تخفیف‌های ویژه عربستان برای مشتریان نفتی

شرق: با مرگ ملک‌عبدالله، شیب تخفیف‌های عربستان به مشتریان نفتی بیشتر شده است. پادشاه جدید عربستان، امیر سلمان بن عبدالعزیز آل‌سعود، به‌تازگی با صدور دستوراتی عرضه نفت با تخفیف‌های ویژه و تاریخی را در دستور کار قرار داده تا نفت کماکان ارزان بماند. دیروز با انتشار این خبر، قیمت هر بشکه نفت اوپک، با افت یک‌دلارو٤١سنتی به مبلغ ٥٠دلارو٨١سنت در هر بشکه رسید. 

این سیاست همزمان با تقویت اندک قیمت نفت و ورود آن به کانال ٥٠دلاری اتخاذ شد. بر این اساس، کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند با ادامه روند موجود قیمت نفت‌خام باز هم تقویت خواهد شد که با سیاست جدید عربستان شوک جدیدی به بازار نفت وارد شد هرچند که برخی از کارشناسان تخفیف‌های عربستان را در افت قیمت نفت به اندازه چنددلار موثر می‌دانند. 

به گزارش مهر، گزارش‌های رسانه‌های بین‌المللی حاکی است عربستان‌سعودی که عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان و سازمان اوپک را یدک می‌کشد، قیمت نفت‌خام خود را برای تحویل در ماه مارس ٢٠١٥ میلادی در بازارهای آسیایی با یک تخفیف ویژه عرضه می‌کند. 

در همین حال شرکت آرامکوی عربستان‌سعودی هم با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: بهای هر بشکه نفت‌خام این کشور در ماه مارس ٢٠١٥ میلادی با حدود ۹۰سنت کاهش عرضه می‌شود که بزرگ‌ترین مقدار تخفیف نفتی سعودی‌ها از ١٤سال گذشته تاکنون بوده است. 

بر اساس اطلاعیه شرکت آرامکوی سعودی، قیمت هر چهار شاخص نفتی این کشور برای تحویل به بازارهای آسیا، بزرگ‌ترین مشتری نفت عربستان، کاهش یافته و این در حالی است که این قیمت‌ها در بازارهای آمریکا ١٥سنت و در بازارهای اروپایی بین ٧٠سنت تا یک‌دلارو١٥سنت افزایش داده شده است. 

در این بین تحلیلگران معتقدند این اقدام عربستان در راستای تلاش این کشور برای به‌دست‌آوردن سهم بیشتر در بازارهای نفتی جهان است. 

پیشتر، عربستان در ماه نوامبر ٢٠١٤ میلادی قیمت فروش نفت خود را در بازارهای آمریکا کاهش داده بود تا بتواند سهم خود را در بازارهای این کشور حفظ کند. این اقدام همزمان با حفظ سطح تولید نفت اوپک بود که منجر به سقوط ٦٠درصدی قیمت‌های جهانی طلای سیاه شد.
 
با این وجود، عربستان بارها اعلام کرده تولید نفت‌‌خام خود را حتی اگر قیمت‌های جهانی به بشکه‌ای ٢٠دلار سقوط کند نیز ادامه می‌دهد. 

پس از تخفیف تاریخی و بی‌سابقه نفتی عربستان‌سعودی، قطر به‌عنوان مهم‌ترین شریک گازی ایران در پارس‌جنوبی هم یک تخفیف ویژه نفتی به مشتریان خود ارایه کرده است. 

بر این اساس قطر قیمت نفت‌خام فروشی خود در ماه ژانویه گذشته را در پایین‌ترین سطح در شش‌سال اخیر تعیین کرد به‌طوری که قطر قیمت رسمی فروش (او‌اس‌پی) برای نفت‌خام مارین قطر را در ماه ژانویه گذشته از ٤٣,٢٥ دلار تعیین کرده بود که این رقم ١٥دلار کمتر از ماه دسامبر سال ٢٠١٤ میلادی بوده است. 

قطر همچنین قیمت اواس‌پی برای نفت‌خام لند قطر را در ماه ژانویه سال‌جاری میلادی ٩٥,٤٥ دلار تعیین کرده بود که این رقم ٣٠/١٤دلار کمتر از ماه دسامبر بوده است. 

در همین حال رویترز با انتشار گزارشی، اعلام کرده است: این قیمت‌ها پایین‌ترین رقم از ماه فوریه سال ٢٠٠٩ میلادی تاکنون برای قیمت نفت این کشور حاشیه جنوبی خلیج‌فارس بوده است. 

روسیه و عربستان هر یک با تولید بیش از ۱۰میلیون‌بشکه نفت، بزرگ‌ترین تولیدکننده طلای سیاه جهان در طول سه‌سال گذشته تاکنون بوده‌اند. با این وجود ریاض با پایین نگاه‌داشتن بهای نفت می‌خواهد به مسکو ضربات سنگین اقتصادی وارد کند. 

در همین حال، ایلیا ترونین رییس اداره مالیات، ‌گمرک و تعرفه وزارت دارایی روسیه اعلام کرد اگر میانگین قیمت نفت در سال‌جاری میلادی ٤٠دلار برای هربشکه باشد، درآمدهای بودجه ٢٠١٥ میلادی روسیه حدود ٤٦میلیارددلار کاهش می‌یابد. 

روزنامه نیویورک‌تایمز هم با انتشار گزارشی، مدعی شده است: عربستان سعی می‌کند با استفاده از نفوذ خود در بازارهای نفتی در شرایطی که روسیه از سقوط قیمت‌های نفت لطمه دیده است، با فشار واردکردن بر ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، حمایت وی را از بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه قطع کند. 

شکستن کف قیمت، هدف تازه عربستان

دستور پادشاه عربستان برای درنظرگرفتن تخفیف ویژه در فروش نفت به مشتریان خاص، ادامه روندی است که این کشور به منظور از رده خارج‌کردن نفت شل آمریکا در چندماه گذشته دنبال کرده است. در هفته‌های اخیر به نظر می‌‌آمد کف قیمتی نسبتا مستحکمی برای قیمت نفت در بازار به وجود آمده است و کاهش بیشتر این قیمت با روندهای معمول بازار نفت دور از انتظار به نظر می‌رسید. در این شرایط با انتشار خبر این دستور، قیمت نفت در یک‌روز نزدیک به یک‌دلار کاهش یافت. این کاهش اگرچه به لحاظ عددی چندان زیاد نیست، اما در عمل می‌تواند به معنی شکسته‌شدن این کف قیمتی و بازشدن راه برای کاهش بیشتر قیمت نفت در بازارهای جهانی باشد.

 روند تولید نفت شل آمریکا متفاوت از استخراج از منابع نفتی معمول همچون نفت خلیج‌فارس است. در استخراج از منابع زیرزمینی فشرده شل، با ایجاد انفجار در سنگ‌های زیرزمینی، نفت آنها قابل استیصال می‌شود. عمر این چاه‌ها به‌مراتب کمتر از چاه‌های مرسوم است. یک‌چاه نفت شل عمری کمتر از یک‌سال‌ونیم دارد. به همین دلیل استراتژی عربستان این است که ظرف مدت محدودی با پایین نگاه‌داشتن قیمت نفت سرمایه‌گذاری در منابع نفتی را از لحاظ اقتصادی توجیه‌ناپذیر کند. با این کار پس از مدتی با اتمام عمر چاه‌های حفرشده، میزان تولید نفت شل آمریکا به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. تجربه چندماه گذشته نیز از کارآیی این راهکار حکایت می‌کند. ظرف شش‌ماه گذشته در آمریکا بیش از هزارمیلیارددلار پول از سرمایه‌گذاری در صنعت نفت بیرون رفته و سفارش خرید حدود ٢٠هزار مته و دکل حفاری لغو شده است.

 هزینه تمام‌شده نفت شل حدودا بشکه‌ای ٣٥دلار است که با هزینه حمل‌ونقل و دیگر هزینه‌ها با قیمت حدود ٤٠دلار، تولید آن به صرفه خواهد بود. به همین دلیل کف قیمتی بالای ٤٠دلار برای عربستان قابل پذیرش نخواهد بود. از این جهت عربستان همچنان به پایین‌آوردن قیمت نفت اصرار می‌ورزد. همچنین باید توجه داشت که به لحاظ سیاسی نیز قیمت پایین نفت به سود این کشور است. ایران به عنوان یک رقیب منطقه‌ای برای عربستان، وابستگی زیادی به درآمدهای نفتی دارد و با پایین‌آمدن قیمت نفت با مشکلات عدیده مواجه خواهد شد. از این جهت است که به لحاظ عقلی و علمی هیچ‌کشوری نباید درآمدهای نفتی خود را وارد درآمدهای بودجه کند. درآمدهای نفتی سرمایه کشور است و تامین هزینه جاری از محل این درآمدها، غیرعاقلانه خواهد بود. در شرایط فعلی ایران نیز ناگزیر از پایین‌آوردن قیمت نفت خود خواهد بود که با توجه به میزان کم تولید ایران، بیش‌ازپیش کشور را با مشکل مواجه خواهد کرد.