طراحی مسیرهای قاجار، پهلوی و انقلاب و احیای زیست شبانه در تهران

به گزارش ایسنا، علی طلوعی که از ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۳ سرپرستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران را به عهده گرفته است، در نخستین نشست خبری خود (چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت‌ماه)، درحالی‌که معاونان و مدیران این اداره نیز حضور داشتند، به توقف چندساله نشست‌های خبری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران، اشاره کرد و با تاکید بر ضرورت ارتباط مستمر با رسانه‌ها برای روشنگری و مطالبه‌گری، گزارشی از اقداماتی که از زمان حضورش انجام شده است، ارائه کرد و افزود: شروع کارم در تهران با آغاز نمایشگاه گردشگری تهران مصادف شد و پس از آن، کار ستاد خدمات سفرهای نوروزی پیش آمد.

در نمایشگاه شاید تنها استانی بودیم که با رویکرد صددرصد گردشگری ظاهر شدیم، و من در هر رویداد، حداقل تلاشم را داشتم، ‌ اما برنامه‌ریزی و زحمت‌ها با مدیرقبلی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بود. در این مدت هم که با خبرنگاران گفت‌وگویی نداشتم به این دلیل بود که نیاز داشتم مطالعات محیطی خود را درباره تهران گسترش دهم.

طلوعی در ادامه گزارشی از عملکرد ستاد سفرهای نوروزی استان تهران داد و گفت: امسال برای اولین بار تعامل کم‌نظیری با دستگاه‌های اجرایی، به ویژه با شهرداری تهران داشتیم. تیم مدیریت ارشد تهران به خصوص استاندار، دغدغه گردشگری دارد و میراث فرهنگی مسئله آنهاست و ادبیات مشترکی باهم داریم و حداقل در گفتمان با مشکل مواجه نشده‌ایم.

او اضافه کرد: ما بزرگ‌ترین نوروزگاه کشور را در تهران داشتیم، بزرگترین افطارخانه برپا شد. و برگزاری مراسم لیالی قدر را در نوروزگاه داشتیم. برای نخستین بار، فراتر از تعاملات مرسوم، بیش از یک میلیون نسخه تبلیغاتی در تهران منتشر کردیم. این اتفاق مهم در کنار دیگر دستاوردها، از جمله کسب رتبه نخست کشوری در رسیدگی به شکایات سامانه ۰۹۶۲۹ بود. در تعطیلات نوروز، ۴۷۱ شکایت را به‌صورت لحظه‌ای پاسخ دادیم. از سوی دیگر، بنابر آمار رسمی ستاد، تهران به‌عنوان یکی از مقاصد جذاب گردشگری معرفی شد، به‌طوری که توانست رتبه سوم کشور در تعداد مسافران نوروزی و رتبه چهارم در حوزه اقامت مسافران را به دست آورد. هرچند این‌ها آمار کمّی هستند اما در نوروز امسال تلاش کردیم، در کنار برنامه‌های اجرایی، لایه‌ای عمیق‌تر از مدیریت فرهنگی و محتوایی را نیز مورد توجه قرار دهیم، مسئله‌ای که همواره دغدغه ما بوده است.

سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران افزود: استانداری تهران و کمیته‌های دوازده‌گانه نوروز به‌صورت ویژه فعال بودند. بخش مهمی از این فعالیت‌ها برای نخستین‌بار دربرگیرنده توجه هم‌زمان به مناسبت‌هایی همچون رمضان، شاهنامه و نوروز بود. این سه مؤلفه، هر سه از میراث ناملموس ما به‌شمار می‌آیند و ثبت جهانی نیز شده‌اند. در این میان، نخ تسبیح این سه‌گانه، «شاهنامه‌خوانی» بود. این سه عنصر در واقع ارکان هویت فرهنگی ما را تشکیل می‌دهند. برای نخستین‌بار، به مدل‌های متنوع شاهنامه‌خوانی اقوام پرداختیم و در نوروزگاه‌ها، به‌صورت مداوم شاهد اجرای شاهنامه‌خوانی کردی، لری، قشقایی، بختیاری، خراسانی و بوشهری بودیم. این روایت‌ها، که هر یک با دیگری متفاوت است، برای نخستین‌بار در نقاط مختلف تهران اجرا شد. علاوه‌بر آن، به موازات این برنامه‌ها، با همکاری شهرداری، شاهنامه‌خوانی کودکان نیز برگزار شد.  

طلوعی در ادامه درباره برنامه پنج ساله اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران توضیح داد: در این مدت، بر اساس اسناد بالادستی که برای ما از جایگاه بسیار مهمی برخوردارند، اقدام به تهیه و اجرای برنامه‌ها کردیم. یکی از این اسناد، ابلاغیه‌ طبقه‌بندی‌شده‌ وزارتخانه بود که به‌عنوان مانیفست سیاست‌های اجرایی استان‌ها شناخته می‌شود. ما همین سند را مبنا قرار دادیم و بر این اساس، برای نخستین‌بار برنامه راهبردی پنج‌ساله‌ای را تدوین کردیم. همچنین، از دل این برنامه، برش‌های سالانه نیز استخراج کردیم. نسخه‌ یک‌ساله اکنون آماده است و تنها در انتظار تصویب نهایی است که ان‌شاءالله تا پایان اردیبهشت‌ماه ابلاغ خواهد شد.

او با اشاره به ضعف در مدیریت تصویر تهران در سه حوزه‌ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، بر ضرورت بازنگری در روایت تهران تاکید کرد و افزود: برای بازنگری در روایت تهران، نشست‌هایی را با دوستان برگزار کردیم تا ببینیم چطور می‌توانیم مزیت‌های رقابتی تهران را در حوزه‌های فرهنگی و گردشگری به تصویر بکشیم.

سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران در ادامه یادآور شد: تهران بیش از سه هزار اثر تاریخی ثبت‌شده دارد. ما در تهران بیشترین موزه‌های کشور را داریم، تعداد آن به ۱۱۲ موزه می‌رسد. ۲۰۰ هکتار بافت تاریخی ثبت‌شده در این شهر وجود دارد. بیش از ۵۰ درصد شرکت‌های مسافرتی فعال در کشور در تهران مستقر هستند. برخلاف بسیاری از نقاط دیگر کشور، تهران زیرساخت‌های حمل‌ونقل کامل و مناسبی دارد، شاه‌راه شمال به جنوب و شرق به غرب از این شهر می‌گذرد.

 تهران همچنین پایتخت رویدادهای سیاسی و هنری کشور است، از جشنواره‌های سینمایی گرفته تا هنرهای تجسمی و نمایشگاه‌های ملی. استارت‌آپ‌های مطرح گردشگری در تهران متولد شدند. تهران همچنین میزبان مهم‌ترین مراکز آموزشی، پزشکی پیشرفته و بیشترین تخت بیمارستانی در کشور است. یک‌سوم درآمدهای مالیاتی کشور متعلق به تهران است. ۵۸ درصد سپرده‌های بانکی در این شهر متمرکز است. متوسط هزینه و درآمد خانوار در این شهر، از شاخص‌های ملی بالاتر است.

او ادامه داد: ما با بررسی همه‌ این فکت‌ها و بر اساس همان اسناد بالادستی، به این جمع‌بندی رسیدیم که باید بر توسعه‌ تصویر ذهنی تهران کار کنیم. آنچه از تهران در ذهن عموم هست با آنچه باید باشد، تفاوتی جدی دارد. برای این منظور، مشارکت فرابخشی و فراسازمانی را ضروری دانستیم. یکی از چالش‌های تهران، نبودِ ارتباط مؤثر بین بخش خصوصی با حوزه‌ میراث فرهنگی و گردشگری است.

این ارتباط کم‌رنگ است، نه غایب. برای رفع این مشکل، پیشنهاد دادیم که سه خانه‌ تخصصی، خانه‌ میراث فرهنگی تهران، خانه‌ صنایع دستی تهران و خانه‌ گردشگری تهران تأسیس شود تا به‌عنوان مفصل‌های مشترک بتوانند در تعامل با بخش خصوصی نقش‌آفرینی کنند. در این حوزه، ما سه رویکرد اصلی را دنبال می‌کنیم؛ حمایت، نظارت و سیاست‌گذاری. این خانه‌ها می‌توانند بازوی ارتباطی ما با بخش خصوصی و حوزه‌ ستادی باشند.  

طلوعی افزود: از دوستان نیز خواستیم بر چند موضوع خاص تمرکز کنند. یکی از این موارد، جایزه‌ صنایع دستی تهران است که به‌زودی اعلام می‌شود. همچنین هفته‌ تهران را به‌طور جدی دنبال می‌کنیم و در تلاشیم مسیرهای گردشگری تاریخی مانند مسیر قاجار، پهلوی،‌ انقلاب و غیره را طراحی کنیم.

 در تلاشیم زیست شبانه‌ تهران را احیا کنیم. کارهایی در این زمینه با مشارکت دستگاه‌ها در حال انجام است. ما به‌طور جدی به‌دنبال تهران‌گردی هستیم، هم برای شهروندان و تصمیم‌سازان داخلی و هم برای دیپلمات‌ها و گردشگران خارجی. همچنین، گردشگری جوانان و نوجوانان را در دستور کار قرار دادیم و بسته‌هایی برای گردشگری ارزان و خانواده‌محور طراحی کرده‌ایم.

همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در گردشگری تهران از دیگر برنامه‌های مهم ماست؛ چرا که بیشترین سرمایه‌گذاران، گردش مالی و درآمدهای مالیاتی در تهران متمرکزند. باید بتوانیم با طراحی بسته‌های جذاب، تقاضای سرمایه‌گذاری را تحریک کنیم و از نظام تخفیف و مشوق‌ها بهره بگیریم.

او اضافه کرد: برنامه‌ای دیگر، ساماندهی تفریح‌گاه‌های تهران است. ما باید به سایر شهرهای استان نیز توجه کنیم. برخی از شهرستان‌های استان تهران از نظر جمعیتی و ظرفیت فرهنگی، از چند استان کشور نیز بزرگ‌ترند اما در ساختار، با فقر مواجه‌اند. یکی از مشکلات مزمن تهران، با وجود داشتن بیشترین موزه‌های کشور، فقر موزه‌ای است. برنامه‌هایی برای ارتقای فضای رویداد محور و موزه‌محور در دستور کار داریم.  

سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران گفت: در حوزه‌ میراث فرهنگی نیز ساماندهی بافت تاریخی شهر تهران در دستور کار است. ضوابط میراثی بازار را مورد توجه قرار داده‌ایم. مطالعات حریم در مناطق یک و سه آغاز شده و امیدواریم به‌زودی به نتیجه برسد.

طلوعی با بیان اینکه مبنای تمام اقدامات استان تهران، جذابیت، امنیت، و زیرساخت است، افزود: تهران در هر سه حوزه وضعیت مطلوبی دارد. تنها باید بتوانیم با برنامه‌ریزی صحیح، مدیریت این داشته‌ها را به‌درستی انجام دهیم و نگاه محدودکننده‌ای که گاه نسبت به تهران وجود دارد، اصلاح کنیم.