خوش‎نشینی بدزبانی و احترام شکنی در رسانه ملی

 
 
 تابناک  ـ میلیون‎ها ایرانی، مجموعه تلویزیونی طنز «خوش‌نشین‌‎ها» را هر شب به جز پنجشنبه‎ها، به سبب پخش از شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران می‎بینند.

صرف نظر از زوایای حرفه‎ای نقد این مجموعه که در توان نویسنده نیست و متخصصان خود در عرصه فیلم و سریال را می‎طلبد، چند نکته از منظر اخلاقی به اختصار یادآوری می‎ شود؛ به امید آنکه از این پس و بیش از این، زشتی بدزبانی ها در صداوسیما که قرار بود دانشگاهی برای جامعه باشد، ریخته نشود!

از همان بخش نخست این مجموعه تاکنون بارها واژگان زشت، نقل زبان بازیگران این مجموعه بوده است؛ عباراتی که از دهان خردسال و جوان و میانسال و بزرگسال به راحتی بیرون می‎آید و قبح آن در هر بخش از این مجموعه بیشتر می‎ریزد.

صداوسیما از یک طرف در برنامه‎هایی که با بودجه بیت‌المال اداره می‌شود، با دعوت از کارشناسان مذهبی و روانشناسی، به تبیین اخلاقیات و روابط اجتماعی و خانوادگی می‎پردازد و مردم را به خوش‌زبانی و راستی در گفتار، پرهیز از دروغ، رشوه، بدرفتاری و بدزبانی و غیره هدایت می‎کند و از سوی دیگر، هر چه را که رشته، با این گونه مجموعه‎ها ـ که آمیزه‎ای از فحش، نفرین، ناسزا، بی‎احترامی به بزرگترها، بدرفتاری و بدزبانی، غیبت کردن و غیره است ـ پنبه می‎کند!

در این بین، مردم مانده‎اند به سخن روحانیون معظمی که در برنامه‌های گوناگون صداوسیما حضور می‎یابند و آیات و روایاتی از قرآن کریم و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ نقل می‎کنند و به استناد آن و بحق ایرانیان را به خوبی‎ها و نیکی‎ها رهنمون نموده و از بدیها و گناهان پرهیز می‎دهند، گوش کنند یا از فحش و ناسزا و انواع انحرافات ترویج شده‌ چون نقل و نبات بازیگران خوش‎نشین‎ها و امثال آن تأثیر بپذیرند؟!

این چه دانشگاهی است که به مادران نفرین و ناسزا گفتن می‎آموزد، به فرزندان بی‎احترامی به بزرگترها را تعلیم می‎دهد، به بزرگسالان نگه نداشتن حرمت یکدیگر و به همسران پرده‎دری و بی‎حرمتی به یکدیگر را آموزش می‎دهد؟!

به راستی قول معروف، سدید، کریم، میسور و امثالهم که در قرآن کریم به آنها اشاره شده و یا روایات متعدد ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ در کنترل زبان و پرهیز از نزدیک شدن به آفات و انحرافات زبان برای چه کسانی بیان شده است و مگر صداوسیما و عوامل «خوش نشین ها» مشمول این هدایت و آموزه‎ها آن هم وقتی از دریچه رسانه به میان مردم می‎آیند، نمی‎شوند؟

آیا از این آیات و روایات و آموزه‎های اسلامی، انواع فحش و ناسزا و نفرین کردن و رشوه دادن و غیبت کردن و دروغ گفتن دریافته می‎شود یا در این مجموعه نورانی، دوری از این زشتی‎ها سفارش شده است؟

آیا مجموعه خوش‎نشین‎ها، تحقق انتظار رهبر انقلاب در تمدید حکم ریاست مهندس ضرغامی بر سازمان صداوسیما، مبنی بر نزدیک کردن و رساندن صداوسیما به طراز رسانه‎ای که دین و اخلاق و امید و آگاهی بارزترین نمود آن باید باشد، است؟!

خوب است در اینجا بخشی از حکم انتصاب دوباره رئیس سازمان صداوسیما ـ که توسط رهبر انقلاب در شانزدهم آبان 88 صادر شده است ـ مرور شود:

«سفارش اساسی اینجانب، نزدیک کردن و رساندن این رسانه‎ فرهنگ‎ساز، به طراز رسانه‎ای است که دین و اخلاق و امید و آگاهی، بارزترین نمود آن باشد و رفتار اجتماعی مخاطبان و نیز نهاد حساس و مهمی چون خانواده بر اساس آن شکل گیرد و هنر و شیوه‎های گوناگون حرفه‎ای و آزموده شده یا نوپدید، یکسره در خدمت رشد این شاخص‎ها درآید. از تجربه‎های موفق یا ناموفق دوره پنج ساله‎ باید برای رساندن این رسانه به کیفیت برتر سود ببرید و با زمان‎بندی برنامه‎ها و تعیین شاخص‎های قابل اندازه‎گیری، حرکت مجموعه را تکمیل یا تصحیح نمایید. انتظار دارد نشانه‎های این تحول در اولین سال مسئولیت جنابعالی مشاهده شود. توفیق شما را از خداوند متعال خواستارم.» سید علی خامنه‎ای / 16 آبان 1388

حال با تأملی در این حکم و انتظارات رهبر انقلاب از رسانه ملی، می‎توان به راحتی دریافت که چه میزان سازمان صداوسیما در مسیر انتظارات رهبر انقلاب حرکت کرده و به ویژه در مجموعه «خوش نشینها» آیا دین و اخلاق از نمود بارزی برخوردار است یا خیر؟

آیا با پخش چنین مجموعه‎هایی، آن هم از شبکه سه سیما که مخاطبان جوان بسیاری دارد، می‎توان به تربیت نسلی مؤدب، با اخلاق، خوش‎زبان و دین‎مدار امیدوار بود؟!

حال گمان می‎کنید، با رواج فرهنگی چون آنچه در «خوش نشینها» ترویج شده و علاوه بر آفاتی که گفته شد، جوان را بیکار و لاابالی نشان می‎دهد، چشم پرسشگر و گوش کنجکاو جوانان پای منبر روحانیون معظم در ماه محرم که در پیش است، به مواردی که توسط مروجین اسلام نقل خواهد شد، چگونه می‎نگرد؟

 آیا اگر واعظی بالای منبر بگوید خداوند در سوره مبارکه حجرات، غیبت کردن را برابر خوردن گوشت برادر مرده دانسته و در روایت، این گناه از ارتباط نامشروع هم بدتر دانسته شده، جوان پای منبر، یاد تناقضات این هدایت با آنچه در رسانه ملی ترویج شده و همواره در مجموعه‎های گوناگون به ویژه «خوش نشینها» افراد پشت سر یکدیگر غیبت می‎کنند، نمی‎افتد و به دوگانگی دچار نمی‎شود؟

آیا اگر واعظی بالای منبر بگوید در روایت است که نجات مؤمن در حفظ زبانش نهفته و دعا کند که «اللهم سدد السنتا بالصواب ...» و معنای آن را این گونه به مخاطبانش بگوید که «خدایا زبان را به درست‌گویی استوار فرما»، جوان پای منبر، یاد لعن و نفرین‎ها و فحش و ناسزاهای متعدد مجموعه «خوش نشینها» نمی‌افتد و برایش این پرسش پیش نمی‎آید که پس چرا رسانه ملی از این آموزه‎ها دور بوده است؟!

به همین اختصار معلوم است که مجموعه «خوش نشین ها» به چه راه اشتباهی رفته و ضرورت حضور مشاوران مبرز و آگاه به هنر تعالی بخش در کنار اینگونه مجموعه‎ها هم مشخص می‎شود.

از انبوه آفات زبان و گناهان بزرگی چون دروغگویی و غیبت و رشوه ‎دادن و غیره که در این مجموعه یکجا به مردم عرضه شد، می‎گذریم و به همین مقدار بسنده می‎کنیم؛ به امید آنکه از این پس، شاهد ترویج چنین زشتی‎هایی نباشیم و طنز را با ابتذال اشتباه نگیریم و به جای ساخت مجموعه‎های طنز فاخر، خنداندن و شاد کردن مردم را ـ که البته امری بسیار پسندیده و از ضروریات است ـ با این نگاه ماکیاولی که هدف وسیله را توجیه می‎کند، این گونه رقم نزنیم!