.png "عصر ایران")
۰۹ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۹ آبان ۱۴۰۴ - ۱۴:۲۷
زبان دارکوب: ضربه‌گیری که با ۱۰۰۰ G مغز را نجات می‌دهد (فیلم) واژهخانۀ عصر ایران
"حاکمیت" ؛ عالی‌ترین اقتدار در دولت
در نظام‌های دموکراتیک، حاکمیت از آن پارلمان است. با این حال برخی از هواداران دموکراسیِ آرمانی گفته‌اند که حاکمیت حقوقی و حاکمیت سیاسی دو چیزند. یعنی پارلمان دارای حاکمیت حقوقی است اما حاکمیت سیاسی از آن مردم است.
عصر ایران - حاکمیت (sovereignty) در نظریۀ حقوقی و سیاسی کلاسیک به معنای عالی‌ترین اقتدار در دولت است که ممکن است در یک فرد (پادشاه مطلقه) و یا در مجمعی از افراد (مثلا پارلمان) تجلی یابد.
در نظریۀ کلاسیک شخص واجد حاکمیت برتر از قانون و خود منشأ قانون تلقی می‌شد. پارلمان نیز در دولت مدرن منشأ قانون است. پس حاکم کسی یا نهادی است که بالاتر از حکم او حکمی نباشد. قانون حکمِ شخص یا نهاد واجد حاکمیت است.
از این رو در نظام‌های دموکراتیک، حاکمیت از آن پارلمان است. با این حال برخی از هواداران دموکراسیِ آرمانی گفته‌اند که حاکمیت حقوقی و حاکمیت سیاسی دو چیزند. یعنی پارلمان دارای حاکمیت حقوقی است اما حاکمیت سیاسی که بر شیوۀ اِعمال حاکمیت حقوقی نظارت دارد، از آن مردم است. و این یعنی، حاکمیت در دست مردم است.
ساختمان رایشتاگ در برلین محل مجلس فدرال آلمان به گونه ای ساخته شده است که مردم از بالای گنبد شیشه ای، بتوانند نمایندگان را ببینند؛ یک معماری سمبلیک برای نشان دادن حاکمیت مردم.
چنین انتقادی برای جلوگیری از مطلقه شدن حاکمیت حقوقی مطرح شده است اما حاکمیت حقوقی پارلمان لزوما مطلقه نمی‌شود؛ چراکه در قوانین اساسی امروز با توجه به نهادهای مربوط به تفکیک و نظارت قوای حکومتی، به هیچ یک از قوای سه‌گانه حاکمیت حقوقی مطلق اعطا نشده است.
در واقع در نظام دموکراتیک، حاکمیت تقسیم شده است و در اصل، حاکمیت در قانون اساسی نهفته است.
مفهوم حاکمیت در حوزۀ حقوق بین‌الملل نیز به کار می‌رود و منظور از آن، آزادی سیاسی و حقوقی هر دولت از کنترل و مداخلۀ خارجی است.
به این معنا، دولت به عنوان شخصیت حقوقی واحد و یکپارچه، دارای حاکمیت است؛ فارغ از اینکه حاکمیت داخلی آن به موجب قانون اساسی و اصل تفکیک قوا، تقسیم شده باشد یا نه.
________________________
در "واژهخانۀ عصر ایران" ، کلمات و اصطلاحات سیاسی را به زبانی ساده و علمی توضیح می دهیم.
اگر می خواهید معنای واژه ای را توضیح دهیم، زیر همین مطلب برایمان بنویسید.
لینک کوتاه: کپی لینک
علم الهدی: راه مبارزه و مقاومت ادامه دارد پژمان جمشیدی در کانادا؛ یک واکنش نگران‌کننده و یک متن قابل‌تأمل عارف: جنگ ۱۲ روزه سخت نبود؛ جنگ علم با علم بود و نرم‌افزار با نرم‌افزار امام جمعه قم: فضای عمومی کشور باید بازتاب‌دهنده ارزش‌های اسلامی باشد نه تقلید از الگوهای غربی پشت پرده لغو دیدار ترامپ و پوتین در بوداپست زیباکلام خطاب به عراقچی: چطور طی سی سالی که روسیه و چین تسلیحات هسته‌ای تولید می‌کردند، هیچ اعتراضی نکردید؟ ماکرون، نامحبوبیترین رئیس جمهور فرانسه در ۷۰ سال گذشته امام جمعه تهران: جبهه شیاطین می خواهد بی حیایی را ترویج کند؛ وظیفه دولت اسلامی فراهم کردن بستر زیست عفیفانه است رابرت مالی: اسرائیل قادر به مقابله با موشک‌های ایران نبود/ ترامپ مصمم است با ایران توافق کند تماس وزیران خارجه مصر و ایران با رافائل گروسی برگزاری رزمایش دریایی مشترک میان چین و عربستان یک مرخصی و صدها اگر....! رؤسای آلمان و استرالیا، 20 اندیشمند از سراسر جهان دعوت کردند تا نظرات آنها را جویا شوند/ یکی شان از ایران بود وزارت کشور: ازدواج با اتباع غیرایرانی قانونی می شود آکسیوس: ترامپ به حماس اطلاع داده است که ظرف ۲۴ ساعت از منطقه تحت کنترل ارتش اسرائیل خارج شود