وزیر خارجه ایران بر موضع ايران در قبال اجلاس "شرم الشيخ" تاكيد كرده و بار ديگر گفته است: هنوزدر مورد حضور ایران در کنفرانس عراق، که قرار است ماه آینده در شرم‌الشیخ برگزار شود، تصمیم قطعی اتخاذ نشده است.

پيش از اين ، مقامات ايراني گفته بودند اگر آمريكا ديپلمات هاي ربوده شده كشورمان را آزاد نكند، مشاركت ايران در فرايندهاي مرتبط با عراق "با مانع مواجه خواهد شد".

درپي اين موضعگيري، آمريكايي ها كه تا آن زمان حتي حاضر به سخن گفتن درباره سرنوشت اين افرادنبودند، اعلام كردند كه آنان را در فهرست اتباع خارجي دستگير شده در عراق قرار مي دهند تا در مقاطع زماني 6ماهه پرونده شان ، بررسي و اخذ تصميم شود . زمان بعدي بررسي اين پرونده ها ، سه ماه بعد است، در حالي كه اجلاس شرم الشيخ ، در ماه آينده ميلادي برگزار خواهد شد .

از اين رو هر چند پس از تهديد ايران به تحريم مشاركت در فرايندهاي امنيتي مربوط به عراق ، آمريكايي ها تا حدي نرمش نشان داده اند ولي به نظر نمي رسد با ادامه بازداشت ديپلمات هاي ايراني در عراق توسط آمريكايي ها ، تغييري جدي در تصميم تهران حاصل شود .

اين ، نكته اي است كه "جلال طالباني" رييس جمهور عراق نيز بدان واقف شده و از ايران خواسته است شرم الشيخ را تحريم نكند .
طالباني ، بيشتر از مقامات كاخ سفيد از ميزان نفوذ ايران در عراق آگاه است و خوب مي داند كه اگر ايران در پروسه امنيت زايي در عراق مشاركت نكند و يا دستكم رويكردهاي مرتبط با آن را تأييد نكند، هيچ طرحي قرين موفقيت نخواهد شد .

از اين رو، رييس جمهور عراق با گفتن اينكه تصميم ايراني ها را درك مي كند و دولت متبوعش تمام تلاش خود را براي آزادي ديپلمات هاي ايراني به كار خواهد بست ، كوشيده است تهران را متقاعد كند كه"شرم الشيخ" را با "بن بست" مواجه نكند.

هم اكنون ديدگاه منفعت محور در سياست خارجي ايران ، پرطرفدار ترين گزينه در ميان افكار عمومي است و اين مساله در باره عراق نيز بدين گونه قابل بررسي است:

"عراق" در درجه اول، مشكل آمريكايي ها و خود عراقي هاست و ايران تنها در 2 حالت وارد وادي حل مسأله عراق مي شود:

صورت نخست، مربوط به حالتي مي شود كه ايران در عراق دچار مشكل باشد و بخواهد با ورود به مساله عراق ، آن مشكل را حل كند .
البته ، در تحليل كلي ماجرا، ادامه ناامني ها در عراق ، ايران را به عنوان يك همسايه متأثر مي كند و از اين رو ، امن شدن عراق، به سود تمام منطقه و از جمله ايران خواهد بود ولي سخن بر سر آن است كه در درجه بندي اين مشكل ، بحران عراق، براي آمريكايي ها ، به مراتب حادتر است وحتي واجد جنبه حيثيتي نيز هست .

اما صورت ثاني ورود ايران به مسأله عراق، ان است كه ايران از نفوذ خود در اين كشور (كه براي تحصيل آن ، هزينه اي زيادي -از جمله در جريان جنگ هشت ساله- متحمل شده است) به عنوان ابزاري براي ارتقاي قدرت چانه زني استفاده كند و از طرف هاي درگير ماجرا، به ويژه آمريكا ، امتياز بگيرد.

آمريكايي ها نيز با آگاهي از اين دو صورت ، مي كوشند براي ايران در عراق مشكل سازي كنند تا ايران ، برگ برنده هاي خود را صرفا براي حل مشكلات ايحاد شده - و نه براي كسب امتياز- رو كند .
از اين منظر مي توان بازداشت ديپلمات هاي ايراني و ايراد اتهامات متعدد به ايران مبني بر مداخله نظامي در عراق و نظاير ن راف قابل درك و تفسير دانست .

اگر ايران در قضيه ديپلمات ها كوتاه بيايد و سرنوشت آنها را از پروسه امنيتي عراق و نشست هاي مرتبط با آن جدا كند ، امريكا در ادامه سياست مشكل زايي خود براي ايران تشويق خواهد شد و با استمرار اين روند، خواهد كوشيد با روش تگزاسي، ايران را از كسب امتياز محروم كند و لذا به جرأت مي توان گفت كه اراده تهران در باره منوط كردن شركت در احلاس شرم الشيخ به آزادي ديپلمات ها ، تصميمي است كه فقط سرنوشت 5 ديپلمات ربوده شده را رقم نمي زند بلكه در چينش مهره هاي ايران و امريكا در صفحه شطرنج عراق، بسيار تأثير گذار خواهد بود .

از اين رو ، بايد گفت كه موضع وزارت خارجه ايران كه براي اولين بار در قالب پيام غير علني متكي به بغداد منتقل و پس ازآن توسط لاريجاني هم تكرار شد ، مبتني بر تحليل اين واقعيت است و حاوي اين پيام براي واشنگتن ، كه مشكل زايي براي ايران ، نه تنها تهران را براي ورود به فرايند حل بحران عراق "مجبور" نمي كند ، بلكه باعث مي شود، ايران رغبت خود براي مشاركت را از دست بدهد و اين در حالي است كه بي هيچ تعارفي بايد گفت كه تلاش براي حل بحران عراق بدون حضور ايران ، همانند ساختن "آدم برفي" در كنار انبوهي از "هيزم خشك" است كه براي برافروختن آن ، رفته اند "كبريت" بياورند .

کانال عصر ایران در تلگرام