ناگهان سکته از راه می‌رسد!

آلودگی هوا فقط معضل شهرهای بزرگ نیست، بلکه کل جهان با پیامدهای زیانبار این پدیده دست‌وپنجه نرم می‌کند. مطالعات جدید نشان داده است، سهم آلودگی هوا در افزایش خطر سکته بیش از چیزی است که در گذشته تصور می‌شده است. پژوهشگران دریافته‌اند، آلودگی هوای زیست‌محیطی به‌شکل ذرات ریز معلق در رده هفتم عوامل جهانی افزایش‌دهنده خطر سکته قرار دارد. در این مطالعات، آلودگی هوای داخل منازل ناشی از سوزاندن سوخت‌های جامد در رده هشتم عوامل خطرزا قرار گرفت.

سالانه 15 میلیون نفر در جهان سکته می‌کنند. از این میان، شش میلیون نفر جان خود را از دست می‌دهند و پنج میلیون نفر دیگر دچار معلولیت‌ دائم مانند نابینایی، از دست دادن قدرت تکلم، از کار افتادگی اندام‌های حرکتی و فراموشی می‌شوند. با توجه به افزایش جهانی بروز سکته، پژوهشگران در پی شناسایی عوامل خطرزا برآمدند. در این مطالعه، عوامل افزایش‌دهنده خطر سکته در 188 کشور جهان در یک بازه زمانی بیست‌و‌سه ساله از 1990 تا 2013 شناسایی شد. براساس یافته‌های اخیر، ده مورد نخست عوامل جهانی افزایش‌دهنده خطر سکته به ترتیب عبارتند از فشار خون بالا، مصرف ناکافی میوه‌، چاقی، رژیم غذایی پرنمک، سیگار، مصرف ناکافی سبزی، آلودگی هوای محیط‌زیست، آلودگی هوای داخل منازل، مصرف ناکافی غلات کامل و قند خون بالا.

پژوهشگران دریافتند، بیشتر از 90 درصد عوامل افزایش‌دهنده خطر سکته به سبک زندگی و عادات رفتاری قابل اصلاح نظیر رژیم غذایی ناسالم، مصرف دخانیات و ورزش نکردن مربوط است. گفته می‌شود کنترل این قبیل عوامل خطرزا از 75 درصد موارد سکته جلوگیری خواهد کرد. پژوهشگران همچنین دریافتند 7/33 درصد معلولیت‌های ایجاد شده در اثر سکته بویژه در کشورهای در حال توسعه از آلودگی هوا ناشی می‌شود. از این 7/33درصد، حدود 17 درصد مربوط به آلودگی هوای زیست‌محیطی و چیزی نزدیک به 16 درصد مربوط به آلودگی هوای داخل منازل گزارش شد. این در حالی است که سهم آلودگی هوای کشورهای توسعه‌یافته در ایجاد معلولیت‌های حاصل از سکته 2/10 درصد اندازه‌گیری شد.

وسایل نقلیه، نیروگاه‌ها، صنایع، سوخت‌های فسیلی و روش‌های سنتی سوزاندن بیوماس (زیست توده) از مهم‌ترین منابع آلاینده هوا در کشورهای در حال توسعه به شمار می‌رود. آلودگی هوای داخل منازل نیز بویژه در کشورهای با سطح درآمد پایین مشاهده می‌شود. کشورهای جنوب آسیا و نیز کشورهای واقع در نواحی مرکزی، شرقی و غربی جنوب صحرای آفریقا بیشتر از آمریکای شمالی و نواحی مرکزی، شرقی و غربی اروپا در معرض آلودگی هوای خانگی قرار دارد.

آلودگی هوا در طولانی‌مدت موجب سفت‌تر شدن عروق خونی مغز، غلیظ‌تر شدن خون و نیز فشار خون بالا می‌شود. در نتیجه این موارد، احتمال لختگی خون در مغز افزایش می‌یابد و احتمال پارگی پلاک‌ها و انسداد ناگهانی رگ‌ها نیز بیشتر می‌شود. پژوهشگران معتقدند، تأثیرات زیانبار آلودگی هوا بر ریه‌ها، قلب و مغز همواره مشهود بوده، اما میزان خطرآفرینی این عامل در افزایش بروز سکته دست‌کم گرفته شده است. با توجه به اهمیت یافته‌های فوق، از دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی انتظار می‌رود حل معضل آلودگی هوا را در اولویت برنامه‌های بهداشت عمومی قرار دهند.

منبع: جام جم آنلاین

کانال عصر ایران در تلگرام