بررسی دادههای سازمان هواشناسی نشان میدهد که ایران در بازه کوتاهمدت اخیر با افزایش قابلتوجه بارش نسبت به میانگین بلندمدت مواجه بوده است؛ افزایشی که هرچند در نگاه نخست امیدوارکننده به نظر میرسد، اما تصویر کلی بارش در مقیاس فصلی و سال آبی را بهطور کامل تغییر نداده است.
به گزارش ایسنا، بر اساس دادههای سازمان هواشناسی طی هفت روز منتهی به ۲۷ آذرماه ایران با افزایش بارش نسبت به میانگین بلند مدت روبرو بوده است و در حالی که در این هفت روز بهطور میانگین ۳۲.۲ میلیمتر بارش دریافت شده، میزان بارش بلندمدت بهطور میانگین ۹.۲ میلیمتر بوده است بنابراین ایران در این بازه زمانی ۲۴۹.۶ درصد بارش بیشتری دریافت کرده است.
روند افزایشی بارش تنها به یک بازه هفتروزه محدود نبوده و دادههای ماه جاری نیز از وضعیت مشابهی حکایت دارد. از ابتدای ماه جاری منتهی به ۲۷ آذرماه نیز بارش در ایران بیش از میانگین بلندمدت بوده است. دادههای هواشناسی نشان میدهد بارش در ایران بهطور میانگین ۴۶.۴ میلیمتر بوده و نسبت به میانگین ۳۰.۱ میلیمتری بلند مدت، ۵۳.۸ درصد افزایش یافته است. این آمار بیانگر آن است که فعالیت متناوب سامانههای بارشی در هفتههای اخیر، توانسته بخشی از کمبارشی ماههای قبل را در مقاطع کوتاهمدت جبران کند، هرچند این جبران هنوز در مقیاس وسیعتر پایدار تلقی نمیشود.
روند بارش در فصل پاییز و سال آبی جاری اما همچنین منفیست. با وجود افزایش مقطعی، بررسی وضعیت بارش در مقیاس فصل پاییز و سال آبی جاری تصویر متفاوتی ارائه میدهد. از ابتدای فصل آبی (اول مهرماه) تا ۲۷ آذرماه کشور به طور میانگین ۵۰.۳ میلیمتر بارش دریافت شده است. این مقدار از بارش ۵۷.۱ میلیمتری بلندمدت همچنان ۱۲ درصد کمتر است. این دادهها نشان میدهد که اگرچه بارشهای اخیر شدت داشته، اما هنوز نتوانستهاند کسری انباشته بارش از ابتدای فصل پاییز را بهطور کامل جبران کند و وضعیت منابع آبی کشور همچنان شکننده باقی مانده است.
ایران از میانه آذرماه، با فعالیت پی در پی سامانه های بارشی روبرو بود، به طوری که در روز های اخیر سازمان هواشناسی کشور نسبت به بارش در استانهای جنوبی هشدار سطح قرمز صادر کرد اما بارشها تنها در ۴ استان خراسان جنوبی، کرمان، فارس و هرمزگان بیشتر از میانگین بلند مدت (از ابتدای سال آبی جاری) بوده است. این میزان در خراسان جنوبی ۸۰.۲ درصد، فارس ۱۵.۵ درصد، کرمان ۱۸۳.۹ درصد و هرمزگان ۲۵۹.۴ درصد نسبت به بلند مدت افزایش داشته است.
در مقابل، سایر استانهای کشور همچنان شرایط کمبارشی را تجربه میکنند. در این زمینه تهران بدترین وضعیت را دارد چرا که طی سال آبی جاری بهطور میانگین ۸۹ درصد کمتر از حد نرمال بارش دریافت کرده است. همچنین بارش استان قزوین نیز ۸۰.۴ درصد کمتر از حد نرمال بوده است. این شرایط در دیگر استانهای دامنه جنوبی البرز تقریبا مشابه است، بهطوری که بارش البرز ۷۴.۳ درصد و سمنان نیز ۶۴.۴ درصد کمتر از حد نرمال است.
شرایط خراسان شمالی در شمال شرق و اردبیل در شمال غرب، مرکزی و همدان نیز مشابه است و این استانها نیز با بیش از ۶۰ درصد کاهش بارش روبرو بودند؛ موضوعی که بار دیگر بر نابرابری مکانی توزیع بارش در کشور تأکید میکند. بنابراین ارزیابی وضعیت منابع آب کشور باید با نگاه بلندمدت و با احتیاط انجام گیرد چرا که بارشهای اخیر نباید موجب برداشت خوشبینانه زودهنگام از پایان خشکسالی شود.
به گفته سحر تاجبخش - رئیس سازمان هواشناسی - بخش قابل توجهی از آب حاصل از بارشهای اخیر وارد دریا شده، چرا که این آبها مدیریت و جمعآوری نشدند. باید توجه داشت که ایران به دلیل خشکسالیهای انباشته شده در هفتهها و ماههای گذشته با خشکسالیهای کشاورزی و آبشناسی مواجه است. شرایطی که حتی در صورت وقوع بارشهای مناسب نیز این خشکسالیها را بهطور کامل جبران نخواهد کرد.
شروع سال آبی در ایران از ابتدای پائیز است. به این ترتیب یک سال آبی در ایران از ۱ مهرماه شروع میشود و تا ۳۱ شهریور سال بعد ادامه می یابد.