مدیریت بازار ارز در برابر شوک‌های نفتی؛ مصداق اقتصاد مقاومتی

اگر بتوانیم از طریق مکانیزم‌هایی، نوسانات نرخ ارز را کنترل کنیم و اثرات شوک‌های خارجی را بر نرخ ارز کاهش دهیم و در این میان بازار ارز هم بازاری با ثبات باشد، گامی رو به جلو در راستای پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی در حوزه ارزی صورت گرفته است.

عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی گفت: وابستگی اقتصاد کشور از منظر وابستگی بودجه، تجارت خارجی و تراز تجاری به درآمد نفتی کاهش یافته که این مهم، اقدام عملی دولت یازدهم در راستای اقتصاد مقاومتی است.

دکتر حمید زمان زاده ، با تاکید بر این که شوک‌های برون‌زا از کانال نرخ ارز اثرات خود را بر اقتصاد می‌گذارد اظهارداشت: اگر بخواهیم اقتصاد کشور را به نحوی مدیریت کنیم که کمتر از شوک‌های برون‌زا تاثی بگیرد، باید از طریق مدیریت مطلوب بازار ارز آثار منفی این شوک‌ها را بر اقتصاد کاهش و آثار مثبت را تقویت کنیم.

وی شوک‌های برون‌زا را شوک درآمد و قیمت نفت، شوک روابط خارجی و شوک بحران اقتصاد جهانی و کشورهای منطقه برشمرد و افزود: اقتصاد ایران، اقتصاد نفتی است و شوک‌های درآمد نفت و قیمت آن بر بازار ارز اثرگذار است بنابراین مهمترین سیاستی که در حوزه ارزی باید انجام دهیم بحث هموارسازی نوسانات ارزی است. یعنی اگر بتوانیم از طریق مکانیزم‌هایی، نوسانات نرخ ارز را کنترل کنیم و اثرات شوک‌های خارجی را بر نرخ ارز کاهش دهیم و در این میان بازار ارز هم بازاری با ثبات باشد، گامی رو به جلو در راستای پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی در حوزه ارزی صورت گرفته است.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: متاسفانه در دولت گذشته هیچ اقدامی در راستای اقتصاد مقاومتی در حوزه ارز صورت نگرفت و اقتصاد به نفت وابسته‌تر شد. در زمینه تراز تجاری شاهد افزایش شدید واردات بودیم و از نظر انباشت ذخایر ارزی اتفاق خاصی نیفتاد.

زمان زاده ادامه داد: در دولت گذشته درآمد نفت به بالای 100 میلیارد دلار رسید و بهترین فرصت بود که ذخایر ارزی انباشت شود تا در جایی که درآمد نفت کاهش یافت بتوان با آن ذخایر، بازار ارز را مدیریت کرد اما در عمل این اتفاق نیفتاد و شاهد بودیم که به محض اینکه در سال 91 درآمد نفت کاهش یافت، این موضوع اثرات خود را بر اقتصاد گذاشت. در واقع عدم اجرای اقتصاد مقاومتی در حوزه ارزی این نتیجه را به دنبال داشت که با کاهش صادرات نفت به دلیل تحریم‌ها، درآمد نفت کاهش و نرخ ارز در بازار به دوسه برابر افزایش یافت.

عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی به ثبات نرخ ارز در دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: این مهم در حالی اتفاق افتاده که درآمدهای نفتی نسبت به سال 90 به نصف تقلیل یافته که این مهم یک اقدام عملی در راستای مقاوم سازی بازار ارز در برابر شوک‌های نفتی محسوب می شود.

زمان زاده به کاهش شدید قیمت نفت در سال 93 اشاره کرد و افزود: در این راستا درآمدهای نفتی که یکبار به دلیل کاهش صادرات و تحریم‌ها با افت مواجه شده بود، مجددا کاهش یافت و اگر بازار ارز درست مدیریت نمي‌شد چه بسا کاهش درآمدهای نفتی ناشی از کاهش صادرات و قیمت نفت می‌توانست بحران ارزی دیگری را رقم زند اما دیدیم که بانک مرکزی در راستای اقتصاد مقاومتی در حوزه ارزی موفق عمل کرد.

وی در پایان گفت: چشم انداز آتی این است که اگر صادرات نفت افزایش یافت و قیمت نفت هم اجازه داد که درآمدهای نفت رشد کند آنگاه اقدام عملی دولت در راستای اقتصاد مقاومتی در حوزه ارزی این است که از خرج کردن سریع درآمدهای نفتی خودداری شود و از ذخایر ارزی برای ثبات بازار ارز و جلوگیری از شوک های ارزی بر اقتصاد استفاده گردد.

کانال عصر ایران در تلگرام