اجرای طرح خانههای سلامت محله از دهه هفتاد توسط شهرداریها و در همکاری با دانشگاه علوم پزشکی ایران آغاز شد و فعالیت این نهادهای بهداشتی، تا امروز که تبدیل به یکی از پایگاههای مهم سلامت شهری شدهاند، ادامه دارد.
هدف اولیه از اجرای طرح خانه سلامت، جلب مشارکت عمومی در محلات برای تامین بهداشت و امنیت بود، اما این نهادها که امروزه در تمامی مناطق شهرداری و در هر محله قرار دارند، تاثیر بسیار مثبتی در اجرای برنامههای سلامت عمومی کشور داشتهاند.
خانههای بهداشت از آغاز شیوع کرونا مرجع مناسبی برای پیگیری مراجعات مردمی بودند و پس از آن نیز با تزریق واکسن کرونا در سطح اهالی محلات، تاثیر بسیار مثبتی در روند واکسیناسیون و کنترل شیوع اپیدمی داشتند.
آدرس و مشخصات تمامی خانههای بهداشت تهران در اپلیکیشن «بلد» موجود است. شما میتوانید برای دریافت انواع خدمات بهداشتی اعم از واکسیناسیون کودک و بزرگسال، دریافت خدمات برای بیماران دیابتی و فشارخون و نیز دریافت خدمات بهداشت روان به این خانهها مراجعه کنید.
شما میتوانید نظرات کاربرانی که از خدمات هریک از این مراکز استفاده کردهاند را نیز در بخش نظرات اپلیکیشن «بلد» بخوانید.
پراکندگی خانههای بهداشت در تهران
مراکز بهداشت شهر تهران به چهار ناحیه شمال، جنوب، شرق و غرب تقسیم شدهاند و در هریک از این نواحی چندین خانه بهداشت فعال هستند تا عموم شهروندان بتوانند به راحتی از خدمات این مراکز استفاده کنند. هریک از این نواحی، در سایت رسمی جداگانه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران، آدرس و تمامی اطلاعات مربوط به همه مراکز خود را در اختیار کاربران قرار میدهند.
شما میتوانید با مراجعه به «بلد» آدرس تمامی مراکز بهداشت را دریافت کنید و پس از پیدا کردن خانه بهداشت منطقهتان، آدرس دقیق و بهترین نحوه دسترسی آن را هم در «بلد» جستجو کنید.
خدمات رایگان مراکز بهداشت از تولد تا مرگ
تمامی خدمات ارائه شده در مراکز و خانههای بهداشت تهران رایگان است و این خدمات از بدو تولد تا تا پایان زندگی به شهروندان ارائه میشود.
به عنوان مثال، تمامی معاینات دورهای نوزادان اعم از سنجش قد، وزن، دور سر و تزریق واکسنهای نوزادی در این مراکز به صورت رایگان انجام میشود. همچنین أنواع قطرههای ویتامین و آهن بر أساس سن کودک به والدین ارائه خواهد شد.
در ادامه معاینات مربوط به پیش دبستانی و دبستان و نیز غربالگری سلامت در مقاطع پیش دبستانی، کلاس اول، چهارم، هفتم و دهم نیز برای کودکان و نوجوانان در خانههای بهداشت انجام میشود.
برگزاری کلاسهای آشنایی با تهدیدهای روابط جنسی پرخطر برای جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال، کلاس ازدواج شاد و پایدار برای جوانان و نیز خدمات مربوط به معاینات تشخیص زودهنگام دیابت و سرطان به همه گروههای سنی از دیگر خدمات خانههای بهداشت است.
درصورت بروز هرگونه حادثه برای سالمندان، میتوانید با مراجعه به خانههای بهداشت از معاینات کلی وزن و وضعیت جسمانی آنها استفاده کنید و درصورت لزوم، سالمندان به مراکز مورد تایید جهت درمان راهنمایی خواهند شد.
ارائه برگه گواهی فوت نیز توسط خانههای بهداشت انجام میشود.
فعالیتهای جانبی خانه سلامت
وظیفه اصلی خانههای سلامت تحقق بهداشت و پیشگیری در میان شهروندان محلههاست که این کار را از طریق برنامهریزی برای دسترسی عادلانه مردم به خدمات بهداشتی و سلامت اجتماعی، ارايه آموزشها و مشاورههای حوزه سلامت و نیز برنامهریزی و تلاش برای پیشگیری، درمان و بازتوانی آسیبهای اجتماعی انجام میدهد.
علاوه بر این موارد، خانههای سلامت سه فعالیت مهم دیگر هم انجام میدهد:
1- راهاندازی و تجهیز خانههای اسباب بازی
2- مراکز آموزش مهارتهای رفتاری کودکان و نوجوانان
3- مراکز ساماندهی معتادان تزریقی
خانههای اسباب بازی
این خانهها که در نقش مهدکودک موقت هستند، به منظور پرکردن اوقات فراغت کودکان و به صورت خودگردان اداره میشوند.
اهداف خانههای أسباببازی:
● ارایه خدمات آموزشی به وسیله بازی سالم و اسباب بازی سالم به شهروندان
● ارتقاء سطح سلامت کودکان از طریق بازی و بهکارگیری اسباب بازیهای خلاق، استاندارد و سالم
● آموزش مهارتهای زندگی و سبک زندگی سالم به کودکان از طریق بازی و بهرهبرداری از اسباب بازی سالم
مراکز آموزش مهارتهای رفتاری کودکان و نوجوانان (فرآموز)
این مراکز در واقع مرکز مشاوره و آموزش سوء مصرف مواد به ویژه سیگار برای کودکان هستند؛ فرآموزان از طریق انتقال آموزهها به همسالان و خانوادههای خود، به عنوان گروههای آموزشی همسان عمل میکنند.
اهداف مراکز فرآموز
• توسعه مهارتهای زندگی کودکان پیشدبستانی و دبستانی
• تقویت توان و پتانسیل رفتارهای پیشگیریکننده در کودکان پیشدبستانی و دبستانی
• تقویت باورهای ارزشی و اجتماعی از قبیل مثبتاندیشی، اعتماد به نفس و آموزش مهارت «نه» گفتن به کودکان
• آشنایی تجسمی - عینی کودکان با آسیبهای جسمی انجام رفتارهای پرخطر
• مشاهده واقعی و عینی سرانجام آسیبهای ناشی از رفتارهای پرخطر
• آشنایی با مفاهیم سلامت و الگوی پیشگیری
• انتقال مفاهیم آموخته شده از سوی کودکان به خانوادهها
مراکز ساماندهی معتادان تزریقی
ستاد شهر سالم تهران، جهت ساماندهی معتادان تزریقی تهران و با هدف کاهش آسیبهای ناشی از اعتیاد، جلوگیری از خسارات ناشی از اعتیاد (ایدز و هپاتیت) و ساماندهی چهره شهر از وجود معتادان تزریقی، اقدام به تأسیس مرکز ساماندهی معتادان تزریقی (DIC) کرده است.
در این مراکز برای درمان اعتیاد، از روش سمزدایی و بازتوانی و پیشگیری استفاده میشود. اما برای آن دسته از معتادین و افرادی که مصرفکننده مواد مخدر هستند و تمایلی به ترک ندارند، خدماتی چون ارائه سرنگ و سرسوزن، کاندوم و انواع خدمات رفاهی، آموزشی و درمانی ارائه میشود.