قاره سياه و فرصت‌هاي طلايي ايران

محمود احمدي‌نژاد رئيس‌جمهوري اسلامي ايران براي يک ديدار سه روزه از دو کشور آفريقايي زيمبابوه و اوگاندا صبح چهارشنبه تهران را به قصد هراره ترک کرد و ظهر ديروز راهي کامپالا پايتخت اوگاندا شد.

رئيس‌جمهوري کشورمان در تداوم بخشيدن به بسط و تعميق هر چه بيشتر روابط سياسي و اقتصادي رو به گسترش تهران با کشورهاي آفريقايي و بويژه کشورهاي اين قاره که همواره در برابر استعمار غربي‌ها ايستادگي کرده‌اند،‌ راهي اين دو کشور شد و در مرحله نخست سفر خود به زيمبابوه، سران دو کشور 11 سند همکاري در زمينه‌هاي مختلف از جمله گردشگري، آموزشي و لغو رواديد خدمت و سياسي امضا کردند که اين امر نشان از گسترش مناسبات کشورمان با ملت‌هاي ستمديده قاره آفريقا دارد.

بي‌گمان حضور سياسي و اقتصادي جمهوري اسلامي ايران در آفريقا با دو هدف کمک به ملت‌هاي اين بخش از كره خاكي و نيز مزاياي اقتصادي زيادي که براي ايران دارد،‌ صورت مي‌گيرد.

قاره آفريقا امروز در حالي براي رشد و توسعه و دوري از عقب‌ماندگي روند همگرايي را در پيش گرفته است که مردم اين قاره با استعمارگري غربي‌ها هميشه عقب نگه داشته شده‌اند و در ادوار مختلف تاريخي در استعمار کهنه و نوين کشورهاي آفريقايي از وعده‌هاي توسعه‌اي که کشورهاي اروپايي به آنها داده بودند بي‌بهره مانده بودند و حرف آنها هم درست است که چرا بهره برداري و بهره‌گيري از فناوري نوين از آنها دريغ مي‌شود. اکنون يکي از کشورهايي که مي‌تواند فناوري‌هاي خوبي را به آفريقا ارائه دهد، ايران است و به واسطه رابطه دوستي عميقي که بين ايران و کشورهاي آفريقايي وجود دارد مي‌توان به اين امر خوشبين بود. بر اساس گزارش‌هاي موجود، امريكايي‌ها از هر يک دلار 360 دلار در آفريقا سود اقتصادي داشته‌اند و ايران بايد به دليل ديدگاه‌هاي مشترکي که در بسياري از مباحث و تحولات جهاني دارد، همکاري خوبي با آفريقا داشته باشد.

به همين دلايل، تهران در تلاش است با انجام ديدارهاي سياسي سران و مقامات کشورهاي آفريقايي و ايران و نيز حضور در اجلاس همانند اتحاديه آفريقا که سال گذشته با حضور منوچهر متکي رئيس دستگاه سياست خارجي همراه شد، فرصت ادامه تعامل و روابط اقتصادي، سياسي و ديپلماتيک با کشورهاي مختلف قاره سياه را غنيمت شمارد.

سفر مقامات جمهوري اسلامي ايران به کشورهاي آفريقايي و حضور در نشست‌هاي خاص اين قاره به‌عنوان ناظر و شايد شريک راهبردي آفريقا، بيانگر اين است که اين اتحاديه قصد دارد از تمام فرصت‌ها براي جلب سرمايه‌هاي خارجي در جهت توسعه و پيشرفت قاره سياه استفاده کند و بدين ترتيب با جلب حمايت کشورهايي مانند ايران سعي دارد تا سرمايه‌هاي اين کشور را در مسيري مشخص به کار گيرد که تهران نيز از اين رويکرد‌هاي آنها استقبال مي‌کند و انجام اين سفرها نيز به نوعي پاسخ به تفکرات آنها است. البته نبايد از اين نکته غافل شد که حضور در بازارهاي اقتصادي آفريقا مي‌تواند بستر خوبي براي رشد اقتصادي ايران فراهم کند، بدين ترتيب که صادرات محصولات ايراني به آفريقا و حتي ارائه خدمات در غياب حضور کشورهاي قدرتمند غربي جاي پاي ايران را در کشورهاي قاره سياه بيش از پيش محکم نمايد. آن طور که وزير امور خارجه ايران مي‌گويد، نگاه سياست خارجي ايران به آفريقا از منظر همکاري‌هاي جنوب -جنوب در راستاي تأمين منافع دو جانبه و دوري جستن از هرگونه منفعت طلبي يکجانبه، زمينه مناسبي را براي گسترش بيش از پيش روابط جمهوري اسلامي ايران و کشورهاي آفريقايي فراهم کرده است.

بر خلاف تصوري که امروزه در جهان در رابطه با آفريقا وجود دارد، بايد اين واقعيت را پذيرفت که اين قاره داراي ظرفيت‌ها و فرصت‌هاي خوبي براي توسعه است. آفريقا فقير نيست بلکه مظلوم واقع شده است. به هر حال جمهوري اسلامي ايران تصميم گرفته است با گسترش روابط با کشورهاي عضو اتحاديه آفريقا، جاي پاي محکمي براي خود در قاره سياه ايجاد کند و اين نوع نگاه ايران به آفريقا در راستاي تعامل کشورهاي جنوب - جنوب قابل درک و تفسير خواهد بود.