عراقچي: نبايد از شورای امنیت انتظار تصمیمات عادلانه داشت

چهارمین دوره شبیه سازی شورای امنیت درباره موضوع یمن از سوی فصلنامه مطالعات بین المللی و با همکاری سازمان ملل در سالن موزه صلح تهران برگزار شد.

به گزارش سایت نوانديش، در این برنامه اساتید و دانشجویان دکترای حقوق و روابط بین الملل از سراسر کشور حضور داشتند. آیین کار شورا، نگارش قطعنامه، ارایه بیانیه و انواع  روش های آموزشی در حقوق و روابط بین الملل، منطق بحث و تصمیم گیری در شورا و موضوع یمن طی جلسه آمادگی مورد واکاوی قرار گرفت. نشست امروز در واقع جلسه شبیه سازی شورای امنیت و بحث درباره نگارش قطعنامه و یا بیانیه درباره موضوع یمن بود. به همین مناسبت دکتر عباس عراقچی معاونت حقوقی وزارت خارجه در این نشست حاضر و مطالب ذیل را بیان داشتند.

متن سخنرانی عباس عراقچی در جلسه شبیه سازی شورای امنیت

برگزاری شبیه سازی شورای امنیت ابتکار بسیار مهمی است که انجام شده است. به شخصه فکر می کنم یکی از مشکلات جدی ما در سیاست خارجی عدم فهم درست بسیاری از پدیده های روابط بین الملل است به ویژه در مورد مسائل سازمان ملل بخصوص شورای امنیت. دیدگاه های مختلف و متضادی نسبت به شورای امنیت در کشور وجود دارد که بعضاً باعث می شود که سیاست های ما سیاست های درستی نسبت به عملکرد شورای امنیت نباشد.

تصور خیلی ها از شورای امنیت این است که شورای امنیت یک محکمه عدل است لذا انتظار دارند که تصمیمات عادلانه بگیرید. این یک خطای بسیار بزرگ است. شورای امنیت دقیقا یک نهاد سیاسی است و تصمیمات سیاسی می گیرد، با توجه به منافع کشورهای دائم عضو. اصولاً فلسفه تشکیل شورا همین بوده که کسانی که  صلح دنیا را به هم می ریزند یک جا بنشینند و منافع خود را یکی کنند. بنابراین نباید انتظار دفاع از منافع دیگران را در شورای امنیت داشته باشیم.

دیدگاه دیگری که وجود دارد که سوء تفاهم بزرگی است. بعضی ها شورای امنیت را یک ابزار مطلق در دست آمریکا و غربی ها می بینند. بعضی ها از طرف دیگر فکر می کنند وجود روسیه و چین می تواند خیال ما را راحت کند که هیچ چیز بدون نظر آن ها تصویب نمی شود. بعضی ها سابقه کار شورای امنیت را نادیده می گیرند، بعضی ها قوائد و مقررات کار شورا را نادیده می گیرند. فکر می کنند هر کاری شدنی است.

در جریان مذاکرات اخیر هسته ای واقعاً ما با عملکرد کاملاً متفاوتی از شورای امنیت روبرو بودیم. ما کشوری هستیم که 6 قطعنامه فصل هفتی شورای امنیت را اجرا نکردیم و نهایتاً با شورای امنیت مذاکره کردیم و به قطعنامه جدیدی رسیدیم که عمده خواسته های ما درآن رعایت شد.

بنابرین فکر می کنم همه ما احتیاج به یک برداشت جدید از شورای امنیت داریم به خصوص در پرتو تحولاتی که بعد از قطعنامه 2231 شورای امنیت رخ داد. این باعث می شود که ما انتظارات خود را در سایر مسائل از شورای امنیت بتوانیم تنظیم کنیم.

اهمیت شورای امنیت را نباید دست کم گرفت. ورود شورای امنیت به مسائل ریز از ویروس ابولا گرفته تا مسائل بسیار عمده بین المللی یک واقعیت است. ناتوانی شورای امنیت در حل و فصل مسائل مهم هم یک واقعیت دیگر است. این ها همه باید در جایگاه خود شناخته و بعد بتوانیم انتظار خود را تنظیم کنیم و بتوانیم با شورای امنیت در جایی که می شود کار کنیم.  

همچنین آقای گری لوییس سفیر سازمان ملل در ایران درباره اهمیت این برنامه عنوان داشت: بسساری از رهبران کنونی دنیا کسانی هستند که در برنامه های شبیه سازی شرکت کردند از جمله آقای بان کی مون دبیرکل کنونی ملل متحد. ضمن اینکه موضوع دستور کار شورا در این جلسه شبیه سازی یمن است که موضوعی مهم، پیچیده و مناقشه انگیز است. بنابراین همه ما وظیفه داریم تا به نوعی راه های کمک به مردم یمن را پیدا کنیم که این برنامه خود به نوعی دربرگیرنده همین امر است.

وی اضافه کرد شرکت کنندگان این برنامه سه مهارت تخصصی را فرا می گیرند: نخست فهم دقیق یکی از چالش های منطقه، دوم تسلط بر آیین کار و شیوه عمل و تصمیم گیری شورا و سوم فراگیری مهارت های مذاکره، تعامل و اجماع سازی.

این برنامه با نظارت علمی دکتر مهدی ذاکریان استاد حقوق و روابط بین الملل و ریاست شورا از سوی جناب آقای اسدی سفیر پیشین ایران در سازمان ملل و رییس دوره ای گروه 77 در سازمان ملل برگزار و منجر به صدرو بیانیه در موضوع یمن گردید. گفتنی است این چهارمین دوره شبیه سازی شورا امنیت است. در برنامه سال گذشته جناب دکتر ظریف پیامی اختصاصی در اهمیت برگزاری این برنامه ارسال کرده بودند.