینك گمانه‌زنی محققان بر این واقعیت تكیه دارد كه نخستین گروه باكتری‌های نمك‌دوست، گونه هالوباكتریوم سالیناریوم كل دوران زندگی‌شان را در انتظار زمان مناسب برای بیرون آمدن در دل شیارهای بسیار كوچك مملو از شورابه در بلورهای نمك بوده‌اند.

هر چند این ادعای جسورانه‌ای به شمار می‌رود، اما شواهد حكایت از این دارد كه موجودات یاد شده ممكن است بخش‌هایی از تاریخ طبیعی باشند كه عصرهای پیشین درون رسوبات نمكی پنهان شده‌اند تا زمانی كه نیروهای طبیعی یا در این مورد، انسان‌ها آنها را بیرون كشیده و رونمایی كرده‌اند.