فناوری و آن‌چه حاکمان از آن می‌خواهد

امروزه و یکبار دیگر به لطف ادوارد اسنودنی که فعالیت‌های مخفی سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده و عملیات آن‌ها در حوزۀ سایبر را افشا کرد، همۀ ما با ایدۀ مراقبت و نظارت آنلاین و اهمیت آن آگاه هستیم و منطق مبارزۀ شرکت‌هایی مانند اپل و فیس‌بوک برای حفاظت از داده‌ها در برابر نظارت را درک می‌کنیم. اما وضعیت در کشوری مانند چین متفاوت است و در حالی که ما به آسانی می‌توانیم در مورد نقض حریم خصوصی شکایت و اعتراض کنیم، هیچ کس نمی‌تواند اینترنت محدود و کنترل‌شده‌ای مانند آنچه در چین وجود دارد را تصور کند.

در کشور چین، به یمن وجود ساختاری سیاسی که نه در برابر شهروندان خود و نه در برابر نهادهای بین‌المللی پاسخگو نیست، یک دیوار امنیتی مطمئن برای شرکت‌هایی که قصد ورود به حوزۀ فناوری در این کشور را دارند تعبیه شده است. به عنوان بخشی از برنامۀ ضد تروریسم این کشور، این شرکت‌ها بایستی ملاحظاتی را رعایت کنند که چندان با مفهومی به نام حریم خصوصی سازگاری ندارد. همچنین، آن‌گونه که بتانیوز خبر داده است، به تازگی دولت قانونی را تصویب کرده است که شرکت‌ها را وادار می‌کند کلید کدگذاری خود را در اختیار دولت قرار دهند. همچنین، حزب به یکی از پیمانکاران دفاعی خود دستور داده است نرم‌افزاری را طراحی کند که مرکز دادۀ عظیمی برای پیش بینی عملیات تروریستی تشکیل دهند.

هدف این نرم‌افزار، جمع‌آوری اطلاعات انبوه از فعالیت شهروندان چینی است که شامل شغل آن‌ها، عادتشان، لذت‌هایشان و غیره می‌شود. اما این تنها کاری که «گروه فناوری الکترونیکی چین» انجام می‌دهد نیست؛ آن‌گونه که بلومبرگ گزارش کرده است، قرار است آن‌ها الگوریتم‌ها و تکنیک‌هایی را طراحی کنند که با استفاده از این داده‌ها عملیات تروریستی را در آینده پیش‌بینی کنند.

واقعیت این است که تا همین حالا هم دولت چین دسترسی نامحدود به فعالیت‌های اینترنتی شهروندان خود داشته است؛ اما الان حوزۀ این نظارت به رفتارهای خارج از فضای مجازی هم کشیده شده و دولت، خبرچین‌هایی دارد که در مورد تمام رفتارها و جنبه‌های زندگی چینی‌ها گزارش تولید می‌کنند.

همانگونه که به نظر می‌رسد، این تصمیم‌ها فقط برای جلوگیری از عملیات تروریستی طراحی نشده است، بلکه با رصد کردن تمام فعالیت‌های شهروندان از مسافرت‌ها گرفته تا عملیات بانکی و خرید و فروش آن‌ها و ارتباطاتشان، به کار کنترل مخالفان سیاسی نیز می‌آید. در نتیجه هرچند چنین تصمیم‌هایی در پوشش مبارزه با تروریسم صورت می‌گیرد، به وضوح کنترل را به حدی می‌رساند که امکان تحقق یک جامعۀ توتالیتر، نظیر آن‌جه جرج ارول در کتاب مشهور خود «1984» تصویر کرده است می‌آید.

حزب کمونیست چین و هر دولت دیگری، با ترکیب امکانات پدید آمده به واسطۀ فناوری‌های نوین ارتباطی و عدم پایبندی به اصول اخلاقیِ حفظ حریم خصوصی به سهولت تبدیل به «برادر بزرگتر»ی خواهد شد که همواره شهروندان را «می‌بیند» و آن‌ها را کنترل می‌کند و ذهن آن‌ها را به گونه‌ای شکل می‌دهد که خود بپسندد.

فعالیت‌های اطلاعاتی دولت‌هایی مانند ایالات متحده و بریتانیا نشان می‌دهد چین در این آرزو تنها نیست؛ همۀ حاکمان چنین آرمانی را در سر می‌پرورانند. دولت چین، تنها به خاطر شرایط ویژه و تسلطی که بر روی حوزۀ عمومی دارد توفیق بیشتری در این امر پیدا کرده است. تنها مرزی که دولت‌ها را از اقدامات، که آرزوی هر حکومتی، چه راست و چه چپ، چه دموکراسی و چه دیکتاتوری باز می‌دارد، اصول قانونی و اخلاقی حفظ حریم خصوصی است. بنابراین، هیچ چیز روشن‌تر از این نیست که این اصول ارزش آن را دارند که برای آن‌ها مبارزه کنیم و به اینگونه نظارت‌ها تن در ندهیم.

پانوشت: عبارت‌های در گیومه در متن و تیتر از اصطلاحات جرج اورول، نویسندۀ انگلیسی در کتاب «1984» است.

منبع: آی تابناک

زنگ خطر برای کرج/ سدها خالی‌تر از همیشه

تماشاخانه

انفجار مرگبار بندرعباس: فاجعه‌ای با تبعات گسترده زیست‌محیطی و انسانی / زباله‌های خطرناک و فلزات سنگین (فیلم)

کشف راز حفره‌های مارپیچ نازکای پرو: شاهکار مهندسی تمدن باستانی (فیلم)

فیلم های دیگر